Ислам доцца довзийтар
Iаьрбийн маттара хIара жайна гочдина:
Адама Султана Олхазара
Пайхамаран шахьар – Мединат
1422 хI. – 2002 м. шш
2
Дешхьалхе ………………………………………………………... 3
Ислам доцца довзийтар…………………………………………. 5
Бусалба динан Ιалашонаш……………………………………… 6
Бусалба динан коьрта баххаш………………………………….. 7
Бусалба динан хьалхара бух – Ийманан ялх рукн………… 7
Бусалба динан шолгΙа бух - Исламан арканаш……………… 10
Бусалба динан кхоалгΙа бух – Ихьсан…………………………. 11
Бусалба динан дикалла………………………………………….. 12
3
Дешхьалхе
Хастам бу АллахIана, Шен къинхетамца Шен лайшна юкъара Шена лууш
верг бусалба динна тIе нисвина волчу, цу бусулба динах вуха ваьлларг – Шен
цхьана хьекъале долчу бахьанийна – иза тилийна а волчу, ткъа Цо тилийнарг
боданашкахь тиссалуш, охьаветталуш хилла даим.
Делера къинхетам а, маршалла а хуьлда Iаламашна къинхетам а бина,
элчанийн мохIур а дина ваийтина волчу IабдуллахIан кIантана Мухьаммадна,
АллахIа массо нахана ваийтина волчу, кхаъ боккхуш а волуш, кхерам луш а
волуш, АллахIан пурбанца нах АллахIе берзарга кхойкхуш а волуш, сирла
некъ гойтуш а волуш веана волчу.
Цул тIаьхьа:
Нуьцкъала а, Сийлахь а волчу АллахIа бах Къуръан чохь:
×Ислам а доцуш, кхин дин дезначуьнгара къобал дийр дац кхин дин,
эхартахь эшам хиллачарна юкъахь а хир ву иза Ø [Сурат «Áл-Iимран» 85 аят].
Iаламийн Дала – цIена а, лекха а ву Иза – вайна хаийтина оцу аятехь,
Бусалба дин доцург кхин долун ша долун дин нийса дин цахилар, и кхин дин
лелош верг эхартахь хIаллак хир волуш хилар, эшамехь хирг хилар.
Ткъа вайна массарна а хууш ду, таханлерачу дийнахь кху дуьнентIехь долу
дукхах долу адамаш АллахIах ца тешаш нах а, тилла нах а хилар – жуьгтий а,
керстанаш а, Бузайна Iибадат дийриш а, индусаш а, коммунисташ а, иштта
кхин йолу йисина йолу Делаца накъост веш болчеран тобанаш а. Ткъа Дала
диканна тIе нисварца тавфикъ деллачунна а, бусалба динан ниIмат тIе Дала
нисвинчунна а, шена Дала ницкъ а, хIума нийса довзийта хаар а деллачунна а
хьалха декхар ду и адамаш бусалба дине кхайкхар, иза цаьрга дIакхачор, шена
тIера декхар дIадоккхуш, царна тIехь тешалла чекхдоккхуш, тIаккха, хьанна
хаьа, уьш нисбала а ма-мега.
Кхайкхаман доьххьара дакъа ша тIекхойкхуш долун хIума довзийтар долун
дела, хIокху жайно дика дакъа лаца мега цу балхахь. Вай догдоху хIокху
жайно пайда бар а, къоьвлина дегнаш хIокхо дIаделлар а, дайна хазар хIокхо
дендар а, бIаьрса дайна бIаьргаш хIокхо дIаделлар а.
Цул совнаха – хIай бусалба нах – вайна юкъахь дукха бу бусалба динах
лаьцна кхетам кIеззиг болуш, ткъа хIара жайна – шен жималлийца – царна гIо
деш хир ду шайн бакъ долчу динан коьрта хIумнаш довзарехь, тIаккха – Дала
мукълахь – церан Ислам хаз лур ду, уьш цу тIехь чIагI а лур бу, цу тIера дIа
цара хьур ю бусалба динан доьхьа ГIазотан а, бусалба дине кхайкхаран а,
4
шайна гонахьа болчарна иза дIакхачоран а байракх.
