Qaamuuska carabiga oo kooban

Qaamuuska carabiga waxaan ka turjumay qaamuuska la yiraahdo "Sixaaxii oo la soo koobay" مختار الصحاح ee uu qorey Maxamed Abuubakar Cabdulqaadir oo loo yaqaan "Ar-raazi". Mana wada turjumin qaamuuskaasi ee waan soo koobay.


Qaamuuska carabiga oo kooban

قاموس عربي صومالي [ مختار الصحاح ]


     

     Qore Maxamed Abiibakar Cabdilqaadir “Ar-raazi”

محمد بن أبي بكر بن عبد القادر الرازي


      
      Turjume: CabdiRisaaq Maxamed Cilmi “ina Warfaa”
                          
عبد الرزاق محمد علمي ( ابن ورفا )

      

Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada qaamuuskan oo ma dhowrsana


Waxaa daabacay Kirja kerrallaan Helsinki Finland
La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan qaamuuska

Haddii aad xiiseyneysid qaamuuskan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka turjubaanka qaamuuskan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah:  ”[email protected]”.

 

          Mahadnaq


Waxa aan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad, dhiiragalin iyo sida habka wax loogu qoro xaasuubka "kombiyuutarka" gaar ahaan macalin Jaamac. Waxaan idin leeyahay  جزاكم الله  خيرا .


Taariikh nololeedka qoraha oo kooban iyo tixraac qoraalo

Qaamuuska carabiga waxaan ka turjumey qaamuuska la yiraahdo "Sixaaxii oo la soo koobay"  مختار الصحاح    ee uu qorey Maxamed Abuubakar Cabdulqaadir oo loo yaqaan "Ar-raazi". Mana wada turjumin qaamuuskaasi ee waan soo koobay. Ar-raazi wuxuu ahaa af-yaqaan Eebbe ha u naxariistee. Wuxuuna leeyahay kutubo dhowr ah oo uu ka mid yahay qaamuuskan.


       Hordhaca qoraha

                         بسم الله الرحمن الرحيم
     

Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar.

Waxaa mahad iska leh Eebbe, naxariista iyo nabadgalyadiisa korkiisa ha ahaatee uunkiisa kii ugu wanaagsanaa Maxamed ee loo soo direy dadkii ugu wanaagsanaa iyo reerkiisa iyo intii raacdey dhammaantood.
Wuxuu yiri addoonkii u baahnaa naxariista iyo dembidhaafka barbaariyihiisa Maxamed Abiibakar Cabdilqaadir "Ar-Raazi" Eebbe ha u naxariistee.
Kani waa qaamuuska carabiga oo kooban oo aan ka qorey qaamuuska As-sixaaxa ee uu qorey aqoonyahanka afka carbeed Abii Nasri Ismaaciil Xamaad ee loo yaqaanay "Aljowhari" Eebbe ha u naxariistee kolkii aan u arkey qaamuusyada la qorey kii u wanaagsanaa. Waxaana u bixiyey qaamuuskeyga "Sixaaxii oo la soo koobay". Waxaan ku koobay qaamuuskeyga erayada loo baahan yahay inuu yaqaano aqoonyahan kasta oo yaqaan aqoonta diinta "فقيه" ama aqoonta Nabiga noloshiisa "حافظ" ama "محدث" ama aqoonta suugaanta "أديب". Ereyada aan ku koobay qaamuuska waxaa ka mida ereyada Qur'aanka kariimka iyo Xadiiska Nabiga, waxaana ka tegey ereyada adeegsigoodu yar yahay anigoo doonayey inuu noqdo qaamuuska mid kooban. Waxaan ku darey ereyo kale oo badan oo  waxtar leh oon ka qorey qaamuuska Tahziib ee uu qorey "Al-Azhari", iyo qaamuusyo kale oo lagu kalsoon yahay iyo ereyo kale oo Eebbe igu garabdaarey inaan ku biiriyo. Kol kasta ood la kulanto "waxaan iri" waa wixii Sixaaxa aan ku kordhiyey.
Waxaana Eebbe ka baryayaa inuu ka yeelo aqoonteyda iyo howsheydaba mid loo sameeyay Eebbe dartiis Eebbana ha ka dhigo mid wax igu tara aniga iyo idinkaba Eebbaa Wanaag ugale iyo Naxariis badane ahe.


   Hordhaca turjumaha

Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha naxariistaha guud naxariistaha gaar.

Waxaa mahad iska leh Eebbe, nabadgalyadiisana korkooda ha ahaato adoomadiisa uu doortay.
Kani waa qaamuuska carabiga, ulajeedadaydu waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, aniga oo ugu turjumaayo qaamuuska carabiga afka soomaaliga ardayda, maxaa yeelay waa afka nabigeena Maxamed naxariista Eebbe iyo nabadgalyadiisa korkiisa ha ahaatee isaga iyo reerkiisa iyo intii raacdey dhammaantood, waana afka Qur'aanka kariimka. Labadaas ayayna ku dhisan yihiin sharciga islaamka.

Waxaan ugu dambayntii Eebbe ka baryayaa in uu aniga "turjubaanka", qoraaga qaamuuskan iyo intii i caawisayba uu miisaanka wanaagyadeena noogu daro maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn.
 
Sida la og yahay qofkii ugu horeeyey ee qora qaamuuska carabiga wuxuu ahaa
Al-khaliil Axmed Al-faraahiidi, qaamuuskiisii la oran jiray caynka "العين".

Diinta Islaamku waxay qabtaa " فرض الكفاية " inuu barto carabiga qofkii awoodo.
         
Erayga qaamuus af carabi ahaan waxaa loola jeedaa badwayn.
Erayga qaamuus ereybixinta hadda dambe faaftay waxaa loola jeedaa qoraal ku uruursan erayada afka.

Turjumaha
Helsinki talaado 18.9.1427 H. oo ku aaddan 10.10.2006 M.

 

 

                           بسم الله الرحمن الرحيم  

 

