Ριγιάντ Ασ-Σάλιχειν (Oι κήποι των ευσεβών)

Λέει ο συγγραφέας: “Η πιο σωστή μέθοδος που πρέπει να ακολουθεί κανείς είναι το να ακολουθεί τα λόγια του Προφήτη (). Γι’ αυτό αποφάσισα να συλλέξω σ’ αυτό το βιβλίο κάποια από τα αυθεντικά επικυρωμένα Χαντίθ (τα λόγια του Προφήτη ), το οποίο βιβλίο περιέχει για κάθε έναν ένα δρόμο προς τη Mέλλουσα Zωή. Επίσης, περιέχει τις επιβραβεύσεις και τις τιμωρίες για κάθε πράξη, όπως τα Χαντίθ που αναφέρονται στους ηθικούς χαρακτήρες και στην θεραπεία των καρδιών κλπ. Γι’ αυτό δεν ανέφερα παρά μόνο τα επικυρωμένα Χαντίθ που καταγράφηκαν στα γνωστά βιβλία των Χαντίθ και ξεκίνησα κάθε κεφάλαιο με εδάφια από το Ένδοξο Κοράνιο."

Ριγιάντ Ασ-Σάλιχειν
(Oι κήποι των ευσεβών)

]Ελληνικά – Greek – يوناني [
        

του ιμάμη
Άμπι Ζακαρία Γιάχια μπιν Σάραφ Αν-Νάουαουι Αντ-Ντιμισκέι
631-676 μετά της Χίτζρα



Μετάφραση:
EUROPEAN ISLAMIC RESEARCH CENTER (EIRC)
& Ρηγάλος Κωνσταντίνος
Επιμέλεια:
Τσεκούρα Βίβιαν & Άχμαντ Αλ-Αμίρ
 
رياض الصالحين
        
لأبي زكريا يحى بن شرف النووي الدمشقي


ترجمة:
المركز الأوروبي للدراسات الإسلامية
و ريجالوس كونستادينوس
مراجعة: تساكورا فيفيان
و أحمد الأمير

 

 