Къинхетам вайн Лекхачу Делехь бу, Шена луучух бан а бо Цо иза.
Хастам АллахIана бу, Iаламийн Эла волчу.
Iилман-талламан куьйгалла.
5
Ислам доцца довзийтар
АллахΙана хастам бу, Ιаламийн Эла волчу. Салават а, салам а хуьлда
элчанийн имам волчу вайн пахамарна Мухьаммадна, цуьнан охΙлунна, цуьнан
асхьабашна, массарна.
Цул тΙаьхьа: Ислам бохург - иза тешалла дар ду дагца а, маттаца а, дегΙан
меженашца а, АллахΙ воцург кхин Дела а вац аьлла, Мухьаммад АллахΙан элча
а ву аьлла.
Ислам-динна (бусалба динна) юкъа догΙуш ду Ийманан ялх арканех тешар,
Исламан пхеа арканашца Ιамал яр, и массо хΙума шен цΙенчу дагца, Ихьсанаца
дар.
Ислам, иза пайхамарашна а, элчанашна а юккъехь шел тΙаьхьа кхин
пайхамар а, элча а хир воцуш волу ΙабдуллахΙа воΙана Мухьаммад Пайхамарна
тΙедоссийна дин ду.
Ислам - иза бакъ долун дин ду, ша доцург кхин АллахΙа къобул дийр доцуш
долу. АллахΙа Ислам шена чохь хало йоцуш, атта дина доссийна вайна. И дин
лелош болчарна, церан ницкъ ца кхочург тΙе ца диллина Цо, цаьрга дан лур
доцург де а ца аьлла.
Шен орум АллахΙ цхьаъ вар болуш дин ду иза. Цуьнан билгало бакъ лер ю,
цуьнан сема бакъо ю, бакъонна а нийсонна а тΙехь лаьтташ ду иза. Ткъа цуьнан
са - къинхетам бу.
Делан лайшна дуьненахь а, эхартахь а пайде мел долчу хΙуманна тΙе
нисвеш, царна дуьненахь а, эхартахь а зен дийр долчу массо вочу хΙумнах
ларвеш, деза, доккха, Делан дин ду Ислам. Кхетамаш а, гΙиллакхаш а шеца
АллахΙа нисдина долу, дΙасакъаьстина дегнаш а, цхьаьна боцу лаамаш а
вовшах тоьхна, уьш харцона боданера арадаьхна, нийсо царна гайтина долу,
нийсачу некъа тΙехь уьш нисдина долу сийлахь дин ду иза.
Нийса, цΙена дин ду иза, шена чохь цхьане кепара цакхетам боцуш. Цо
довзуьйтуш дерг нийса, цΙена ду, цуьнан массо хьукманаш нийса а, цΙена а ду.
Бакъдерг а, бакъо а бен цо йуьйцуш яц, дика а, нийса а долу хьукма бен цо деш
дац.
Ислама адамашна луш болу кхетамаш массо нийса бу, цунна чохь йолу
Ιамалш массо нийса ю, цуьнан гΙиллакхаш массо оьзда, хаза ду.
6
Бусалба динан Ιалашонаш
Ислам - дин, бусалба дин, адамашна доссоран а, иза вайна АллахΙа даларан а
Ιалашонаш йовзуьйтур ю вай хΙинца:
1 - Хьалхара Ιалашо – адамашна шаьш кхоьллина волу шайн АллахΙ Дела
вовзийтар ю.