Aa, dhawaaqtada                                                    آ
Agoosto                                                               آب
Dhawaaqtada                                                       آيَ
A, ”ma” eray weydiimeed                                      أ
Daaqa, cooska                                                   الأب
Alif ba’da                                                      الأبجدية
Weligeed                                                            الأبد Bacrimin, cirbadda                                     أبر, الإبرة
Kilkisha                                                             الإبط
Baxsaday ”adoonkii”                                          أبق
Geela, koox "shimbiro ah”                       الإبل, أبابيل Diidmada, aabaha                                     الإباء, الأب Dameerta                                                          الأتان
Imaaday, siiyay                                                   أتى
Alaabta guriga                                                 الأثاث Sunnada nabiga, saamaynta                    الأثر, التأثير Dembiga, ciqaabta dembiga                     الإثم, الأثام Holaca, dhanaan                                     الأجيج, أجاج
Abaalka, kireysashada                           الأجر, الأجرة
Fasax                                                                إجازة
Cambaruudka                                                الإجاص
Xiliga ”geerida”, dib udhigay, haa    الأجل, أجل, أجل Biyaha wasaqda ah                                          الآجن
Halka, maalinta axadda                     الأحد, يوم الأحد
Sunnada nebiga ee runta ah           الأحاديث الصحيحة
Nacaybka                                                       الإحنة
Walaalka, walaal”sha”                             الأخ, أخت
Qaatay                                                               أخذ
Dib udhacay                                                    تأخر
Arinta xun                                                         الإد
Edebyeeshay, suugaanyahan                  تأدب, أديب
Aadan iyo aabaha dadka oo dhan                      آدم
Qodobyada “naxwe” iyo qalabka                الأدوات
Isla markiiba iyo kolkii                                       إذ
Haddii, islamarkii                                               إذا
Maarso                                                              اذار
Warfaafin                                                         أذاع
Idaacad                                                            إذاعة
Haddii                                                               إذما
Sidaas darteed                                                   إذن
Ogolaaday                                                         أذن
Hadduu Eebbe ogolaado                             بإذن الله
Dheg                                                                 أذن
Aadaanka, ogeysiinta                                    الأذان
Aadaanka salaadda                                أذان الصلاة
Dhibay                                                             أذى
Taariikheeyay, taariikh                           أرخ, تاريخ
Bariiska                                                          الأرز
Dhulka                                                         الأرض
Bakayle                                                          أرنب
Dhawaatay                                                      أزف
Libaax                                                              أسد
Bare, ustaad                                                    أستاذ
Qabsaday                                                         أسر
Waan ka xumahay                                          آسف
Usaama iyo libaax                                         أسامة
Magaca muujiyaha “naxwe”                  اسم الإشارة
Asalka                                                          الأصل
Uf iyo qashin                                                    أف
Mas                                                                 أفعى
Beenta                                                            الإفك
Cunay                                                               أكل
Qodobka gartada "ka iyo ta”                             أل
Almaas iyo dheeman                                     الماس
Soojeedinta "hooyaay"                                      أَلا
Ku boorin                                                          أَلاَّ
Ka ahayn                                                           إلا
Iwm                                                                   إلخ
Mideeyay, caadaystay iyo soodhaweeyay       ألف
Kaalmada, layaabidda iyo baroordiiqqa          ألف
Qore                                                               مؤلف
Kun                                                                   ألف
Xanuunsaday                                                    تألم
Jarmalka                                                         المانيا
Ma jiro Eebbe aan ahayn Eebbaha          لاإله إلا الله
Eebbe                                                                 الله
Eebbaa weyn                                               الله أكبر
Eebbow                                                           اللهم
Dhamaadka "ku"                                               إلى
Mise                                                                   أم
Miyaa                                                                أما
Ama                                                                  إمّا
Faray                                                                أمر
Faridda                                                           الأمر
Falka fartada “naxwe”                              فعل الأمر
Ina boqor, amiir                                               أمير
Fishay                                                               أمل
Hortiisa                                                            أمامَ
Hooyo                                                                 أم
Qaran                                                                أمة
Adoonta                                                          الأمة
Imaam, ”salaadda, cilmiga, maamulka”          إمام
Rumeeyay, mu’minka, iimaanka آمن, المؤمن, الإيمان
Nabadgalyada                                                الأمان
Fasirtada "in"                                                     أن
Shardiga "haddii"                                               إن
Ma aha                                                              إِنْ
Xoojinta “runtii”                                                إنَّ
Aniga                                                                  أنا
Waxaan ahay soomaaliyad                     أنا صومالية
Bilaabay                                                         انبرى
Adiga “ta’da kordhoban waa lab”                    أنت                                             
Adiga “ta’da hoosdhaban waa dheddig”          أنتِ
Labadiina                                                         أنتُما
Idinka ”lab”                                                      أنتُم
Idinka ”dheddig”                                             أنتُن
Dheddig                                                           أنثى
Dadka                                                            الإنس
San                                                                   أنف
Xaragaysan                                                      أنيق
Isdiyaariyay                                                    تأهب
Reerka                                                            الأهل
Soodhowoow                                          اهلا وسهلا
Magaca qalabka “naxwe”                           اسم الآلة
Ama                                                                    أو
Soonoqday iyo soonoqdaha ”toobad”      آب, التائب
Koowaad                                                          أوَل
Ta'wiilka iyo tafsiirka                                   التأويل
Reer                                                                   آل
Haa                                                                    إي
Dhawaaqtada iyo fasiridda                               أي
Dhawaaqtada                                                     أيَا   
Maajo, meey                                                    أيَار
Sidoo kale                                                       أيضا
Adiga                                                               إِيَّاكَ
Sebteembar                                                    أيلول
Ninka ama naagta reerka lahayn                  الأيامي
Halkee, goorma, hadda                       أين, أيان, الأن
Halkeed ka timid?                                من أين أتيت؟
Halkeed ku nooshahay?          أين تسكن؟  أين تسكنين؟
Kii                                                                     أيُّ
Magaaladee?                                            أيّ مدينة؟
Aayadda ”Qur’aanka”                                     الآية
Dhejinta, darteed, dhaarta, kaalmada                باء
Ceelka                                                              البئر
Alla xumaa, muxuu hoogey                            بئس
Cadaabka, dhibka                                 البأس, البأساء
Bikrada                                                          البتول
Raadiyey                                                         بحث
Shiraacday                                                      أبحر
Bad                                                                  بحر
Har                                                                 بحيرة
Qiiq                                                                بخار
Bilaabay                                                            بدأ
Waxaan bilaabay mardhow barashada afka carabiga                        بدأتُ مؤخرا دراسة اللغة العربية
Yeelaha ”naxwe”                                           المبتدأ
Bidcada “waxaan ku jirin diinta”                  البدعة
Ku bedeley                                                       بدل
Fasirtada “naxwe”                                           البدل
Jir                                                                     بدن
Muuqday                                                           بدا
Beeray iyo xoolo kuciyaarid                  بذر,  تبذير
Ku dadaalay                                                     بذل
Abuurka iyo abuuraha “Eebbe”          البرية , البارئ
Dhufays, qalcad, meere iyo isqaawinta برج, التبرج
Shalay                                                           البارحة
Qaboow                                                            بارد
Bariid iyo boosto                                              بريد
Fariinsidaha, shaqaaleboosto                 ساعي البريد
Wanaajinta                                                        البر
Barzakha "geerida iyo aakhiro udhexeysa”  البرزخ
Ku xeeldheeraaday                                           برع
Hilaaca                                                            البرق
Barakeeyay “kordhiyay”                                 بارك
Mabruuk                                                        مبروك
Caddaynta                                                     البرهان
Tartan                                                             مباراة
Balaariyay                                                        بسط
Dheeraaday                                                      بسق       
Dhoolacadeeyay                                              ابتسم
Candhuuf tufay                                               بصق
Basal                                                               بصل
Booloboolo                                                        بط
Tartiib                                                              بطئ
Qaro                                                                بطيخ
Buriyay, Halyeeyga                                بطل, البطل
Calool                                                              بطن
Fogaanshaha                                                    البعد
Ka dib                                                               بعدَ
Geela                                                              البعير
Qaar                                                               بعض
Kaneeco                                                       بعوضة
Ninka                                                              البعل
Xadgudbay                                                      بغى
Lo                                                                    بقرة
Joogay                                                              بقي
Goor hore                                                        باكر
Ooyay                                                              بكى
Ee waa                                                              بل
Qoyan                                                             مبتل
Wadan                                                              بلد
U sheegay                                                        أبلغ
