TIPA NKWA ANIGYIE MO
[ أكاني- Akan-Twi]
SHEIH ABDUL RAHMANIBIN NASIR
SAADII (ONYAME NHO NO NEMOBO)
ASANTE/TWI KASAMO ATWEREFO]
ABSUL NASIR MOHAMMED
Kwakyerefo] a ohwese maa wotintimiie ne:
MAHMOUD AHMAD MAHMOUD
الوسائل المفيدة للحياة السعيدة
الشيخ/عبد الرحمن بن ناصر السعدي
ترجمة: عبد الناصر محمد
مراجعة: محمود أحمد محمود
Nwoma ye nkyerekyere.
Aseda ewu Nyame baako pe, Npaeb] ene asomdwie enka obi a obiara naba nakyi (okomhyenee) ene naboaofo] ene nakyetafo] aginara ene dee] de sobaepa be de nakye ekompim atamoada. [na akyi no:
Na eye nokore sa a nwoma ye a [ye nkyera nwoma ya to diin s[:
(AKWANKYERE A AHYEMA W} NKWA TIPA ANIGYE{ H})
SA’AADATU (Tipa) Asekyere paa mo ye[ a wy[ ne nekor[ mo se eye adi[ a onipa biara ep[ eye b]tay[ nti a ye de ato nwoma e diin. Na [mom ey[ ahot anigyie w[ wiase astena pa mo a nipa [hwhw[ [ma niho. Nanaso adwenkyerefo] adi akyinie w] h] ena ]mo ato ntiasie a [w] tipa anigyie h]. na [kwan b[[na y[ b[fa atintim so. Y[ w] ]m] a ]m] ahw[ atintim s[ eye sika anaasa agyadie mboaboa ano b[br[. {na {bi s[ ey[ honam mo ap]mudin, ene ahoto, ene kr] asomdwi. {bi mo so {hw[ no s[ ey[ agyapadie a [hotie anaa ne kwan so papa ene nimdie pa. na aseise ebi ehwe no se eye nokore agyedie pa ene dwumadie pa ho ene Nyame nitintim ye.
[nye adie a dee nimdiefo] akyeresie ye be wuram] [w] mmere a nimdiefo] agyeatom ew] Nyame som mmera mo gye s[ tipa anigyie no akyekyem mmieno.
TIPA ANIGYIE NKYEKYEMO
• Tipa anigyie akyekyem mmieno (2) 1-Tipa anigyie w] wiase mo eye anigyie a nipa b[kom w] mmere bi tieawa ew] nimmere mo a ab[sesa. (ewuo mo no no).
• Tipa anigyei a wo bekom w] wiase mo daa daa nkwa mo a [so ntwa.
• [mo biara [wura [mo biara mo ew] wiase [y[ sa ara w] atamoada. Na wiase nkwa a eye tipa a ahyema a [eyef[ no wiase mo no nipa awieye (atamoada) Na [y[ nokore [no neye Nyame npeniy[ w] agyiefo] no ne Nyame sor]fo] no.
Nyame a obr] biribiara so akano koraani mo s[:
Mo m] biara a ob[y[ dwumadie pa n o a [y[ bariama anaa s[ obaa na ]y[ ogyiedifo] no, y[ (Nyame) b[ ma no nkwa a [e asete na pa (Nkwa a [yef[) Na y[ b[ ma no nhyira ak[tua a f[f[[f[ [so ne dwumadie a ]ba b[ y[[ y[.
Oh: {y[ onua a Nyame ahyira wo afie wah]no dee ben paara en[ y[ Tipa anigyie (saaabi)? {kwan bp so na ob[faso atintim. Naafie dee b[ ne y[ Tibone (HYIQaawa)? Na n[ b[y[ na y[ b[ ahwiyie w] ho:!!!!!
• [ye nokor[ s[ tipa anigyie (saaada) ne nkab]m nyinara [y[ Nyame asotie (wo mo b[di Nyame mmra so) ahotie ne Nyame kokroko na afie w] mo b[ y[ asotie ama Nyame somafo] Mohamkmed (Nyame asomdwie ne nhyira enka no) a odi mo. Se die [y[ nokore s[ tibone biara [y[ bone [tia Nyame [ne nesoomaee (Mohammed Nyame asomdwie enka no).
Obiara a ob[dei Nyame ene ne komhyeni akyi no m[y[ nokore se wadi nkonim a [e[ nk]nimdie kesie.
Sura- Ahzaab 71
Na obirara a ]be p] Nyame ene ne komhyeni no na [y[ no na [y[ nokore se wayere year a [y[ p[f[[.
Sura-Ahzaab 36.
Nwoma ye a [kota y[[ [di [ni mo yie [y[ nwomaa [y[ ( Akwan Kyere a ahye ma w] Nkwa tipa anigyie h]) a [w] Ab]sobodie ne shaik Absul Rahman- Ibn Nsair Ibn Abdullah Saadii (Nyame enho ne mob]). Anaa se [y[ Akwankyere [fa tipa anigyie ahoto mo eyie.
NDIDESO}
NGYENASO} A ESO ENE NENYINI
ENO NO GYEDIE ENE DWUMADI PA A EBAE
• 1-Ngyinaso] edimo eno ne ye nenyini a y]hwe, [no ne ye nenyini a y[ hwe, [no nee: Gyedie ene Dwumade pa, Onyame akano Quaraane mo se:
Obiara a ob[de dwumade pa a [firi nmeema mo anaa s[ mmaa mo na oy[ ogyide ni na mema no nkwa a [y[ nkwa ase tena pa mo, Na ma ma no aketua nhyira a [sine dwumadie a ]no [y[ y[.