АллахΙан хаза цΙераш а, сифаташ а ю. Амма Цуьнан сифатех тера Цо
кхоьллинчу халкъан цхьа а сифат дац, АллахΙах тера цхьа а хΙума дац. Цо деш
долу массо хΙума хьекъале ду. Цуьнца цхьа а гΙоьнча вац, я Цунна накъост
оьшуш а вац. Шена Ιибадат дан хьакъ долуш ву Иза, оцу хьокъехь Цуьнца
накъост а вац, цундела Ιибадат дан хьакъ верг Иза цхьаъ бен вац.
2 - ШолгΙа Ιалашо – АллахΙаца накъост а ца веш, Цунна цхьанна Ιибадат
даре нах кхайкхар ю, Цо Шен Къуръан чохь а, Элчана Суннатехь а де аьлларг
дан дези хоуьйтуш, ма де аьллачух ларвала вези а хоуьйтуш. Ткъа нагахь санна
адамаша АллахΙа бохург дахь, дуьненахь а, эхартахь а синтем а, синпаргΙато а
карор ю царна.
3 - КхоалгΙа Ιалашо – нахана дагадаийтар ю, уьш беллачул тΙаьхьа цера хир
долу хьал, уьш боьрзур болу меттиг, каш чохь царна хиндерг, уьш денбина
гΙовтточу хенахь, царна хьесап дечу хенахь царна хиндерг. Шаьш йинчу
Ιамалшка хьаьжжина, уьш йа жоьжахате, йа ялсамане гΙур бу, дика динехь
дика хир ду царна, вон динехь иза карор ду царна.
7
Бусалба динан коьрта баххаш
ХΙинца Исламан, бусалба динан коьрта баххаш довзуьйтур ду вай.
Бусалба динан хьалхара бух – Ийманан ялх рукн ду.
1 - Хьалхара рукн: АллахΙах тешар ду.
АллахΙах тешарна юкъа догΙу:
· АллахΙан элаллех тешар. Вуьшта аьлча - АллахΙ массо хΙуманийн Эла
хиларх тешар, массо хΙума кхоьллинарг Иза хиларх тешар. Массо хΙума
керахь долуш верг, массо хΙума долахь долуш верг, Ша кхоьллинчу
Ιаламан а, халкъан а куьйгалла деш верг АллахΙ ву аьлла тешар.
· АллахΙ бакъ волу Дела хиларх тешар. Иза воцург кхин Ιибадат дан цхьа а
хьакъ ца хиларх тешар. АллахΙ а воцуш, наха шайна Ιибадат деш болу
кхинболу деланаш харц хиларх тешар.
· АллахΙан массо цΙарах а, сифатех а тешар. АллахΙан хаза цΙераш а, лекха
сифаташ а юй хаар, церан маьΙнех тешар, Къуръан тIехь а, Пайхамаран –
Делера салават а, салам а хуьлда цунна – Суннатехь и цΙерш а, сифаташ а
ма яхккара.
2 - ШолгΙа рукн: Малийкех тешар.
Малийкаш АллахΙа кхоьллина, Цуьнан лайш ду. АллахΙана Ιибадат до цара,
Цунна муьтΙахь а ду уьш. Иштта, Дала царна тΙе цхьацца белхаш дехкина.
Вайна девзаш долчу малийкех ду:
· - Жибрил (Жабраил). АллахΙа Шен пайхамаршна а, элчанашна а тΙе
вахьйу (Делера омру) доссадойтуш хилла цуьнга.
· - Мийкаийл (Минкаил). ДогΙунца а, ораматашца а долун Шен омру
кхочуш дар тΙедиллина цунна АллахΙа.
· - Исрафил. Къемат дийнахь адамаш хьалагΙовттош, уьш гулдеш цΙузам
чу мох тохар диллина цунна тΙе АллахΙа.
· - Малакулмавт (Валаран малийк). Адамаш лечу хенахь, церан са
оьцуьйту цуьнга АллахΙа.
8
3 - КхоалгΙа рукн: Жайнех тешар.