Warcelinta "haa"                                              بلى
Wiil iyo gabar                                           ابن, بنت                                 
Dhisay                                                             بنى   
Ismabadalka erayga u dambeeya “naxwe”    البناء
Kafee “midab”, buni                                       بني
Suul                                                                إبهام
Gaday, iibiyey                                                 باع
Kaadi                                                              بول
Noqdey dhaxay “naxwe”                               بات
Guri                                                                بيت
Caddaan                                                       أبيض
Ukun iyo beed                                              بيض
Iibiye, gade                                                     بائع
Dheddigga, dhaarta                                         تاء
Ta’ yarta                                            التاء المربوطة
Mataane                                                         توأم Dhamaha ”naxwe”                                        التام
Hoogga, wuu hoogey                     التباب, تبت يداه
Raacdo “naxwe”                                           تابع
Raacay                                                           تبع
Ganacsi                                                       تجارة
Hoos                                                             تحت
Matxafka, miyuusiyamka                         المتحف
Ciidda                                                        التراب
Iska daayay, ka tegey                                   ترك
Oktoobar                                            تشرين الأول
Nofeembar                                         تشرين الثاني
Daalan                                                         تعبان
Tufaax                                                         تفاحة
Raacay iyo aqriyay                                        تلا
Dhamaystiray                                                  تم
Juulaay, luulyo                                            تموز
Kalasaaridda “naxwe”                               التمييز
Yaxaas                                                       تمساح
Sugay                                                           أثبت
Naas                                                             ثدي
Xoolaha                                                      الثروة
Dawaco, dacawo                                         ثعلب
Dhaqan                                                         ثقافة
Culus                                                            ثقيل
Talaadada iyo salaasada                           الثلاثاء
Saddax                                                        ثلاثة
Talaajo, firinjeer                                        ثلاجة
Baraf                                                             ثلج
Dabadeed                                                        ثم
Halkaasi                                                   ثَم, ثمةّ
Qiime                                                           ثمن
Intii                                                              أثناء
Ilbiriqsi iyo sekan                                        ثانية
Labo                                                            إثنان
Isniinta                                                      الإثنين
Kabaxsanida “naxwe”                            المستثنى
Dhar                                                            ثوب
Dibi                                                              ثور
Toon                                                             ثوم
Aljebra                                                       الجبر
Buur                                                             جبل
Fulay                                                           جبان
Farmaajo                                                      جبن
Awoow, ayeey                                        جد, جدة
Derbi, gidaar                                               جدار  
Tijaabiyay                                                  جرب                                  
Dhaawacmay                                              جرح
Makordhaha ”naxwe”                               المجرد
Dabacase iyo karot                                      جزر
Aljazaair iyo aljeeriya                              الجزائر
Kawaanle                                                    جزار
Reeb "naxwe"                                               جزم
Abaalmarin, xoolaha gaalada bixiso جزاء, الجزية
Jirka                                                            الجسد
Buundo                                                        جسر
Jir                                                                 جسم
Bilaabay                                                       جعل
Maqaarka                                                     الجلد
Baraf                                                            جليد
Fariistay                                                      جلس
Warcelinta "haa"                                          جَلَلْ
Manoole, ismabadalaha ”naxwe”      جماد, الجامد
Jumaadil-uulaa ”bisha musl. ee 5aad” جمادي الأولي
Jumaadis-saaniya ”bisha m. ee 6aad”   جمادي الثانية
Masjid, masjid-jaamic                                 جامع
Jaamacad                                                    جامعة
Aruuriyey                                                     جمع
Kooxda dheddigga toosanaha      جمع المؤنث السالم
Kooxda labka toosanaha                جمع المذكر السالم
Koox matoosane                                   جمع تكسير
Jimcada                                                      الجمعة
Majmac, akadeemiya                                  مجمع
Weerta ”naxwe”                                         الجملة
Quruxsan, quruxley                           جميل, جميلة
Jinka                                                            الجن
Waalan                                                      مجنون
Shisheeye                                                   أجنبي
Koonfur                                                     جنوب
Koonfur Afrika                                 جنوب إفريقيا
Askari                                                         جندي
Janaasada iyo duugta                                الجنازة
Ijtihaad ” Garasho go’aan sharci islaam”  إجتهاد
Halgame, mujaahid                                    مجاهد
Mujtahid “yaqaan go’aan sharci islaam”   مجتهد
Ismoogeysiiyay                                          تجاهل
Falka lamayaqaanaha ”naxwe”        الفعل المجهول
Jahannamo naarta “cadaabka” tan ugu daran جهنم
Cimilo wanaagsan                                الجو جميل
Kajawaabay                                                أجاب
Sigsaan                                                     جورب
Jawaas-safar, baasaboor                         جواز سفر
Dadbanaha                                              المجازي
Gaajo                                                          جوع
Falka xarafkiisa dhexda isbadala “naxwe”  أجوف
Qalalan                                                       جاف
Yimid                                                           جَاء
Fiican                                                           جيد
Deris, jaar                                                    جار
Warcelinta "haa"                                         جَيْرِ
Ciidanka                                                    الجيش
Jeclaaday                                                   أحب
Alla wanaagsanaa                                      حبذا
Alla mawanaagsana                                لا حبَّذا
Xarig                                                          حبل
Tan iyo intii                                               حتى
Suniye                                                     حاجب
Dhagaxa                                                  الحجر
Bir                                                             حديد
Hadlay                                                     تحدث
Beer                                                         حديقة
Digay                                                        حذر
Kabo                                                         حذاء
Kulul                                                         حار
Dagaalka                                                الحرب
Ilaaliyey                                                  حرس
Xarfaha meeleeyaasha “naxwe”     حروف الجر
Alif ba'da                                      حروف الهجاءِ
Gubtay                                                     حرق
Shaqalka                                                الحركة
Xaaraantimeeyay, aan la ogolayn             حرّم
Muxarram ”bisha muslimiinta ee 1aad” محرم
Lagayaabo                                               حرى
Suun                                                         حزام
Juun, juunyo                                         حزيران
Murugeysan                                             حزين
Xaasuub, kombiyuutar                         حاسوب
Xisaabay                                                  حسب
Xaasiday                                                  حسد
Wanaajiyey                                             حسن
Cayayaanka                                        الحشرات
Ka ahayn                                                 حاشا
Goostay "beer"                                       حصد
Helay                                                     حصل
Faras                                                     حصان
Ku booriyay                                            حض
Keenay                                                  أحضر
Yimid                                                     حضر
Burburiyay                                             تحطم
Nasiib                                                        حظ
Guul wacan                                      حظا سعيدا
Qoday                                                       حفر
Ilaalsaday                                               أحتفظ
Xaafila, bas                                             حافلة
Xaflad                                                      حفلة
Istaahilay                                              استحق
Toosanaha                                            الحقيقي
Go’aamiyey                                             حكم
Maxkamad                                            محكمة
Dhaartay                                                  حلف
Timojare                                                 حلاق
Xiiray ”timo”                                           حلق
Riyooday                                                  حلم
Macaan                                                     حلو
Mahadiyay                                               حمد
”Nebi” Maxamed ”lagu mahadiyey” n.n.k. محمد
Guduud, casaan                                      أحمر
Dameer                                                   حمار
Dameer farowga                         الحمار الوحشي
Qaaday                                                    حمل
Musqul, suuli                                          حمّام
Ilaaliyey                                                  حمى
Garyaqaan, qareen                               محامي
Dembiga                                                الحنث
Muslinka                                              الحنيف
Asxaabta nebi Ciise n.n.k.               الحواريون
Qaabka falka “naxwe”                           الحال
Iskudayey                                              حاول
Ku saabsan                                             حولَ
Nibiri                                                     حوت
U baahday                                             إحتاج
Xoolaha                                            الحيوانات
Xaawo "hooyada dadka oo dhan           حواء
Halka                                                      حيث
Caado “dhiiga dumarka kudhaca”        حيض   
Mararka qaarkood                                 أحيانا
Salaamay                                                حيى
Isku qariyey                                            إختبأ
Xunka                                                   الخبيث
U sheegay                                               أخبر
Sheegtada "naxwe" iyo warka               الخبر  
Sheegtada haddii iyo walaalaheed خبر (إن) وأخواتها
Tijaabiyey                                              إختبر
Dubay, rooti                                      خبز, خبز
Faraanti, fargashi                                     خاتم
Gudniinka                                              الختان
Xishooday                                              خجل
Dhaban                                                      خد
Adeegay                                                   خدم
Qalinjabiyay                                          تخرج
Baxay                                                     خرج
Khariirad                                              خريطة
Ido                                                        خروف
Deer                                                      خريف
Hooseyn                                                 خزي