Sura – Nahl, 97
Onyame oreboy[ amanie [fa aya ye mo a [y[ bohye s[ gyidie ene dwumadipa ahoto w] wiasi ye mo [ne aketua pa [na atamoada nso saa p[p[[p[.
Hwei [y[ ngyinaso] a [y[ p[f[[:
Na ogydie ne a ogye onyame atom nekore mo, ekyere dwumadie nnoba y] pa. ne yie e[ mo efiri akoma mo ene suban ene wiase ne awiey[ (Atamoada). Ade[ a eka sa ad[[ [ho nyine a [dib a ma hwei nyinara na [hyi[ w] ngyinaso] efiri anigyie ene ahoto [na ngyinaso] w] akoma s[nye ene [ho] ene honam atetie.
Na [mma no hyia adie biara w] p[s[ oy[ ana op[s[ osekwan [ma no ho a wagyi atom, na ey[ nhyira/aseda w] so, Na [w] nfaso] w] dwumadie mo. Na s[ wodani onim w] odwumadie bi mo a kasamu wo y[ die wop[ ew] anigyie mo. Akomatoy[ w] so y[ nkyira [na [nidaso] nkyira/aketua y[ ay[yie. [na nkyehy[ a [so [w] dwumadi pa h] [ne nehyira [y[ nnobay[ pa.
Na wo b[ hy[a akoma senye ene die atwa ahyia nyinara ebese honam atetie ene eho] ene akomasenye ene [ho] moso], nanaso hy[din ne tintim yie, [ne d[[ [y[ mmer[ ema wo nyinara ne hy[den w] ho. Na abotar[ [y[ adepa yie de me no. na wobotare na b[ ma wo hwei nyinara nfaso] ntintim y[.
Afie nso]hw[ ene ah]din [firi abotare mo na wodi ehwehwei nhyira aketua ey[ adie a [so a atwa ahyia h]. na [ma wo krogyee ak]ma dwumadie y[ [h] ene mer[ pa h] ene akoma ahoto [w] onyame adum aketua.
Se die okonuy[m Mohammed (onyame asomdwie ene ne nhyira enka no] aboy[ ama nie w] Hadibi pamo s[:
Ogyedieni asem ey[ nwawa, ne biribiara ey[ papa, s[ ]ko] anigyie asohwei mo a: na wayi onyame ay[ papa ama no. na enye obiara agyese ogyedie nii.
Okonkyenii erekakyere s[ agyidenii ehao ene nakoma senye ene dea atwaneho ahyia nyinara [y[ nnobaya pa [ne kwan biara so [fa ne dwumadie [y[ ma no.
Aden na y[ ya mmienu [ntitmo abadie kyere [w] papay[ ene moso]. Saa mmienu ye y[ adie a [bom a [so yie. Saana w] gyidie no ene dwumade pa mo aketua nhyira.
S[ die y[de papa ene dwumadie pa [toto ho no a yakano abotare ne ndaasie anaa ayeyie mo ene di[ [diso]. Na ekasa kyere efa anighie ene ahoto ew] [br[ a akoma seny[ ene k]ndnada ene honam br[ ene eho] ene akoma nkyereso ene wiase asetena ahokyere. Na nyirana [hy[ ma w] nkwa asetena pa mo f[f[[f[ w] adae ye mo.
Na d[[ [twafo] so no [y[ adie biara a b[tome ay[ efa eho] mo ene bonee mo na adani w] so bae pa mo, Sadie ehyia apr[pr[nsa hao] ne moso], hwei akyi no ny[ ahoto nma akoma. Nanso [y[ kosiebo] ana motuo de ma [bo] [demo. [na akoma ngyena b[[ bi faako nanaso [w] nkyekye mo w] dwumadie biara of eso-fofro]. {to akoma [gye bribi [tom ena eto] da so a ngyentom, na s[ kraa akoma no [gye ne nhy[ [tom a oya honam ateetie ene ehao s[die yaka amino atwam. Na bio [hyia akoma s[ny[, kodanda ene, ateetie ene [ho, a atwan ahyia akoma mo. Pny[ adie a wo b[ bosa tibonee nkwa asem [ne yarey[ ahodo] adwen ene bonee. Na eho a [y[ bonee a wo womo no {nma nhira anaa abotare na [kom akoma no [mm no [y[ mmere hao.
Hwei neyirana [y[ aniso a nhw[hw[ mo nsohw[. [nfatoho: s[ so hwe h w[ nipa sobore mo w] onyanie moa nanka wo b[ w]no nsonnso noy[, d[[ okota gyedie mo hie [ne d[[ onkobi gyedie mo hi[ agye ajapadie bi a oreb[ ya nkoaa ene adom ene animoyam na {ny[ onyame som na ore tw[tw[.
Nanso ogyedie ni s[ y[so no tw[ ew] yarie mo [ne hiemo a ene nsotw[ biara ew] nanimoyam a otintim w] agyedie mo na ]saa w] anidaaaso] ene npenie ew] d[[ onyame akyeky[.