АллахΙа – сийлахь лекха ву Иза – Шен элчанашна тΙе жайнаш диссийна,
шайна чохь нийсо а, дика а долуш долу.
Вайна цу жайнех АллахΙа довзийтинарш хΙорш ду:
· - Таврат. Иза Муса-пайхамарна – Делера салам-маршалла хуьлда цунна
– тΙедоссийна хилла ду, цуьнан къоман уггаре коьрта жайна а ду иза.
· - Инжил. Иза АллахΙа Ιийса-пайхамарна – Делера салам-маршалла
хуьлда цунна – тΙедоссийна хилла ду.
· - Забур. Иза АллахΙа Давуд-пайхамаре – Делера салам-маршалла
хуьлда цунна – делла хилла ду.
· - ИбрахΙиман жайнаш. Уьш АллахΙа ИбрахΙим-пайхамарна – Делера
салам-маршалла хуьлда цунна – тΙедиссийна хилла жайнаш ду.
· - Сийлахь-деза Къуръан. ХΙара, АллахΙа Шен Пайхамарна Мухьам-
мадна – Делера салават а, салам а хуьлда цунна – тΙедоссийна ду, шел
тΙаьхьа кхин цхьа а пайхамар хир воцучу. Цундела АллахΙа, Къуръанал
хьалха хиллачу жайнашца Ιамал яр дΙадаьккхина Къуръан доссорца.
АллахΙа, Ша Къуръан доссийча, Шена тΙелаьцна Къуръан лардар къемат
де кхаччалц. Къемат дийнахь Далла гергахь адамашна тешалла а ду
Къуръан.
4 - ДоьалгΙа рукн: Элчанех тешар.
АллахΙа Ша кхоьллинчу адамашна а, жинашна а элчанаш бахкийтина.
Церах хьалхарниг Нухь ву – Делера салам-маршалла хуьлда цунна –,
тΙаьххьарниг Мухьаммад ву – Делера салават а, салам а хуьлда цунна –.
Массо элчанаш – шайна юкъахь Ιузайр а волуш, Марйама кΙант Ιийса а
волуш – Дала кхоьллина адамаш ду, Дела бен хила хьакъ доцу сифаташ цаьрца
дан а дац, цундела уьш АллахΙан лайшха лайш бу, Дала элчаналла царна
даларца базбина а бу.1
Ткъа вайн Пайхамар Мухьаммад – Делера салават а, салам а хуьлда цунна
– массо нахана ваийтина ву, массо пайхамаршна мохΙур дина, шел тΙаьхьа
кхин пайхамар хир а воцуш ваайтина ву.
1 Керста наха Ιийса-пайхамар АллахΙан кΙант а, Дела а ву бах, ткъа жуьгташа Ιузайр АллахΙан кΙант
ву бах. Лекха а, цΙена а ву АллахΙ цара бохучунах. Уьш а, вай массо а АллахΙан лайш ду. Вай
бусалба ду, вай АллахΙана муьтΙахь а ду, АллахΙ воцчунна Ιибадат деш а дац, Цуьнца накъост веш а
дац.
9
5 - ПхоьалгΙа рукн: ТΙаьххьарчу дийнах тешар.
ТΙаьххьара де – иза Къемат де ду, адамаш кешнаш чура гΙовттор долун де
ду. Цул тΙаьхьа уьш даим дийна хир бу, йа ялсаманехь, йа жоьжахатехь.
Къемат дийнах тешар ду – вай деллачул тΙаьхьа вайна хир долчух тешар,
кошахь хир долу питана а, ниΙмат а, Ιазап а санна долчух тешар.
Юха цул тΙаьхьа гΙовттор хилар а, гулдийр хилар а, хьесап дийр хилар а,
барт хоттур хилар а, цул тΙаьхьа йа ялсамане, йа жоьжахате гΙур хилар а санна
долчух тешар ду иза.