Waayay, lumiyay, khasaaray                 خسر
Dayax-madoobaad                              خسوف
Cabsaday                                               خشي
Gaar                                                      خاص
Cagaar                                                 أخضر
Khudaar                                         خضراوات
Gafay                                                     أخطأ
Maxaa kugu dhacay                         ما خطبك
Qorsheeyay                                           خطط
Afduubka                                            الخطف
Talaabada                                            الخطوة
Hoosdhowga                                       الخفض
Fudud                                                   خفيف
Ku guuldaraystay                                  أخفق
Qarsoomay                                           اختفى
Gacan                                                    خليج
Waaritaanka                                          الخلد
Daacadnimada                                 الإخلاص
Siibay                                                     خلع
Dib                                                        خلف
Laysku raacsanayn                             مختلف
Khaliifka iyo madaxweynaha             الخليفة
Abuuray, dabeecad                                خلق
Lagayaabo                                          اخلولق
Intii                                                       خلالَ
Ka baxsanida "ka ahayn"                        خلا
Musqul, suuli                                       خلاء
Khamro                                                خمرة
Shan                                                     خمسة
Khamiista                                           الخميس
Qiyaasay                                                خمن
Doofaar                                                خنزير
Cabsaday                                               خاف
Cabsi                                                     خوف
Abti iyo habaryar                            خال, خالة
Doortay                                                 اختار
Qajaar                                                    خيار
Wanaagga                                             الخير
Tolay                                                      خاط
Mala awaalay                                        تخيل
Xoolo                                                      دابة
Madaxkuti                                               دب
Digaagad, dooro                                  دجاجة
Beenlowga                                           الدجال
Wareejiyay                                          ُدَحْرج           
Galay                                                     دخل
Qiiq                                                       دخان
Qiijiyey, cabay ”sigaar”                        دخن
Tababartay                                            درب
Baaskiilka, buskuleetiga                    الدراجة
Mooto                                           دراجة نارية
Cashar, casharo                          درس, دروس
Dugsiga                                             المدرسة
Ogaaday                                                درى
Dhilanimada                                       الدعارة
Iska dhigay                                           إدعى
Casumey                                               دعى
Diiran                                                    دافئ
Riixay                                                     دفع
Bixiyey                                                   دفع
Aasay                                                     دفن
Dukaan                                                 دكان
Hagay                                                      دلّ
Dhexgalay                                              دمج
Burburiyay                                             دمر
Ilmada                                                   الدمع
Dhiig                                                        دم
Maamule                                               مدير
Had iyo jeer                                           دائما
Inta                                                          دام
Hoos                                                      دون
Aan lasocon                                          بدون
Cudur                                                       داء
Daawo                                                    دواء
Maalinta aakhiro                              يَوْمِ الدِّينِ
Yeey                                                       ذئب
Duqsi, tixsi                                            ذباب
Gowracay                                                 ذبح
Xasuustay                                              تذكر
Tazkira, tikidh iyo bilyeeti                   تذكرة
Xasuusiyay                                             ذكّر
Lab                                                          ذكر
Duco, ducooyin ”koox”                 ذكر, أذكار
Fariid, caqlilow                                      ذكي
Kaas iyo taas                                    ذلك, تلك
Amaandarada                                          الذم
Baxay iyo dahab                                    ذهب
Zul-xijja ”bisha 12aad ee muslimiinta” ذو الحجة
Zul-qacda ”bisha 11aad ee muslimiinta”  ذو القعدة
Dhadhamiyey                                        تذوق
Sayn                                                        ذيل
Sambab                                                    رءة
Madax                                                    رأس
Madaxweyne                                        رئيس
Raiisul wasaare                          رئيس الوزراء
Arkay                                                     رأى
Lagayaabo                                               رُبّ
Barbaariye ”Eebbe”                               رَبِّ
Dhejiyay                                                 ربط                
Arbacada                                           الأربعاء
Gu ”xilli sanadeed”                               ربيع
Rabiicul-awwal ”bisha muslim.ee 3aad” ربيع الأول
Rabiicul.assaani ”bisha musli. ee 4aad”  ربيع الثاني
Kuwareeray                                          أربك
Dulsaarka                                              الربا
Habeeyay                                              رتب
Rajab ”bisha muslimiinta ee 7aad”     رجب
Doorbiday                                            رجح
Gariirka                                              الرجفة
Nin                                                        رجل
Dhagax kudilidda                                 الرجم
Turjubaan                                            مترجم
Soodhaweeyay                                     رحب
Iska waran                                           مرحبا
Safar, socdaal                                       رحلة
Qaraabada                                            الرحم
Naxariistaha guud ”Eebbe”                الرَّحْمنِ
Naxariistaha gaar ”Eebbe”                  الرَّحِيمِ
Jaban, rakhiis                                     رخيص
Siinta                                                   الرزق       
Diray                                                    أرسل
Warqad                                                رسالة
Weriye                                               مراسل
Rasuul, nebi, fariinside                      رسول
Farshaxan                                             رسم
Sugay                                                    رسا
Hanuunka                                           الرشاد
Nuujiyay                                             رضع
Eebbe ha ka raali ahaado “saxaabi”    رضي الله عنه
Ku hadalka af aan carabi ahayn        الرطانة
Cabsida                                              الرعب
Onkodka iyo gugaca                           الرعد
Koray                                                ترعرع
Doonay                                                رغب
Ka sokow                                              رغمَ
Diiday                                                 رفض
Falaha magacyada “naxwe”  المرفوع من الأسماء
Saaxiib                                                 رفيق
Xusul                                                   مرفق
Madadaalin                                          ترفية
Ilaaliyay                                               راقب
Jiiftay                                                     رقد
Qoob ka ciyaaray                                رقص
Tiro                                                        رقم
Fuuley                                                  ركب
Jilib                                                       ركبة
Usoojeestay                                          ركز
Orday                                                 ركض
Rukuucay, jilbajabsaday                      ركع
Tiir, tiirar “koox”                        ركن, أركان
Ramadaan “bisha soonka iyo 9aad ee mus” رمضان
Tuuray                                                  رمى
Yeeray                                                    رن
Cabsaday                                             رهب
Maxaad rabtaa?, dooneysaa?         ماذا تريد؟
    أريد تعلم اللغة العربية لأنها لغة القران الكريم                   
Waxaan rabaa inaan barto afka carabiga maxaa yeelay waa afka Qur’aanka kariimka
Sheeko                                                 رواية
Tebiyay                                                روى
Shakiga                                                الريب
Dabayl, dhuuso                                      ريح
Xisaab                                             رياضيات
Subag                                                     زبدة
Dhalo                                                   زجاج
Diidida                                                 الزجر
Guurguurtay                                         زحف
Beeray                                                   زرع
Beerta                                                المزرعة
Geri                                                      زرافة
Buluug                                                  أزرق
Dhibay                                                  أزعج
Gariiray                                                زلزل
Qabowga aadka ah                           الزمهرير
Adduunka aan rabin                              الزهد
Ubaxyo                                                 أزهار
Nin, naag                                      زوج, زوجة
Guursaday                                             تزوج
Guursadey, guursatey              متزوج, متزوجة
Beenta                                                   الزور
Tirtiray                                                    أزال                 
Weli                                                      ما زال
Saliid                                                       زيت       
Kordhaha "naxwe"                                المزيد
Booqday                                                   زار
Quruxda                                                 الزينة
Timaadada “doonaa”                               سين
Saacad                                                    ساعة
Waydiiyey                                               سأل
Sabtida                                                   السبت
Dabaal                                                    سباحة
Eebbaa xumaan ka fog  iyo hufan     سُبْحَانَ الله
Todobaad, sitimaan iyo usbuuc             أسبوع
Todobaadka soosocda                  الأسبوع القادم
Todobaadkii lasoo dhaafay       الأسبوع الماضي
Wadada                                                  السبيل
Il ku taala jannada                                سلسبيل
Sali, sijaayad                                          سجادة
Sujuuday                                                  سجد
Masjid, masaajid “koox”             مسجد, مساجد
Xiray                                                       سجن
Daruur                                                    سحاب
Xeebta                                                   الساحل
Kulul                                                      ساخن
Sheegtada ”naxwe”                                 مسند
Yeelaha ”naxwe”                               مسند إليه
Xuddun                                                    سرة
Masrax, tiyaatar                                    مسرح
Caawiyey                                               ساعد
Dadajiyey, udegdegay                           أسرع
Degdegsan                                             سريع
Xaday                                                     سرق
Qufac                                                     سعال
Socdaalay                                               سافر
Safarka                                                   السفر
Doonta iyo markabka                           السفينة
Dhacay                                                    سقط
Waraabinta                                            السقاء
Shubay                                                   سكب
Aamusay                                                سكت
Reeb                                                      سكون    
Middi                                                     سكين