Sa ara na y[w] aniwa anibre, [nhwe hwei d[[ onyame ahyehye ato] amino a {y[ nkraa bia. Na ]hwe[ d[[ ew] h] na ogyim d[[ oho nesoro anaa onhw[ d[[ [ky[ no [w] anibreso ene ateetie na nani agye [w] d[[ ow] w] wiase anigyie mo ene naniso nedie. Sadie ob[ y[ no na agyidie nnim nsotw[ be b[tono tes[ ahia no ene wiase biara nsotwa a ]np[, ob[ ho noa s[ ay[ tibonee ene ab[mobo] ama no.
Nfatoh] [twato]: Na s[ y[ka birib [fa [ho] ngyenaso] ob[ ho onipa no wahye den w] nekor[ gyedie mo a atintim nakoma mo. [w] akomatoy[mo, na ]hy[den w] ahobr[s[[ mo.
Na [ma no nk]so] a [bae w] adwendweni mo ene nnie mo kasa ene dwumadie mo. Na ]dwene s[ [y[ wiase nuama. Sente [ma nfarama pa ahoto ene akoma ntintim yp. Sadie ob[ ya agyedie ni a oka ene saa die abom [w] ndame sobae tebia mo, s[nte eho] ene akoma mo ete ateetie b[ka no. [nam sp otwaka eho] ene honam ateetie seny[ mo ew] baabi a [nhia nkyerekyere. Na {y[ nipa su. Hwei [y[ nipa nnie sobae ngyenaso] w] [bi mo so a nfata nyerekyere pii. {na ogyedie nii a abort[ [ka ne ho. {tes[ mmere a ]de w]ra mo ene akoma seny[ pi[ ahyensodie.
Nanso papy[ ene s[nye (bonee); anaa s[ ogyedieni ene odebonie y[nii (Kaafir) nyinara [bom anaa w] twapaka ew] nmoden bo aho]den mo ene aborare ene ofdi neho [etwere onyame na odaa no ekah] n a ode hwehw[ nhyira efiri onyankop]n w], Aky[so] ade mmoden bo enkaho na [susu anaa [tee ho] so na ene agogono br[ mo.
S[die onyame akai (s[ [y[ mos[ mo w[ [hao ateetie mo a , omo so (Kaafirefo]) w] mo [w] ateetie mo s[die mo (Agyedifo]) mo w]m nanaso mo w] anidaso] pa [firi onyame w] abra a w] mo nni anidaso] no bi.
Sura Nisaai 104
Onyame b[ ma w] mo gyena br[ a [sombo [w] asoro hemaa mo na [y[ suronko a onyame ede b[ ma wo] nom anaa [ho] biara nne w] ene debr[ a [bere. Onyame aka bio s[: (monse abotere na onyame [ka abotarefo] wo].
Sura- Anfaal: 46
Z-Ewi ngye na so] y[ ya eho] ene ehao ene akoma as[ny[: Papay[ ene subae pa ne nam ena kasaso ene nnie anaa nkekaho] ne nam.
Subae pa ma nkyeky[mo: nyinara [y[ papay[ ene nnie pa. Na onyame [de nyinara to] w] mae efa papay[ ene bone ene ehao ene ateefi[ ene akoma s[ny[ sedie [w] ho.
Nanso ogyedie nii d[[ ]hy[ma [wom na oyeye mo [firis[ ogyedienii ne papa y[ [w] nakoma mo [y[ onyame nti. Na ]de [hwehw[ nhira. Na onyame nti. Na ]de [hwehw[ nhira. Na onyame b[ y[ ne papay[ nhira anidaso] ama no (Atamoada) a atwa ahyia nhyira a ]twetw[ onyame nti.
Onyame aka no koraan mo s[: (papay[ biara nne dodo] mo [firi
[ko] bi mo agyes[ de[ wahy[ s[ yi wojapadie ma, anaa y[ nniepa anaa siesie nipa ntem, na obiara a ob[y[ w[I na ode hwehw[ onyame nhyira [npinie no, sedie eti biara y[b[ ma no aketua nhyira a [so] ([dimo).
Onyame [rekakyer[ s[, nyinara [y[ papay[ [w] akoma mo, papay[ eko] papay[ mo na [pepa s[ny[ ene de[ [kekah], [na ogyedienii de[ orehwe hw[ nhyira s[ onyame b[ ma no nhyira kesi[. Na [fa nhyira kesie a [sonbo [gyina h] [ma akoma seny[ ene atatie ene kodanda ene [yam hyihyie ene de[ [kekah] ena onyame edeb[ma no.
NDIDESO} (2)
EQ} NGYENASO} EDE AKOMASENYE EHAO EW} ATEETIE MO ETOH} ENE AKOMA APREPRE EFA DEE EHA NO MO ETOH}
3. Ew] ngyenaso] [de akoma seny[ [hao [w] ateetie mo [hoh] [ne AKoma appreprie honam dee [ha no mo [toh]: Aprepreyie dwuma [w] [dwumade bi mo anaa nimde[ [w] nimdie mo nfaso]. {y[ nokor[ s[ {DAADA Akoma w] apreprie mo [no nema akoma seny[ [ne nehao, sedie [tie [werefie ngyenaso] [w] [w] ngyenaso] a ay[nky[ [ma ehao ene eho] ene akoma seny[. Na nani [gye yie w] so, Na [de modenbo kaho], Na saa ngyenaso] y[ biom [w] nkyerekyere mo pii w] agyediefo] [ntem ene de[ ekekaho], nanso ogyedienii die ]hy[ ma w] gyedie mo ena oy[ nebiri biara Onyankop]n nti, na op[ nhyira [w] apreprie [fa nimdie mo a ]ho anaa ]sua. Na oy[ nnie pa [fa nimdie wasua. S[ [y[ [soma na [y[ Onyamesom, s[nsoap] na s[ [y[ wiase aprepri anaa wiase amanie/ amamr[ ]te negyedie ho] [ma nenkantie [ye nkatepa. Na nensoso y[ [y[ nboa [w] onyame asem te[ ediekyere. Na saa dwuma die ye need akoma seny[ ene ehao ene honam ateetie. Mmere dodo] s[n na nipa ak] nsohw[ mo [fa honam ateetie ene akoma seny[ ene ehao ahodo] mo ene dee ekekaho na ]mo asom y ie saa yarie no na afei saa adurono agyi no: (Ewurafie ngyenaso]) a [fa ateetie biara ene honam ehao [ne dwumadie apreprie a [dimo).