6 - ЯлхолгΙа рукн: Къадрах (Билгалдаккхарх) тешар.
Къадрах тешар бохург - иза вай тешар ду, АллахΙа Ιаламах а, цу чохь долчу
массо халкъах а хиндерг билгалдаьккхина хиларх. Иштта – вай теша –
АллахΙа Шен Ιилманца, цхьана пайденна халкъ кхоьллина хиларх. Вай теша,
Ша хΙара Ιалам кхолла а кхоллале, АллахΙана хΙокху Ιаламах а, хΙокху Ιалам
чохь долчух а хиндерг хууш хиларх. Иштта – вай теша – и ша мел-дерг
АллахΙа, Шена гергахь долчу Лавхьул-махьфуз тΙехь дΙаяздина хиларх. Вай
теша, АллахΙана ца лиъча, Цуьнан лаамца бен цхьа а хΙума хуьлуш ца хиларх,
иштта, хΙара Ιалам а, халкъ а Цо Шен лаамца кхоьллина хиларх.
10
Бусалба динан шолгΙа бух - Исламан арканаш ду.
Ислам пхеа рукнанна тΙедоьгΙна ду, адам бусалба хуьлуш дац оцу
пхеаннах тешшалц, цаьрца Ιамал яллалц.
1 - Хьалхара рукн: Тешалла дар ду – АллахΙ воцург кхин Дела вац аьлла,
Мухьаммад АллахΙан Элча а ву аьлла.
ХΙара тешалла Исламан догΙа ду, Ислам шена тΙе доьгΙна болу бΙогΙам а
бу. АллахΙ воцург кхин Дела вац бохучун маьΙна – АллахΙ воцург шена Ιибадат
дан хьакъ вац цхьа а бохург ду. Бакъ волу Дела – иза АллахΙ ву, АллахΙ воцуш
кхин болу массо деланаш харц деланаш бу. Ткъа, Дела бохург – шена наха
Ιибадат деш верг бохург ду.
Мухьаммад АллахΙан элча ву аьлла тешалла дар – иза Мухьаммада –
Делера салават а, салам а хуьлда цунна – мел-дийцинарг бакъ дар ду, цо де
аьлларг дар, ма де аьлларг ца дар а, цуьнах гена валар а ду, цо де аьллачу
кепара бен Ιибадат ца дар а ду.
2 - ШолгΙа рукн: Ламаз дар.
Парз дина тΙедехкина долу ламазаш пхиъ ду, уьш дийнахь а, буьйсанна а
ше-шен хенахь дан дезаш а ду. Шен лайшна тΙехь долу Шен хьакъ цаьрга
кхочуш дайта, Шена шукр дайта, Далла а, цуьнан лайна а юкъахь йолу
юкъаметтиг чΙагΙ ялийта, АллахΙа тΙедехкина ду уьш. Иштта, Шен лайшка
Шега дехийта а, уьш Шега кхайкхийта а, бусалба стаг вочу хΙуманах
вухакхетийта а тIедехкина Цо уьш. Ткъа и ламазаш деш волчунна Дала
дуьненан дикалла а лур ю, дуьненахь а, эхартахь а цунна мел а лур бу.
Цундела, ламаз деш волчунна, дуьненахь а, эхартахь а иза ирсе веш йолу
дегΙан а, син а паргΙато хуьлу.
3 - КхолгΙа рукн: Закат даккхар.
Закат – иза сагΙа ду, закат тΙедожжал даьхни шен гулделлачо шарахь цкъа,
мискачу нахана а, иза дала хьакъ болчарна а луш долу. Закат тΙехь дац закат
тΙедожош долу даьхни доцуш волчу мискачунна. Иза далар тΙехь ду хьалдолчу
нахана. Закат даккхар царна тΙехь ду, иза даьккхича церан бусалбалла кхочуш
хилийта, церан гΙиллакхаш а, хьал а тодалийта, царна тΙе богΙу бала буха тоха,
халонаш юха тоха, церан даьхнина хуьлуш болу эшамаш буха тоха, вочу
хΙумнах, къинойх уьш цΙанбалайта, мискачу нахана гΙо хилийта, адамашна
юкъара марзо, безам, маслаΙаташ чΙагΙдалийта. Закат даларха хуьлуш дерш
оццул дукха диканаш ду, ткъа и даккха деза закат Дала царна деллачу даьхнех
а, ризкъанах а кΙеззиг долу дакъа бен дац.