Miskiin                                                 مسكين
Hubka                                                   السلاح
Diidiin                                                  سلحفاة
Diinta Islaamka u hoggaansamidda Eebbe  الإسلام
Nabadi korkiina ha ahaato             السلام عليكم
Nabadeey                                         مع السلامة
Muslin qofka diinta Islaamka haysta      مسلم
Iska cafiyay                                            سامح
Ogolaaday                                               سمح
Maqlay, dhegeystay                                سمع
Kaluun, malaay                                      سمك
Magacaa?                                          ما إسمك؟
Magacaygu waa Aasiyo                  إسمي آسية
Cir, cirar, samooyin ”koox”       سماء, سماوات
Ilig                                                            سن
Sanad                                                       سنة
Jidka                                                       السنن
Shuban                                                   إسهال
Fudud                                                      سهل
Madow                                                    أسود
Timaadada ”doonaa”                              سوف
Lug                                                          ساق
Suuq aaday, soogatay                            تسوق
Suuq                                                       سوق
Alla xumaa                                              ساء
Xun                                                        سيء
Sayaarada, baabuurka, gaariga            السيارة
Taariikh nololeedka nabiga n.n.k.  السيرة النبوية
Dhalinyarada                                        الشباب
Feberwari, febraayo                               شباط
Dhergay                                                  شبع
Cayda                                                     الشتم
Jiilaal                                                      شتاء
Geed                                                     شجرة
Dhiiragaliyay, geesi                     شجع, شجاع
Adkeeyay                                                 شدّ
Cabay                                                    شرب
Sharxay, fasiray, caddeeyay                  شرح
shurdi, ilaaliye, booliis                        شرطي
Cajalad                                                  شريط
Wado                                                     شارع
Bilaabay iyo jideeyay                             شرع
Jidka iyo shareecada                            الشريعة
Barasho wanaagsan                               تشرفنا
Bari                                                         شرق
Bariga dhexe                               الشرق الأوسط
Ka qaybqaatay                                       شارك
Iibsaday, gatay                                      اشترى
Halbowle                                               شريان
Xeeb                                                       شاطئ
Shacbaan “bisha muslimiinta ee 8aad”  شعبان
Gabyaaga                                               الشاعرُ
Dareemay                                                 شعر
Tin                                                            شعر
Bushin                                                       شفة
Bogsaday, caafimaaday                            شفي
Mustashfa iyo isbitaal                          مستشفي
Shakiyay                                                    شكّ
Mahadiyey                                                شكر
Mahadsanid                                              شكرا
Aad ayaad u mahadsan tahay          شكرا جزيلا
Qaabeeyay                                                شكل
Qorax, cadceed                                        شمس
Bidix iyo woqooyi                                   شمال
Shahaado iyo caddayn                             شهادة
Caddeeyay                                                 شهد
Bil                                                             شهر
Shawwaal ”bisha 10aad ee muslimiinta”  شوال
Doonay                                                      شاء
Hadduu Eebbe doono ”yiraahdo”      إن شاء الله
Wax                                                          شيء
Dhalinyar                                                  شاب
Wadatashiga                                         الشورى
U hiloobay                                          إشتاق إلى
Fargeeto                                                   شوكة
Shaykha iyo duqa                                    الشيخ
Kushubay                                                 صبّ          
Waaberiga                                             الصباح
Noqdey “naxwe”, waabereystey             أَصبح
Sabray, dulqaatay, dulqaad                     صبر
Far                                                           إصبع
Saxay                                                      صحح
Falka xarfihiisa isbadalin “naxwe”      الصحيح
Lamadegaan                                         صحراء
Weriye                                                  صحافي
Wargeys                                                صحيفة
Qur’aanka kariimka                 المصحف الشريف
Xabad                                                      صدر
Madax-xanuun                                       صُدَاع
Rumeeyay                                               صدق
Saaxiib                                                   صديق
Ku adkaystay                                           أصر
Wado, jid                                               صِرَاطَ
Udhaqmay                                            تصرف
Isbadalaha "naxwe"                           المتصرف
Bangi, bangiile                        مصرف, مصرفي
Adag                                                       صعب
Kor ufuulay                                             صعد
Yar                                                         صغير
Bogga                                                   الصفحة
Jaale                                                        أصفر
Safar ”bisha muslimiinta ee 2aad”          صفر
Eber                                                         صفر
Sacbiyay                                                 صفق
Heshiiska                                               الصفقة
Hagaajiyey                                              أصلح
Eraybixin                                             مصطلح
Tukaday                                                  صلى
”Nebiga”  Naxariista Eebbe   صلى الله عليه وسلم
iyo nabadgalyadiisa korkiisa ha ahaato ”n.n.k.”
Salaadda, tukashada iyo naxariista       الصلاة
Salaadda duhur                              صلاة الظهر
Salaadda cisha                               صلاة العشاء
Salaadda casir                               صلاة العصر
Salaadda maqrib                          صلاة المغرب
Salaadda subax                               صلاة الفجر
Loobaahdaha ”Eebbe”                           الصمد
Dhegta yar                                            الأصمع
Sameeyay                                                صنع
Jaadka                                                   الصنف
Aamus                                                       صه
Xididka                                                  الصهر
Codka faraska                                       الصهيل
Cod                                                         صوت
Noqdey                                                    صار
Sawir                                                      صورة
Soonka                                                    الصوم
Ugaarsaday                                            إصطاد
Daawayaqaan, shaqaalefarmashiye       صيدلي
Daawagade, farmashiye, farmasii         صيدلية                                
Xagaa                                                      صيف
Shiinaha                                                  الصين
Idaha                                                       الضأن
Waraabaha                                              الضبع
Qoslay                                                    ضحك
Noqdey “naxwe”, barqadsadey             أَضحى
Ciidweynta "ciiduladxaa: gowricidda" عيد الأضحى
Ka soohorjeeda                                          ضدَ
Garaacay                                                 ضرب
Gooska                                                  الضرس
Falka joogtada "naxwe"                 فعل المضارع
Xooganayn, daciif                                  ضعيف
Labalaabma                                          المضعف
Raha                                                       الضفدع     
Baadiyoobay                                              ضل
Feer                                                            ضلع
God "naxwe"                                             ضمةً
Magac uyaalka “naxwe”                         الضمير
Iftiimiyay                                                  أضاء
Kudaray                                                   أضاف
Lahaanshaha labada magac “naxwe”     الإضافة
Marti                                                         ضيف
Ciriiri                                                         ضيق
Daaweyn, dib iyo caafimaad                      طب
Daaweeye, dabiib, dhaqtar                        طبيب
Dhaqtarka ilkaha                             طبيب الأسنان
Kariyay                                                       طبخ
Jikada                                                       المطبخ
Daabacay, soosaaray                                   طبع
Shiiday                                                       طحن
Eryaday                                                      طارد
Dhinaca                                                    الطرف
Cunto                                                          طعام
Maqaayad                                                   مطعم
Bilaabay                                                      طفق
Ilmo                                                             طفل
Arday, ardayad                                  طالب, طالبة
Codsaday                                                     طلب
Soobaxay                                                      طلع
Toogtay                                           أطلق النارعلى
Bixitaanka                                              الانطلاق        
Ka tuuray                                                    أطاح
Dheer                                                         طويل
Dhamaaday                                                طوى
Wanaagga                                                  الطيب
Duulay                                                         طار
Duuliye                                                       طيَار
Madaar iyo gegida dayuuradaha                مطار
Shimbirta                                                   الطير
Koox                                                          طائفة
Wareegay                                                   طاف
Dhoobada                                                  الطين
Falkaabka “naxwe”                                 الظرف
Ciddi                                                           ظفر
Noqdey socdey “naxwe”                             ظل
Dalad                                                         مظلة
Gardarada                                                   الظلم
Umaleeyay                                                  ظن
Muuqday                                                   ظهر
Dhabar                                                       ظهر
Ciyaarta                                                     العبث
Addoon iyo caabuday                                 عبد
Ka gudbay                                                  عبر
U arkay                                                     اعتبر
Labada fal ee layaabka “naxwe”       فعلا التعجب
Cajuus, duq                                               عجوز
Carabta aan ahayn                                      العجم
Qaamuus                                                    معجم
Tirooyinka                                                الأعداد
Ka baxsanida "ka ahayn"                              عدا
Gudbaha "naxwe”                                    المتعدي
Raaligaliyay                                               إعتذر
Isbadalka shaqalka erayga u dambeeya  الإعراب
Carabta                                                       العرب
Carabiga “afka”                                         العربية
Ka soohorjeestay                                       عارض
Bandhigay                                                  عرض
Balaar                                                        عريض
Qirtay                                                        إعترف
Gartay                                                         عرف
Daairatu-macaarif, mawsuuca            دائرة معارف
Gartada "naxwe"                                       المعرفة
Wanaagga                                                المعروف
Dhididka                                                    العرق
Doob                                                           عازب
Edbinta                                                     التعزير
Gacaliye, gacaliso                         عزيزي, عزيزتي
Go’aansaday                                                عزم