[y[ adie a [fata apreprie a ab[mobo] efa kraa appreprie nkoho], [firi s[ hwei [ya adwene no nfaso]. Onyame ne nim.
EW} ADIE A EDE AKOMA S{NY{ {TO W} {NE EHO} NE ATEETIE:
Adwenedwene nkabom nyinara modenbo mo [fa dwumadie a [w] h]. [ne twa a wob[twa daakye bi [da modenbo mmere. Na [fa akoma seny[ w] mmere a atwan [fa hwei no okonhyenii Mohammed (Onyame nhyira [nka ho) asere[ ahobae bo [firi ehao ene akoma s[nye h] (Buhaari ene Muslim), Na [y[ akoma seny[ [y[ adie bi a atwam a ontumi sae nakyi biom na wadef[def[ no.
Na [hao a yaka ngyenaso] ehao ew] daakyi. Na ay[ ama nkoa daben ne dano oboaboa ne biri biara ene ne mmoden bo [w] saa daa no nsiesi[ [w] ne mmere mo [reba. Nanso se ]boaboa ehao anaa akoma ateetie ema nhy[ ma dwumadie asipe. Na afei ama akoa akoma seny[ ne ehao s[ okonhyeni Mohammed (Onyame Asomdwie enka no) {sere onyame anaa abompae anaa ap[ tinie ama nasoafo] a. Okas[ ew] niboa w] onyame ho ene akoma to y[ adom mo ew[ mmodenbo mo nikore mo ]fr[ s[ ob[ya na ]keka neho s[ ode dee ofr[ no b[to]. [firi s[ mapebo [b[n dwumadie y[. na akoa bo moden w] dee a eb[y[ nfaso] ne Nyamesom mo ene ne nadwene mo: Na Onyame [boa no [w] so. S[ die Okonhyeni Mhammed (Onyame Asomdwie enka no) [kaas[: Twei wo ho [firi adie a maba nfaso] [mma ho. Na sere onyanie mmoa na [nye ak]jor, saana biribi [ya ho a, enka s[: Nanka meyee sae, [yee sa a sai, Nanso kas[: [y[ onyame nhyehy[y[, Na dee op[ na na y[, Nenso s[ [ny[ saa: {b[ be[ obonsa kwae (efiri Muslim)
Okomhyeni aka nyinara abom w] nfaso] mo ew] kwae biraso. Hwei onyame mmoa [w] akwajoro [no ney[ br[ ateetie ene ehao biara mo ena asom dwie [w] dwumadie mo nfaso] a atwam. Na [de adasie ew] onyame nhyehyeh[ mo ene natamo].
Na saa nhyehye y[ ahyemo mmieno: Nhyehyemo [y[ ma akoa anamoto] [w] dee okotam anaa adee y[ kotam a [y[ [ma no, anaa odito] anaa s[ agyogono mo: wei [kyere akoa mmodenbo ene [som mmoa.
[na nhyehy[mo a [nti s[: Wu [kyere akoa akoma t]ye ene onyame mpenie ene [de neho atwere onyame a netiri nbonase anaa s[ naa biara na ay[ nyeni ngyanaso] ama anigyie ew] akoma seny[ ene eho] ne ateetie mo.
Ndideso](3)
EWU NGYESO] [SO] [TERE AKOMA ENE AKOMA T]Y[
5. Efiri ew] ngyenaso] [so [ter[ akoma ene akoma t]y[ mo: (Onyame ntomtomy[ dodo]). Efire s[ [di akontini eyie ew[ akoma a [ter[ ene akoma t]y[. Na [fa ateetie ene [ho] ne akoma seny[: Onyame akas[: (s[nti [ny[ onyame ntomtomy[ n[ma akoma [y[ mmere ene akoma to]y[).
Sura Raad 38
Onyame ntomtoy[ [di akotini paa [yie [w] saa abosa sem ye [ya [[h] na afie ]ya [nidaaso] nhira aketua akua.