11
4 - ДоьалгΙа рукн: Марханаш кхабар.
Вайна тΙедиллина дерг – бусалба нехан терахьца иссолгΙа, Рамзан цΙе йолу
мархи бутт кхабар ду. Оцу баттахь массо бусалба наха цхьатерра Ιад йуьту
шайн дегΙан марзонаш. Ιуьйранна сатесчахьана, суьйранна малхбуза хан
кхаччалц, цара яъа хΙума а ца юъу, хΙумма мала а ца молу, я шайн зударшца
гΙулллакх а ца доуьйту.
Цара и хΙумнаш дитарна, цара марханаш кхабарна, АллахΙа царна церан дин
а кхочуш до, шайн динехь уьш чΙагΙбеш, Шен комаьршаллийца царна боккха
мел ло, даржехь уьш сов лакха а боху, сийлаллехь Шена гергахь лакха а боху,
иштта, кхин а дукха, дуьненахь а, эхартахь а Ша марханаш кхаьбначарна лур
ду аьлла долу диканаш а ло.
5 - ПхоьалгΙа рукн: Хьадж дар.
Хьадж дар бохург – Делан цΙентΙе ваха ара валар ду, шарΙо билгал йинчу
хенахь, шарΙо билгал дина долу Ιибадат кхочуш дархьама. Дала иза
тΙедиллина дахарехь цкъа, ницкъ кхочуш волчунна.
Хьадж дечу хенахь, массо бусалба нах вовшах кхета дуьнентΙехь уггаре
йезчу меттехь, цхьана АллахΙана Ιибадат а деш, духар массера а цхьатера а
долуш, паччахьна а къомана а юкъахъ, хьалдолчунна а мискачунна а юкъахь,
кΙай адамашна а Ιаьржа адамашна а юкъахь цхьа а башхало, къастам а боцуш.
ТΙаккха цара кхочуш йо хьадж деш йан еза Ιамалш. Оцу Ιамалех уггаре йоккха,
йеза Ιамал Ιарафатехь хан яккхар ю, бусалба нехан къилба долчу КаΙбатана
гонах тΙаваф деш гонаш дахар а ю, Сафа - Марва шина лома юккъехула
дΙасавахар а ю.
Дийцина а, дагар дина а ца валлал мел а, чΙогΙа дика, дуьненна а динна а
пайданаш бу хьадж дарехь.
Бусалба динан кхоалгΙа бух - Ихьсан ду.
Ихьсан бохург – ахь АллахΙана Ιибадат дар ду Исламаца а, Ийманаца а,
хьайна АллахΙ гуш волуш санна – ткъа хьуна Иза гуш вацахь а, цунна хьо гуш
ву хьуна –. Хьо АллахΙана хьалха волуш санна Ιибадат дан деза бохург ду иза,
Пайхамаран – Делера салават а, салам а хуьлда цунна – Суннат тΙехь а возуш,
цунна дуьхьало а ца еш.
12
ХΙара вай мел дийцинарг бусалба динна юкъа догΙуш ду.
Массарна а хууш ду бусалба дино хΙора адаман а, массо нехан а дахар
тодина, нисдина хилар, дуьненахь а, эхартахь а уьш декъал хир болчу агΙор.