Malabka                                                      العسل
Lagayaabo                                                    عسى
Casho                                                           عشاء
Waqtiga, xiliga                                           العصر
Ul                                                                  عصا
Qaniinay                                                      عضّ                 
Xubinta                                                      العضو
Cadar iyo barafuun                                       عطر
Hindhisay                                                    عطس
Haraaday, oomay                                        عطش
Lasocotada “naxwe”                                   العطف  
Lasocotada caddaynta “naxwe”            عطف البيان
Siiyey                                                           أعطى
Laf iyo lafo                                            عظم, عظام
Weyn                                                           عظيم
Adaa mudan                                                عفوا
Ciqaabay                                                     عاقب
Dabaqalooc                                                 عقرب
Xiray                                                           اعتقل
Garaadka                                                     العقل                 
Madhalays                                                    عقيم
Ka soohorjeeda                                            عكسَ
Ka soolaadlaadiyey                                      علق
Bilaabay                                                       علِق
Xinjirka                                                       العلق
Falka xarfihiisa isbadala “naxwe”              المعتل
Aqoonyahan, falka layaqaanaha    عالم, الفعل المعلوم
Summad                                                       علامة
Bartay                                                           تعلم
Baray                                                            علّم
Magaca gaarka ah “naxwe”                       العلم  
Aqoon, cilmi                                                 علم
Aqoonta xoolaha                                 علم الحيوان
Macalin                                                         معلم Laga yaabo                                                    علَّ
Kudhawaaqay                                               أعلن
Korka iyo lasocotada                                    على
Adeer iyo eedo                                         عم, عمة
Ina adeerka                                                 ابن العم
Hormuud                                                        عميد
Meeqa ayaad jirtaa?                           كم هو عمرك؟
Waxaan jiraa 9 sano                  أبلغ من العمر 9  سنة
Hoos u dheer                                                 عميق
Adeegsaday, isticmaalay                            إستعمل
Uladhaqmay                                                 تعامل
Sameeyay                                                       عمل
Indho la'aanta                                               العمى
Ka                                                                   عن
Canab                                                            عنب
Dembiga                                                       العنت
Xagga                                                              عند Habsiiyay                                                      عانق
Qoor                                                               عنق
Caarcaaro                                                   عنكبوت
Fasirnaanta                                                المعنوي
Dhibtooday                                                   عانى
Balanka                                                         العهد
Machadka                                                    المعهد
Soonoqday                                                      عاد
Nabadgalay                                                    عاذ
Amaahday                                                   استعار
Deymiyey                                                     أعار
Qaawanaanta                                               العورة
Guud, sanad                                                   عام
Ciid wanaagsan!                                   عيد مبارك!
Noolaa                                                          عاش
Il                                                                    عين
Nacaska dabaalka iyo doqonka                    الغبي
Berito                                                              غدا
Qado                                                              غداء
Quudiyay                                                       غذى
Galbeed                                                        غرب
Almaqrib, marooko                                    المغرب
Ujeedada                                                    الغرض
Qol                                                                غرفة
Qolka cuntada                                      غرفة الطعام
Qolka jiifka                                            غرفة النوم
Biyo kudhexdhacay oo dhinta                      غرق
Weeraray                                                        غزا
Gudcurka                                                     الغسق
Dhaqay, meyray                                            غسل
Qayaamay, qishay                                         غش
Kufsiga                                                   الاغتصاب
Carooday, xanaaqay                                    غضب
Daboolay                                                      غطّى
Dembidhaaf weydiista                               يسْتَغْفِر
Ka guuleystay                                        تغلب على
Qalad                                                             غلط
Galka                                                          الغلاف
Xiray                                                             أغلق
Wiilka                                                          الغلام
Qaali, qiimo badan                                       غالي
Karkaray                                                        غلي
Heesay                                                           غنى
Maalqabeen                                                   غني
Quusay ”biyaha hoostooda”                        غاص
Baadida                                                         الغي
Maqnaa                                                          غاب
Kayn, duur                                                     غابة
Xanta                                                            الغيبة
Roobka                                                         الغيث
Badalay                                                         غير
Masayr iyo hinaas                                         غيرة
Saxaro, xaar                                                  غائط
Daruurta                                                        الغيم
Isku xigidda, ku xiran                                     فاء
Furey iyo fure                                        فتح, مفتاح                                                            
Furashada, guusha                                        الفتح
Kordhow "naxwe"                                        فتحةً
Imtixaanka                                                    الفتنة
Wiilka iyo gabadha                              الفتى, الفتاة
Fatwo ”go’aan sharci islaam bixin”            فتوي
Mufti “go’aan sharci islaam bixiye”            مفتي
Kayaabiyey                                                   فاجأ Qarxay                                                        انفجر
Baaridda                                                   الفحص
Bowdo                                                          فخذ
Faanidda                                                      الفخر
Baxsaday                                                        فر
Faraxsan                                                    فرحان
Erayada                                                   المفردات
Firdawsada iyo jannada                          الفردوس
Faarisiyiinta iyo iiraaniyiinta                     الفرس
Balanbaalis                                                 فراشة
Waajib                                                        فرض
Koox                                                            فريق
Tafsiirka “caddaynta”                                التفسير
Fadlan iyo waxaan kaa codsanayaa       من فضلك
Doorbiday                                                    فضّل
Afuray “soon”                                              أفطر
Ciid yarayda “ciidulfidriga”                   عيد الفطر
Sameeyay                                                      فعل
Fal, fale, lafale "naxwe"          فعل, فاعل, مفعول به
Lafalaha goorta iyo goobta “naxwe”   المفعول فيه
Lafalaha dartiis “naxwe”                   المفعول لأجله
Lafalaha dhan “naxwe”                   المفعول المطلق
Lafalaha lajira “naxwe”                      المفعول معه
Sabool                                                           فَقِير
Kaliya                                                            فقط
Fiqiga “barashada shareecada Islaamka”      الفقه
Faqiih “shareeco-yaqaan”, aqoonyahan diin فقيه
Fikiray                                                           فكر
Miro                                                             فواكه
Liibaanta                                                     الفلاح
Waaberiga                                                    الْفَلَقِ
Doonta iyo xiddigga                                     الفلك
Hebel                                                            فلان
Af                                                                    فم
Fanaan                                                          فنان
Fanka, farsamada                                          الفن
Koob                                                           فنجان
Funduq, hoteel iyo albeergo                        فندق
Tusmo                                                        فهرس
Gartay, kasay, fahmay                                   فهم
Koox                                                             فوج
Guusha                                                         الفوز
Sare                                                               فوقَ
Falkaab, lasocotada iyo darteed                     في
Maroodi                                                         فيل
Qaarad                                                          قارة
Fool xun                                                       قبيح
Xabaal, qabri                                                 قبر
Qabtay                                                         قبض
Koofi                                                            قبعة
Qibladda ”halka loo tukado”                       القبلة
Ka hor                                                           قبلَ
Ogolaaday, aqbalay iyo lakulmay                قبل
Dhunkaday, shumiyey                                  قبّل
Isdagaalay                                                   تقاتل
Dilay                                                             قتل
Runtii iyo lagayaabo                                      قد
Awooday                                                      قدر
Daahirnimada                                             القدس
Isbaray “qof”                                                 قدم
Cag                                                                قدم
Hordhac                                                      مقدمة
Kudayashada                                               القدوة
Uskaga                                                         القذر
Tuuridda                                                     القذف
Aqriyay                                                         قرأ
Qur’aanka “aqrinta”                                   القران
U dhow                                                       قريب
Soojeediyey                                                اقترح
Dhaawaca iyo xanuunka                             القرح
Daanyeer                                                       قرد
Go’aansaday                                                 قرر
Libaax badeed                                             قرش
Qureysh qabiilka nabi Maxamed n.n.k.     قريش
Amaahiyay                                                 قرض
Isubarbardhigay                                           قارن
Gees                                                              قرن
Tuulada                                                       القرية
Wadaadka gaalada                            القس, القسيس
Garsooridda                                                 القسط
Qaybiyey                                                       قسم
Naxariis daran                                             قاسي
Maqas                                                          مقص
Ulajeeday                                                     قصد
Madaxtooyada                                            القصر
Gaaban                                                        قصير