6. Sa ara biom na yeka [fa onyame adom a [y[ p[f[[ [ne dee asoma anaa awenta. {y[ nokor[ neka [ne nihono [ma Onyame [pepa anaa odi akoma [ho] ene ateetie [to]. Na [ma akoa [doro onyame ay[yie )ndaasie) a [p[gya [w] p[np[nso] bi mo [k] pims[ akoa [p[gya [w] p[n[p[nso] bi mo ek] pims[ akoa [w] hia mo koraa a, anaa yarie mo anaa biribiara [tes[ onyame nsohw[. Nas[ akoa [hyia saa onymae adom ye ontumi nhono anon a wasese. {w] adie [p[tono a yapo ntem. [po adie [ny[ w] gyese onyame adom nk]aa. Nas[ onyame [di ehao ene adie a wapo [di so nakoa [hw[ a na wo b[ hono sa odi abotare ene npenie ene asomdwie [p[ y[ dwumadie pa amino. Na akoa [wtwetw[ onyame nhyira aketua, s[nti ose abotare [ore anadwo daso] mo [gyena ninaaso [fere onyame w] onyame npenieso. Na ]fer[ adie a e[ye[f[ a niwor[nfi a die [u[f[ [tes[ nhira [fa abotare ntoatoaso.
7. efire adie [w] nfaso] w] mo biom
[w] dee okonkyeni Mohammed (onyame asomdwie enka no) aka no [w] hadiise sahiih] nio s[: m]hw[ d[[ ]w] ma ase na ma m]n hw[ dee ]w] mosro. {ny[ saa m[n ya onyame nhyira adom nk[so] (Buhari [ne Muslim mo).
[firi s[: s[ koa [di neni [tw[ saa adie ye a [ma no ya honam ateetie [seni nfaso] [y[ ajapadie sedie[tie biara. Oya akoma seny[ ene ehao ene ateetie. {na {nigye ene ahota ene onyame adom [w] ho [ma dee ]hw[ dee ow] nase. Mmere tintii biara a koa [be[ hwe hw[ onyame Adom nyhira a adaadi ene de[ asoma ene nyamesom ene ne wiase. Na ]h] no s[ onyame aman] nhyira dodo] na odi ehao ene m]so] mmoroso] ato] amino. Ena akyenie ennew[ s[ y[di akoma seny[ ene adentie ene [hao [tw]. Na ay[ nhy[ abie kwan ama anigyie ene akoma to y[.
Ngyenaso] nhye ema anigyie na epam
Akoma senye ene ateetie enehao.
8. Efiri ngyenaso] a eye nhy[ [ma anigyie na [pani anaa [yi akoma seny[ ene ateetie ene ehao [firi w]n: Anamoto] [w] ngyenaso] [pma ateetie ene akoma seny[ ne eho]. [w] eya a ]b[ya w] anigyie mo. Saara na [worefie a atwa ahyia atwam y[n tumi mmano [mba biom. Na nehono apreprie [y[ s[ y[p]. Na [nono [ma gyeme ene [dam. Na [bo moden [ma adweneno [dwen na abo moden ama akoma no honam ateetie ene hehao a [di hyia no. {firi adie a ehao ene aho[ ene ateetie ene dee ekeka h] a [hw[ wiase mo. Na ]nim s[ saa nhy[ ye [y[ tibonkoso a nimdie nnim na afie [tumi y[ pap anaa s[ [hao ene enidaaso] ene dee ekekaho: Na ne nyinara [w] [tumfo] onyame ho, nsam a ]y[ biribiara [w] nikwanso. Na nne akoa biara nsam agyese anamoto] efa dwumadie pa ho nkoaara. Na odi saa [hao ye [to] [firi s[ akoa nims[ s[ ]sesa na ]p] honam ateefie ye na [y[ mmere bi a ]hyia ne dwumadie. Na ]b[ hyia onyame w] akoma a [h] [te. Na afie akoma to]y[ [w] mmere a ]ya saara na ]ya akoma ahoto na wasiesie ne dwumadie. Afie na apipa akoma seny[ ene eho] ene ehao ateetie afiri nipa [h].
9. D{{ {B{MA NFASO} {W} NUAMAE A ATWAM
S[ ob[di saa dwumadie nbaebo a okonhyeni Mohammed (onyame asomdwie [nka no) [bo daa nidaa: Onyame siesie mesom mame na [no n[ y[ me dwumadie ahobaebo. Na siesie me wiase mame na [no n[y[ abrabo asetena. Nesiesie matamoada awieye mame na [no n ey[ mebohy[. Nemame nkwa nk]so] enye f[. [w] kwan biara so. Nema me [wuo ahomigyie [firi [hao birara mo. (Efiri muslim mo).
Sa ara biom na waka s[:
(Oh Awurade Onyame wahono mobr] n[ y[ menidaaso]. Na {ngyae me kraa ew] [nifra mo. Na siesie medwumadie nhinara. Na obiara nka wo ho gye won koaa ra. (Efiri Abuu Daawuud Sahiihi)
S[ nipa [di saa mbaebo ye [se neniso] w] kwan pa so [fa ne nyamesom ene newiase mo yi ne nikore [ma nempaebo [nidaaso]. {ne nidwumadie mo. Na [b[ sesa [ho] ene ateetie adani agyeie ene ahoto] nk] nidie.
NDIDESO]
EW] NFASO] NGYENASO] [PAM/EYI HONAM ATEETIE ENE EHO] NE EHAO, BE AKOA [YA DE[ [B[ YINO [FIRI W]N.
10- {firi adie adie a {ma nfaso] ngyenaso] [pam anaa [yi honam ateetie [ne [ho[] ne [hao s[ akoa [ya de[ [b[ yi no [fro w]n. s[ akoa [tp anamo] [w] bonee anaa ateetie nene ehao naira ase w] nakwan mo na nwer[fi anaas[ ]totwenea anaa [ba awieye [ma no a. Nkae no de ease atwam/ Na w]no [siesie [ma neh]. Nas[ [tesaa [n[ ]nk] mo biom. Na hwei ay[ nsiesie na ama no nfaso]. Na afie ayi akoma seny[ ene ehao ateetie afiri w]n, na ay[ nsesay[, nanamoto] nfaso], Na saa [hao yeay[ anigyie.