Цундела, бусалба нахана зуда ялор магийна, иза чΙагΙ а дина, амма “зинá” (шен
долахь йоцучу зудчуьнца оьвхьаза гΙуллакх даийтар) ца магайна, ши стаг
вовший оьвхьаза валар а ца магийна, иштта кхин долу оьзда доцу гΙуллакхаш а
ца магийна. Шен дика а, нийса а хиларца бусалба дино тΙедиллина гергара
нахаца гергарло чΙагΙдар, мискачу нахаца комаьрша, кΙеда-мерза хилар, уьш
ларбар, амма цо ца магийна вон гΙиллакхаш а, адамийн барт бохош долу
гΙуллакхаш а, гΙиллакхе ца хилар а.
Бусалба дино вайна магийна йохка-эцар лелорца а, и санна кхечу агΙор а
хьанала рицкъ даккхар, амма цо вайна ца магийна «рибá» (духалург деллачу
ахчанна тΙе са яккхар) а, нах Ιехорца долу йохка-эцар а.
Массо адамаша бусалба дин лело ма-дезза лелор доций а хууш, Далла
гергахь а, нахана гергахь а къинош летош болчу нахана таΙзар хΙоттийна Дала.
Далла гергахь хуьлуш долу, Цуьнан хьокъах хьакха луш долу, Дала уьш
динчунна таΙзар хΙоттийначу къинойх цхьадерш хΙорш ду:
· бусалба стаг, йа зуда шен дин тΙера йухадалар;
· «зинá» дар;
· къаьркъа малар;
· иштта оцу кепара долу кхидерш а.
Неха хъокъахъ хуьлуш долу, Дала уьш динчунна таΙзар хΙоттийна долчу
къинош хIорш ду:
· стаг вер;
· хΙума лачкъор;
· бехк боцучу стагана, я зудчунна «зина» дина аьлла цΙекхоллар;
· нахана бохам бар, тохар-латар;
· хьакъ доцуш нехан даьхни схьаэцар.1
ХΙокху къиношна долун таΙзар цаьрга хьажжина ду, я сов а дац, я эшам
болуш а дац.
1 Къинойх лаьцна чΙогΙа дика жайна ду Ахьмад Бетис вайн маттахь яздина, «Даккхий къинош» цΙе
йолуш.
13
Иштта бусалба дино нисйина паччахьна а, къоманна а юкъахь хила еза
юкъаметтиг. Къомана тΙедиллина паччахьо бохучу нийсачу хIуманна тIехь
цуьнца хилар, нагахь санна цо АллахΙана Ιеса хила ца бахахь. Нийсо йеш
волчу паччахьана дуьхьало еш, цунна дуьхьал ара валар а ца магийна бусалба
дино, цуьнах хуьлу баккхий бохамаш бахьана долуш.
ТΙаьххьара, хIара жайна дΙадерзош аьлча нийса хир ду: баккъалла а, бусалба
динца ю нийса Ιамал а; Далла а, Цуьнан лайшна а юкъахь нийса юкъаметтиг
кхоллар а; иштта, хΙора стеган а, цунна гонах долчу адамашна а юкъахь нийса
юкъаметтиг кхоллар а. Нахаца лело йезачу юкъаметтигца доьзна долу,
гΙиллакхца доьзна долу, дахарехь дезаш долу цхьа а дика дитина дац бусалба
дино иза нахана гайтина, билгалдаьккхина бен, уьш цунна тΙе нисбина бен.
Иштта, цхьане а кепара вон а ца дитина цо, ма де аьлла бен, цуьнах гена довла
аьлла бен, цуьнах адам духа тоьхна бен. Оцо гойту вайна, хΙара бусалба дин,
Делан Ислам – кхочуш дин хилар, массо агΙор дуьзна эшам боцуш дин хилар,
цунна тΙе тоха а, я цунна тΙера дΙадаккха а оьшуш хΙума ца хилар.
Вай хастам бо АллахΙана, Ιаламийн Эла волчу, вайна бусалба дин Цо
даларна.