Guska                                                       القضيب
Qaali iyo garsoore                                      قاضي
Mukulaal, bisad, yaanyuur                             قط
Qidaar, tareen                                              قطار
Gooyay                                                         قطع
Xeer, xeerar                                        قاعدة, قواعد
Fariistay                                                         قعد
Booday                                                          قفز
Wadne                                                           قلب
Katiinadda                                                  القلادة
Kudayday iyo kudayasho                        قلد, تقليد
Buuryada                                                      القلف
Ka walwalay                                                   قلق
Yar                                                                 قليل
Qalin                                                                قلم
Qalin qori, qalin rasaas                        قلم رصاص
Qamadiga                                                      القمح
Dayax, bil                                                       قمر
Qaamuus iyo badweyn                               قاموس
Shaar                                                           قميص
Rajadhigidda                                               القنوط
Qaxwada                                                      القهوة
Maqaaxi, maqaayad, biibito                         مقهى
Hogaamiyey                                                    قاد
Waday                                                             قاد
Wuxuu yiri, wuxuu yiraahdaa                قال, يقول
Bilaabay, istaagay                                           قام
Iska caabiyay                                                 قاوم
Reer                                                                قوم
Xooggan                                                        قوي
Maalinta aakhiro                                    يوم القيامة
Koobka                                                        الكأس
Sidii                                                               كاف
Sidii                                                                كأنّ
Beer                                                                 كبد
Weyn                                                             كبير
Dugsi-qur’aan iyo malcaamad                    كتاتيب
Qorey, qore, qoraal                       كتب, كاتب, كتاب
Maktab, xafiis                                              مكتب
Maktabad, laybareeri                                    مكتبة
Garab                                                             كتف
Qariyay                                                           كتم
Badan                                                            كثير
Beensheegay                                                 كذب
Kubad, banooni                                             كرة
Kubadda koleyga                                   كرة السلة
Kubadda cagta                                        كرة القدم
Dhibka                                                       الكرب
Ku dhawaaday                                            كرب
Ku celiyey                                                    كرر
Tixgaliyay iyo deeqsinimada                       كرم
Nacay                                                           كره
Kasbaday, shaqaystay                                كسب
Jabey                                                           كسر
Hoosdhow "naxwe"                                   كسرةً
Qorax-madoobaad                                    كسوف
Caajisnimada                                             الكسل
Labiska                                                     الكسوة
Feyday                                                       كشف
Halgamay                                                    كافح
Gaaloobay, beeniyay, gaal                   كفر, كافر
Deeqitaanka                                              الكفاية
Xiddigga                                                  الكوكب
Dhamaan                                                       كل
Sidaas ma aha                                               كلا
Eyga                                                           الكلب
Hadal                                                           كلام
Hadlay                                                          تكلم
Ma ku hadashaa afka carabiga? هل تتكلم اللغة العربية؟
Hadlaha ”aniga” naxwe                              متكلم
Eray                                                             كلمة
Meeqa, imisa                                                  كم
Meeqa saac? , waa imisadii?               كم الساعة؟
Dhan                                                            كامل
Gabaday                                                       كمن
Disembar                                            كانون الأول
Janaweri, janaayo                               كانون الثاني
Kaniisad                                                     كنيسة
Koronto                                                    كهرباء
Godka                                                        الكهف
Sigtey                                                            كاد
Ahaa iyo walaalaheed "naxwe"        كان وأخواتها
"Si"                                                                كي
Sidee                                                            كيف
Sidee tahay?                                        كيف حالك؟
Mukeef, eerkudhiishan                              مكيف
Diidada, dheeradka iyo diidmada                   لا
Fartada, bilaabidda, dhaarta, u goonida         لام
Xirtay “dhar”                                               لبس
Caanaha                                                       اللبن
Cirid                                                               لثة
Ogaaday                                                      لاحظ
Waxyar sug                                                لحظة
Gaaray                                                         لحق
Hilib                                                             لحم
Gafka xagga naxwaha                                اللحن
Garka                                                          اللحية
Magudbaha "naxwe"                                  اللازم
Carab                                                           لسان
Tuugga                                                        اللص
Naxariis                                                      لطيف
Dharbaaxidda                                              اللطم
Ciyaaryahan                                                لاعب
Ciyaaray                                                       لعب
Ciyaar                                                           لعبة
Qaaddo iyo macalgo                                   ملعقة
Lagayaabo                                                    لعل
Fogaynta iyo nacladda                                اللعن
Daalka                                                       اللغوب
Halxiraalaha                                                 اللغز
Afka hooyo                                              لغة الأم
Baro afka carabiga ”Qur’aanka”   تعلم اللغة العربية
Eray, erayada                                      لفظ, الألفاظ
Xaraf ahaanta                                            اللفظي
Naanaysta                                                   اللقب
Talaalay                                                        لقح
Dhul kahelay                                                لقط
Lakulmay                                                    التقى
Waa inoo kulan dambe                          إلي اللقاء
Feer                                                          ملاكمة
Hase ahaatee                                                لكنْ
Diidmada joogtada                                         لم
Taabtay                                                       لمس
Iftiimay                                                        لمع
Diidmada joogtada iyo timaadada                لن
Olol                                                             لهب
Shardiga "haddii"                                          لو
Ku boorin                                                    لولا
Ku boorin                                                    لوما
Eedda                                                          اللوم
Midabeeyay, rinjiyeeyay                             لوّن
Midabada                                                 الألوان
May                                                                لا
Diidmada ma aha                                        لاتَ
Filasho ”tollaay”                                         ليت
Ma aha                                                        ليس
Habeen                                                         ليل
Waxay tilmaantaa kooxda labka                  ميم
Wax                                                               ما
Diidmada “ma aha”                                       ما
Diidmada joogtada                                       لمّا
Maxaad halkan u joogtaa?             لماذا انت هنا؟
Waa maxay? maxay?                                ماذا؟
Ka helay                                                  استمتع
Goorma                                                       متى
Taallo                                                        تمثال
Erayga xarafkiisa ugu horeeya isbadala “na” المثال
Sida                                                             مثل
Maahmaahda                                              المثل
Wargeys                                                     مجلة
Lacag la’aan                                               مجانا
Badweyn                                                    محيط
Amaanta                                                     المدح
Magaalada                                                 المدينة
Tan iyo                                                          مذ
Siiwaday                                                    استمر
Dhanaan                                                        مر
Naag                                                           امرءة
Kalkaaliso                                               ممرضة
Xanuunsan                                               مريض
Iskuqasay                                                    مزج
Kaftamay                                                    مزح
Jeexay, dilaaciyey                                      مزق
Tirtiray                                                       مسح
Qabtay                                                       أمسك
Noqdey “naxwe” fiidsadey                       أَمسى
Fiidka                                                       المساء
Shanlo                                                        مشط
Socday                                                      تمشّى
Masar “wadan”                                         مصر
Calaanjiyay                                               مضغ
Tagtada ”naxwe”                                    الماضي
Roobka                                                     المطر
Lasocda                                                        مع
Ri, ari                                                        ماعز          
Awoodey                                                    مكن
Cusbo                                                          ملح
Malaaig                                                    ملائكة Boqor, boqorad                                   ملك, ملكة
Yeeris                                                        إملاء
Buuxiyay                                                     ملأ
Buuxsan                                                   ممتلئ
Qof                                                               من
Yaad ahayd?, kumaad ahayd                من أنت؟
Bilaabidda "ka", qaar                                   من
Siinta                                                          المنح
Tan iyo                                                         منذُ
Diiday                                                         امتنع
Rajeeyay                                                     تمنى
Xirfadda                                                    المهنة
Dhimashada                                              الموت
Hiray ”badda”                                              ماج
Maadada ”qaybta waxbarasho”                  المادة
Moos, muus                                                 موز
Boqol                                                            مِئَة
Dhintay                                                        ميَت
Biyaha                                                         الماءُ
Warka                                                           النبأ
Dhir                                                             نبات
Kalasoobixidda                                      الاستنباط
Digista                                                       التنبيه
Nebiga, rasuul                                             النبي