Na s[ akoa [k]ta ehao ene eho] [wuo ene akoma ateetie ene hia a op[ [w] adiea y[n p[ mo, ]nfa akoma toy[ ene kraa nsiesei [w] so. Nanso [y[ adiea [den [w] nhehy[ y[ mo na emom wo oyi wadwene afiri so na waya ahoto]. Na wo hw[hw[ de[ [di b[to] ama wo, [w] nsiesie mo, na wato amamo] nfaso] a [b[ ateetie nyinara biom ]b[bo hoden moden mo mo nsiesie ahoden mo [w] onyame mo, adwene pamo [sonbo anaa wotiri [nbowase w] saa nhy[ ye anigyie [ya, ene akomabiey[ [w] dee akoa [hia w] nhira ntentem mmere. Hwei ay[ adansie nsohwe ene de asi [firi nsohwe dodo] mo [yie.
NDIDESO}
EW] YARISA EDORO A EDI MO EFA HONAM ATEETIE ADIE BONEE AKOMA ENE HONAM YARIE.
11- Efiri [w] yarisa [doro a ]di mo [fa bonee akoma ene biom [fa honam yarie: Akoma ahoden ene [[ Ewe neh] afri mo. Na ob[di dwumadie a ob[ yi nih] afri ehao yi mo ene nnyiyimo a ob[ dwen ak] bonee mo. {firi s[ nipa odi nih] [ma nyiyimo. Na odi nakoma ay[ adie birara [te s[ [fri [ho] mo ni ene yarie mo ene dee ekekah]. Na [y[ abufo] ene d[[ w]ntumi [nyifri w] [firi ningynaso [hao [mo. Na s[ woka nsemsem ye mo atwa ahyia. Oy[ d[[ b[n, [b[ firiw]n ama wo akoma yatie ene eho] ne ehao ene honam kakra yarie ene eho] ne ehao ene hnam kara yarie. Na ob[ w]no bonee awura womo adee nipa [b[ di h]n adansie efa [hao do do] anaa b[br[[.
12. Mmere b[n [ma Akoma [di nih] atwire Onyame. Na w]de w]h] atere no. Na wonfa oh] mmano a [y[ ehao ene eho]. Na afie [b[ br[ [wuo ehao ene ateetie asi. N a ama akoma aho]de. Na abi[ akoma mo anigyie a nhia hwee. Dodo] s[n na eho] yarinii ene s[ny[ nii nyiyimonii [hwehw[ yarisafie. Mmere dodo[ s[n na saa nua mayi [nya tintinbae w] ahoden mo, Adom [ma w] de[ [y[ mere so, mere dodo] s[n na wakyere gyemesem ene [damsem a ahy[ ma [w] onyame nhy[ma mo na odi b[gyena moden bo mo kiraa. Na ode b[ ya nfaso] ngyenaso] [w] ahoden [ma akoma Na [di honam ateetie [hao ato].
Onyame akas[: (Na obiara a odi nih] b[twere onyame no, Onyame [sono anaa osonbo [ma no). {kyeres[ osonbo w] wiase ene adamoada nfaso].
Sura – Talaq 3
D[[ odi nih] atwire onyame no. Akomaden mo, ny[ adie ateetie [hao b[ y[ di ak]tini w] nih]. {nkikah] asem na akoma no aye mmere. [firi ateefie ene [ho] a nne biribiara. Na onim s[ onyame nesonono [w] adie watwire w] ho]. Na wasoro onyame w] h[. Na waya akoma toy[ w] bohy[ y[ mo. Na [ho] ene honam ateefie afiri w]n. Na asesa den diidi [w] emmere mo. {hao w] anigyie mo, {ho] w] ahoto] mo. Na [ses[ y[ser[ apotie. Na odi akoma ahoden ahyira y[ anaa adom y[. {ne [twir[ y[ ntintim y[ ahy[ ma a onyame resonbo w] nyinara mo papa y[ mo. Na [edi biribioara ato] efes[ p]bo bonee ene ehao.
NDIODESO} – 6
EW} OKONHYENI (ONYAME ASOMDWIE ENKA WO) KASA MO OGYEDIE BERIMA NTWE NEH} NFIRI OGYEDIE NII BAA NHYE.
13 – Ew] Okonkyeni (onyame asomdwie [nka no) kasa mo: ( Ogyedie Berima ntwe neh] nfiri ogyedienii Baa nhy[. S[ op] sobae bi [firi ne nhy[ a, obeya sovae fofr] npenie afiri ne nhy[ a, ob[ya sobae fofr] npenie afiri ne nhy[ ({firi Muslim nkye)
Nfaso] mmeinu a [di mo:
D[[ edi kae: nketah] dei dwumadie tinie ene b[ a mab[n mo h], na may[ adanfo] ene noanom w] awarie mo no, adie biara a ob[ dan[ di anaa wobp danpdi akyere mo h] no adwene mo] anaa gyenaso bi. Na [y[ nokore s[ [fata na mo b[ siesie mo kiraa [firi s[ sedie etie biara b[ bi b[t]kyima naa pni ngoase sem b[ man. Anaa adi p]n bi b[bam. Na s[ fa [d] ahoden tisim ene y[nsam. Na dwen s[ny[ ene sonsuaso] ene dee [b[n ne [ware nyinara. Na hwei no b[ ma ho [nframa pa.
Nfaso] mmeino: {no no [pam (Eyi {ho] ene honam ateetie [firi w]n: {no n[y[ soso ahobrasie ene [dii [y[ abrab]bmo. {ne modenbo soregye w] ky[fa a [y[ nhy[ ene s[ [y[. Na ob[ ya nframapa [w] afanim mmeinu no nyinara. Na obiara a wantene [w] de[ okonanyeni akayi en[ nuamay[ b[tumi atono a [y[ saa p[p[[p[. {nifra [w] papaso na sedie ete biara ob[k] w[ ateetie honam mo ena sedie eteie biara d[[ wadanidi akyere no ndiedeso]do, na ]b[twitwa nasodie dodo] ew] adie biara [y[ ahobaebo [ma no w[ awarie mo.
Nipa dodo] no a won no [w] ateetie mo ene eho] paa mo, won nom esiesie w] mo h] efa dee esi no ew] abotare enne akoma to y[ mo, nanso dee ]y[ dee [ny[ no w] k] saa ateefie ye mo. {ne dee way[ no w] ho]. D[[ [wom ne s[ [w] mo ]dwen nih] efa adie [so. {firi s[ ]gyae dee esosua na afie ay[ ehao nframa akoteni w] nimo. Na de[ atono no ]siesie no ntem ew] dee esua [ma ne ho. Na wasere onyame nmoa ew] so. Na onbu nani [nfiriso nam saa nti saa [y[ mmere [ma no kakraa. Sedie kesie any[ mmere amino. Na aka akoma to y[, kiraa ahomehyie.
NDIDESO – 7
EWU ADWENE MO ONIM NKWA PA NIKORE ENE TIPA NKWA ENE AKOMA TOYE. NOKORE {Y{ KITUA {YIA.
14- ADWENENII Paa no ]nim nkwa pa ene tipa nkwa ene akoma toy[ nikore nkwa asetena: Na hw[ y[ kitua a [sua [yie. {ny[ adie a [fata s[ ]b[tisp [fa ehao ene ehoa] ew] ateetie mo [fis[ ninua ne asetena nkwa panokor[. Dodo] eha w] mo h] efa saa nuama ye ew] nkwa mo. A sunsonie biara nne papa ene bonee ntem. Nanaso ogyedie nii de[ [fa ho] dee nokor[ w] mo dwani [firi won. Na neky[ fa so nfaso] [y[ ntemnetm onmere.
15 – {fata so biom: S[ ehoa bi [tono a anaa [ho] w] h], odi na adom efa ne nyamesom mo ene ne wiase mo [ya [totoh]. Afie [ne [hao a atono. Na [ye ntotoh]no w] hw[ dodo] adoma – owaom. Na afie adwendwene no so ati. Na biom adie a osro w] kasamu moso] [di toto adie a ]w] b[br[[ [w] asomdwie my [ya. Sedie [tie biara de[ ommere [ya adoro penp[soa bi ahoden [ya dodo]. Na enam saa nti [ma eho] ene nehao [dwani [fir won. Na aka adi kesi[ [b[tono efes[nhyehyey[bia/ Na odi kasay[ asiesise o yie. Na wato anamo [fa d[[[s[s[ odi to] na wap[gya d[[ [w] [mmere.
16- [w] nfaso] no bi: {s[s[ wotumi [h] no onua ehao anaa nipa moso] a ]np[. Na [y[ [kyenie [firi kiasa bonee mo. {mma no [ny[ ehao mma wo. Nanso na ay[ ehao ama no. Na woma wanibri w] modenbo mo [mma no [ny[ ehao mma wo. Nanso na ay[ ehao ama no. Na woma wanibri w] modenbo mu [b[ boawo ama wo gya wanigyie ahoto]. Na enam saa nti [b[sa ay[ [hao amawo sedie ay[ ama won nom. Nanso s[ enti saa bibiara nyawo a [y[ [hao no bi.
17-Kae h] no s[ wiase asetena nkwa [y[ wo adwene. Nas[ [kobas[ wadwendwene [w] dee [b[ba nfaso] amawo w] onyamesom ene wo wiasemo. [n[ na waya asetena nkwa pa tipa mo nti saa so so a [ne na adani.
18 - {w] dwumadie a [su w] nfaso] ene dee [pam [ho] ene [hao.
S[ ob[siesie wo kiraa s[ onser[ ndaasie [firi obi h] ages[ onyameh]. S[ wote biribiara [h] a gyese[ onyame h]. S[ wpte biribiara [h] a gyese dee ]w] ky[fa w]so anaa dee onne ky[fa. Kae hono s[ saa wo dwamadie ye onyame kahoo. Emma ndaasie ene adom no nhao. S[die onyame kano koroa mo [fa ky[fa soronko w] ky[fa so ew] nabodie so: Na [y[ nokor[ s[ y[ mamo adwiani [di onyame animouyam nti. Na y[n hea aketua bi anaa nyira bi [firi m]nkye
Suraul – Insaan 9
Na hw[ [tintim [w] abusua ene mma ene kasahya modenbo dwumadie nketah]. Na [mmere b[ na wadwene wo kiraa h] ew] [hao bi a wahyia na watumi agyehomii w] ho] ahomi gyie. Mmere b[ na wafa ahomigyie adoro] na [b[ y[ adom amawo. Na afie wodi adoro no ay[ adwuma ama wokiraa atweir a abra ehao ene honam ateetie [daso w] h]: Na afie ob[hon] s[ [hao no [daso w[ ho w] woy[ adoro Nyamesom a na ama wo adom bi na ay[ adwene pa amawo. Na afie watumi aso dwam adie no a [hao no ay[ f[f[[f[. Na [nam saa nti o ehao br[ [yira na [di [dii ene ahoto [kaho [mma no [y[ d[.