Tiraab                                                            نثر
Guuleystay                                                   نجح
Gargaarka                                                    النجد
Gooska dambe                                            الناجذ
Boqorka xabashida                                  النجاشي
Kitaabka nebi Ciise n.k. "injiil"                الإنجيل
Xiddig                                                           نجم
Badbaaday                                                     نجا
Gowraca                                                      النحر
Shinni                                                           نحلة
Annaga                                                         نحن
Naxwe, xeer afeed                                        نحو
Doorashada                                             الانتخاب
Baroordiiqay iyo ooyay                               ندب
Shallayto                                                      ندامة
Shallaayay                                                     ندم
Aqoon isweydaarsi                                      ندوة
Dhawaaqtada “naxwe”                             المنادى
Siibay                                                           نزع
Dagay                                                           نزل
Guri                                                             منزل
Ku haboonaaday                                        ناسب
Tolmo                                                          نسجٌ
Guuriyay                                                     نسخ
Cibaadada                                                  النسك
Tafiirta                                                       النسل
Dumar                                                        النساء
Hilmaamay                                                 نسي
Bilaabay                                                       أَنشأً
Koray                                                            نشأ
Heeso “diini”                                             أناشيد
Fidiyey                                                        نشر
Firfircoonaaday                                           نشط
Kordhow “naxwe”                                     نصب
Lafalaha magacyada “naxwe”  المنصوب من الأسماء
Aamusnaanta                                          الإنصات
Lataliyey                                                     نصح
U gargaaray                                                نصر
Gaalada "masiixiga"                              النصارى
Barka                                                        النصف
Hadlay                                                         نطق
Sugay                                                         انتظر
Eegay, fiiriyey                                             نظر
Nadiifiyay                                                   نظف
Tix                                                                نظم
Tilmaamaha “naxwe”                                 النعت
Kabta                                                           النعل
Haa                                                                نعم
Alla wanaagsanaa                                         نعم
Ogeysiinta geerida                                      النعي
Afuufay                                                         نفخ
Daaqad, dariishad                                        نافذة
Fuliyay                                                           نفذ
Utartamay                                                  تنافس
Neefsaday                                                   تنفس
Waxtarka                                                     النفع
Bixiyey                                                        أنفق
Inkiray                                                          نفى
Indhashareerka                                          النقاب
Faaqidis iyo dhaleecayn                               نقد
Badbaadiyey                                                 أنقذ
Kaladooday                                                ناقش
Falka xarafkiisa udambeeya isbadala “nax” ناقص
Madhamaha "naxwe"                               الناقص
Buriyay iyo kabaxay                                  نقض
Arinta                                                         النقطة
U wareegay                                                 انتقل
Wareejiyay                                                   نقل
Aarsaday                                                      انتقم
Lamagartada “naxwe”                               النكرة
Xumaanta                                                  المنكر
Shabeel                                                        نمر
Quraanjo                                                      نملة
Iskudiray                                                        نم
Koray                                                           نمى
Dhicidda                                                     النهب
Jidka cad iyo qaabka waxbarasho            المنهاج
Maalin                                                         نهار
Webi                                                             نهر
Kacay                                                         نهض
Dhameeyay                                                  أنهى
Reebidda                                                     النهي
Utaaganaha falka “naxwe”                 نائب الفاعل
Iftiinka iyo dabka                                النور, النار
Jaadka                                                         النوع
Seexday                                                         نام
Labashaqlidda                                           التنوين
Go’aansaday, niyeeystey                             نوى
Abriil                                                          نيسان
Kordhinta                                                    النيف
Soojeedinta                                                     ها
Ka soo qaad                                                  هب
Bilaabay                                                        هبَّ
Dagay                                                           هبط
Siil                                                               مهبل
Haatif, taleefan                                            هاتف
Haatif naqaal, taleefan gacan                هاتف نقال
Higaadiyey                                                   تهجأ
Habeen seexday iyo salaadda habeenka تهجد, التهجد
Qaxay                                                           هجر
Hijrada sanadka muslimiinta                     الهجرة
Weeraray                                                     هاجم
Xumaan ka sheegidda                                الهجاء
Deggan                                                        هادئ
Hanjabidda iyo hudhudka                التهديد, الهدهد
Yoolka                                                       الهدف
Burburinta                                                    الهدم
Xabadjoojinta                                             الهدنة
Hanuunka                                                   الهدى
Kan                                                                هذا
Edeb leh                                                     مهذب
Baxsaday                                                     هرب
Duqnimada                                                  الهرم
Ku jeesay                                                       هزأ
Ruxay, gilgilay, gariiray                                هزّ
Dheelka                                                       الهزل
Jabay                                                             هزم
Roobka aan kala go’ayn                             الهطل
”Ma” eray weydiimeed                                  هل
Ma qiijisaa?, ma cabtaa? “sigaar”         هل تدخن؟
Bisha                                                          الهلال
Ku boorin                                                       هلا
Murugada                                                      الهم
Xiiseeyay                                                      اهتم
Iyaga ”lab”                                                      هُم
Labadooda                                                     هُما
Hamzada “alif gaabka”                                     همزة weydiinta, isla simidda iyo dhawaaqtada                          
Hamzada goynta ”naxwe”                    همزة القطع
Hamzada dhejinta ”naxwe”                همزة الوصل
Iyaga ”dheddig”                                             هُن
Halkan                                                             هنا
Halkaas                                                         هناك
Handasa, joomateri                                      هندسة
Muhandis guri, injineer guri           مهندس معماري
Kuwan iyo kuwaas                              هؤلاء, أولئك                              
Isaga                                                                 هو
Iyada                                                                هي
Dhawaaqtada "ow"                                           هيا
Kooxda, qaabka, lasocdaha iyo dhaarta          واو
Xabaalay gabadhiisa oo nool                           وأد
Baroordiiqa                                                       وا
Booday                                                           وثب
Cunto fudud                                           وجبة خفيفة
Helay                                                              وجد
Koobanaha                                                  الموجز
Xanuunka                                                      الوجع
Kow                                                                واحد
Towxiid "inuu Eebbe hal yahay”                  توحيد
Dooxa iyo waadi                                            وادي
Dhaxlay, dhaxal                                   ورث, ميراث
Imaaday                                                         وصل
Magaca xiriiriyaha “naxwe”              الاسم الموصول
Lakulmay                                                        واجه
Weji                                                                 وجه
Warqad                                                            ورق
Gadaashiis                                                       وراءَ
Wasaarad                                                       وزارة
Wasiir                                                             وزير
Uskag, wasakh                                                وسخ
Baryey                                                            توسل
Mawsuuca, insaykolobeedhya                    موسوعة
Ku dhawaaday                                                أَوشك
Kutilmaamay                                                وصف
Laxiriiray, wacay                                           اتصل
U dardaarmay                                                أوصى
Weysada                                                      الوضوء
Dejiyey, dhigay                                              وضع
Balanqaaday                                                    وعد
Waanada                                                        الوعظ
Kuraacay                                                         وافق
Gutay                                                               وفى
galay                                                                وقب
Shidaalka                                                       الوقود
Filanayay                                                         توقع
Saxiixay                                                           وقع
Istaagay                                                           وقف
Dhoorsoonaanta                                            التقوى
Xoojinta “naxwe”                                         التوكيد
Falka xoojiyaha "naxwe"                       الفعل المؤكد
galay                                                                 ولج
Dhashay, wiil                                                    ولد
Miilaadiga, sanadka gaalada                         الميلاد
Maraykanka                                      الولايات المتحدة
Dekkad                                                            ميناء
Hoog                                                                ويل
Dhawaaqtada, baroordiiqa iyo soojeedinta        يا
quustay iyo rajodhigay                                    يئس
Agoon                                                               يتيم
Gacan                                                                 يد
Fudeydka, qamaarka, bidixda    اليسر, الميسر, اليسرة
Kacay ”hurdada”                                              يقظ
Garashada                                                       اليقين
Weysashada, qooleyda, badda          تيمم, اليمام, اليم
Midig iyo dhaar                                               يمين
Bislaadey ”miraha”                                           ينع
Maanta                                                             اليوم
                                                                                        
    
                      الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات                
Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhamaadaan wanaagyaalku