19 – Ma wo dwumadie nafaso] [ny[ [niwa mmeino [ne nikor[ dwumadie [y[ w] so. Na ndani dani wanim nhw[ moso] ene [hao biara. {ne dee [kekah][ [y[ [h]ngyenaso] ete s[ ehao ene akoma seny[ aeetie. Na sere ahoto nframa. N[ ma wakom nboma ngyina [w] dwumadie a [di mo [mo.
20. {wo dwumadie nom bi a [w] nfaso] nsiesie dwumadie ew] nemmere mo [na daakyi mmere adaagye. {fis[ dwumadie a y[ y[ nsiesie w] mo no [boaboa dwumadie no nkay[. Na dwumadie dea ka no ay[ mmoh] moh]. Na [hao ndideso] nyira. S[ [k] pasa wosiesie Obiri biara [w] nemmere mo a [reba daakye dwumadie ew] adwene mo a [y[ den ene dwuma den mo.
21- Na [fata s[ wo b[ yi mo dwumadie a [di mo. Na dee [dimo adore ene wamani ]h] kiraa nsonsonoy] a [da [mo ntem. Na wo b[ siesie a die op[ w] mo. Na dee ehw[ no a [y[ ehao ateetie ene akoma seny[ [w] kasamo. Na wap[ mmoa [firi adwendwene mo krogyiin [yie ene adwentoatoa. Na nnoho] nne s[ yakyere wo. [na akyerekyere [nhia akyerekyere [y[ biom. Na s[ wogye wonsiesie [tom nokore mo a na dee [hao no. Wo di ]h] atwere onyame. [fis[ onyak]p]n [do ]m] a w] mo [di ]mo h] [twere no.
ASEDA NYINARA {W} ONYAME ADASA MA NYAME ONYAME MPAEBO ENE NE NHYIRA NKA MAHAMMED {NE NE FIE FO}.
Nwoma y[ ahyema [fa atwerefo] atweredua:
SHK: ABDUL NASIR MOHAMMED
EWU NDA A }Y{ 8/FEBRUARY/2016 AD, 28TH/4/1437 HJ.
ASANTE TWI TRANSLATION
Kwakyerefo] a ohwese maa wotintimiie ne:
1. Sheikh Mahmud Ahmed Mahmud (Islamic Preacher in twi student Imam Ibn Saund Unverisity
2. Shk Mahmud Yeboah (Twi preacher in Islam)
3. Graduate to Institute of Language
4. Sheikh/Imam Abdul Rauf Adam (Afrancho Imam)
Na die otwere nwoma ebaa Asante Kasa
Mo [y[ monua so biom:
Sheikh Abdul Nasir Mohammed
TABLE OF CONTENT
PAGE
(AKWANKYERE A AHYEMA W} NKWA TIPA ANIGYE{ H}) 2
TIPA ANIGYIE NKYEKYEMO 3
NDIDESO} 4
NGYENASO} A ESO ENE NENYINI 4
ENO NO GYEDIE ENE DWUMADI PA A EBAE 4
NDIDESO} (2) 8
EQ} NGYENASO} EDE AKOMASENYE EHAO EW} ATEETIE
MO ETOH} ENE AKOMA APREPRE EFA DEE EHA NO MO ETOH} 8
EW} ADIE A EDE AKOMA S{NY{ {TO W} {NE EHO} NE ATEETIE 9
Ndideso](3) 10
EWU NGYESO] [SO] [TERE AKOMA ENE AKOMA T]Y[ 10
NGYENASO] NHYE EMA ANIGYIE NA EPAM 11
AKOMA SENYE ENE ATEETIE ENEHAO. 11
D{{ {B{MA NFASO} {W} NUAMAE A ATWAM 12
NDIDESO] 3 13
EW] NFASO] NGYENASO] [PAM/EYI HONAM ATEETIE ENE
EHO] NE EHAO, BE AKOA [YA DE[ [B[ YINO [FIRI W]N. 13
NDIDESO} 4 13
EW] YARISA EDORO A EDI MO EFA HONAM ATEETIE ADIE
BONEE AKOMA ENE HONAM YARIE. 13
NDIODESO} – 6 15
EW} OKONHYENI (ONYAME ASOMDWIE ENKA WO) KASA
MO OGYEDIE BERIMA NTWE NEH} NFIRI OGYEDIE NII BAA NHYE 15
NDIDESO – 7 16
EWU ADWENE MO ONIM NKWA PA NIKORE ENE TIPA NKWA
ENE AKOMA TOYE. NOKORE {Y{ KITUA {YIA. 16
ASEDA NYINARA {W} ONYAME ADASA MA NYAME ONYAME
MPAEBO ENE NE NHYIRA NKA MAHAMMED {NE NE FIE FO}. 18
19