Ριγιάντ Ασ-Σάλιχειν
Εισαγωγή του συγγραφέα

Η Δόξα ανήκει στον Αλλάχ, τον Αλ-Ουάχιντ (Έναν), τον Αλ-Καχχάρ (που υποτάσσει, Ακαταμάχητο), τον Αλ-‘Αζείζ (Ανίκητο, Παντοδύναμο), τον Αλ-Γαφφάρ (που συγχωρεί συνεχώς στο μέγιστο βαθμό), που έκανε τη νύχτα να διαδέχεται την ημέρα, και την ημέρα να διαδέχεται τη νύχτα, ως υπενθύμιση γι' αυτούς που κατέχουν καρδιά και όραση, και ως Σημεία γι' αυτούς που έχουν λογική ώστε να τα λάβουν υπόψη τους. Είναι Αυτός που επέλεξε ανάμεσα στα δημιουργήματά Του Αγγελιαφόρους, οι οποίοι άφησαν τις απολαύσεις αυτού του κόσμου, και αφοσιώθηκαν στην ευσέβεια και στο να μεταδίδουν το Μήνυμα του Αλλάχ σ' όλο τον κόσμο.
Εξυμνώ τον Αλλάχ με τα λόγια που αξίζει η μεγαλειότητά Του και η δύναμή Του, και μαρτυρώ ότι δεν υπάρχει άλλος θεός που αξίζει να λατρεύεται παρά μόνο ο Αλλάχ, ο Γενναιόδωρος, ο Πολυεύσπλαχνος Θεός, και μαρτυρώ ότι ο Μωχάμμαντ είναι ο δούλος και ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ, ο οποίος καθοδηγεί τον κόσμο στον Ίσιο Δρόμο και τον καλεί προς την αληθινή θρησκεία. Είθε ο Αλλάχ να επαινεί τον Προφήτη Μωχάμμαντ και να στέλνει τις ευλογίες και το έλεός Του σ' αυτόν και στους υπόλοιπους Προφήτες και σε όλους τους ενάρετους δούλους Του.
Ο Αλλάχ, ο ΄Υψιστος, είπε:
“Και δεν έπλασα τα τζινν και την ανθρωπότητα, παρά μόνο για να Με λατρεύουν.”
(Αδ-Δάριγιατ 51:56-57)
Αυτό το εδάφιο αποτελεί ξεκάθαρη δήλωση για τον σκοπό της δημιουργίας των ανθρώπων, το να λατρεύουν τον Αλλάχ χωρίς να Του αποδίδουν εταίρους στη λατρεία. Έτσι θα πρέπει οι άνθρωποι να ασχολούνται περισσότερο με το σκοπό της δημιουργίας τους, και να μην περάσουν τις ζωές τους τρέχοντας πίσω από τα υλιστικά κέρδη αυτού του κόσμου, αφού η εγκόσμια ζωή αποτελεί μια προσωρινή στάση και δεν είναι αιώνια ζωή. Οι πιο έξυπνοι άνθρωποι είναι οι ευσεβείς που λατρεύουν τον Αλλάχ ολόψυχα απέχοντας απ' όλες τις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν την Οργή του Αλλάχ. Ο Αλλάχ, ο Ύψιστος, είπε:
“Στ’ αλήθεια, η εγκόσμια ζωή είναι όμοια με το νερό (της βροχής) που στέλνουμε κάτω (στη γη) από τον ουρανό• το οποίο (νερό) αναμίχθηκε με τα φυτά της γης, από τα οποία τρέφονται οι άνθρωποι και τα ζώα: έως ότου η γη ντυθεί με τη διακόσμησή της και στολιστεί και οι άνθρωποι νομίζουν πως την κυριαρχούν απολύτως, φτάνει η Εντολή Μας τη νύχτα ή τη μέρα και την κάνουμε εντελώς θερισμένη σαν να μην ήταν ανθισμένη χθες! Έτσι εξηγούμε τα Αγιάτ Μας (εδάφια, αποδείξεις, αποκαλύψεις, κλπ.) λεπτομερώς για τους ανθρώπους που σκέπτονται.”
(Γιούνους 10:24)
Αυτή η έννοια τονίζεται και από άλλα λόγια, όπως τα λόγια του ποιητή που είπε:
Ο Αλλάχ έχει έξυπνους δούλους ** οι οποίοι έδωσαν διαζύγιο στις απολαύσεις της εγκόσμιας ζωής και φοβούνται τους πειρασμούς.
Όταν κοίταξαν την εγκόσμια ζωή ** ήξεραν ότι δεν αποτελεί πατρίδα για οποιοδήποτε ζωντανό ον.
Την έκαναν όπως τη θάλασσα ** και πήραν τις ευσεβείς πράξεις ως πλοία.
Αν η κατάστασή της (εγκόσμια ζωή) είναι όπως την περιέγραψα, και η κατάστασή μας και ο σκοπός της δημιουργίας μας όπως ανέφερα, τότε θα πρέπει ο κάθε ένας να διαλέγει τον δρόμο των ευσεβών και να προετοιμάζεται για αυτά που προανέφερα, και να απέχει από αυτά για τα οποία προειδοποίησα. Η πιο σωστή μέθοδος που πρέπει να ακολουθεί είναι το να ακολουθεί τα λόγια του Προφήτη (ﷺ). Ο Αλλάχ, ο Ύψιστος, είπε:
“Και συνεργαστείτε στην Αλ-Μπιρρ (αρετή) και στην Ατ-Τάκουα (ευσέβεια και δικαιοσύνη)•”
(Αλ-Μά'ιντα 5:2)
Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
“Ο Αλλάχ υποστηρίζει έναν δούλο, όσο αυτός υποστηρίζει τον αδελφό του.”
Επίσης ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
“Όποιος καθοδηγεί άλλους σε μια καλή πράξη, θα λάβει την αντίστοιχη αμοιβή με αυτούς που τον ακολούθησαν σε αυτή την καλή πράξη, χωρίς να μειώσει στο ελάχιστο τη δική τους αμοιβή.”
Επίσης ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε στον Άλι (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού):
“Μα τον Αλλάχ, το να καθοδηγήσει ο Αλλάχ ένα άτομο μέσω εσένα, είναι καλύτερο για σένα από το να αποκτήσεις κόκκινες καμήλες (οι κόκκινες καμήλες είχαν την πιο μεγάλη χρηματική αξία για τους Άραβες εκείνη την εποχή).”
Γι' αυτό αποφάσισα να συλλέξω σ' αυτό το βιβλίο κάποια από τα αυθεντικά επικυρωμένα Χαντίθ (τα λόγια του Προφήτη ﷺ) το οποίο βιβλίο περιέχει για κάθε έναν ένα δρόμο προς τη Mέλλουσα Zωή. Επίσης, περιέχει τις επιβραβεύσεις και τις τιμωρίες για κάθε πράξη, όπως τα Χαντίθ που αναφέρονται στους ηθικούς χαρακτήρες και στην θεραπεία των καρδιών κλπ.
Γι' αυτό δεν ανέφερα παρά μόνο τα επικυρωμένα Χαντίθ που καταγράφηκαν στα γνωστά βιβλία των Χαντίθ και ξεκίνησα κάθε κεφάλαιο με εδάφια από το Ένδοξο Κοράνιο.
Ελπίζω αυτό το βιβλίο να οδηγήσει τον αναγνώστη σε κάθε καλό και να τον εμποδίσει από κάθε κακό και ζητάω από όποιον αδελφό έχει επωφεληθεί με κάτι από αυτό το βιβλίο, το να επικαλείται τον Αλλάχ για να συγχωρέσει εμένα, τον πατέρα μου, τους λόγιους που με δίδαξαν και όλους τους Μουσουλμάνους. Στον Αλλάχ και μόνο εναποθέτω την εμπιστοσύνη μου και από Αυτόν και μόνο ζητάω βοήθεια. Δεν υπάρχει μέσο που μπορεί να φέρει καλό ή να εμποδίσει κακό, εκτός από αυτό που βρίσκεται στα Χέρια του Αλλάχ. Στ' αλήθεια ο Αλλάχ είναι ο Αλ-‘Αζείζ (Ανίκητος, Παντοδύναμος), ο Αλ-Χακείμ (Σοφός).

 


Στο Όνομα του Αλλάχ, του Αρ-Ραχμάν (Παντελεήμονα), του Αρ-Ραχείμ (Πολυεύσπλαχνου)
Το Κεφάλαιο της Αφοσίωσης και της Καλής Πρόθεσης
 (σ' όλες τις πράξεις, τα λόγια και τις συνθήκες, είτε φανερές είτε κρυφές)

Ο Αλλάχ, ο Ύψιστος είπε:
«Και στην πραγματικότητα, δεν διατάχθηκαν, παρά να λατρεύουν (μόνο) τον Αλλάχ, και να είναι αφοσιωμένοι προς Αυτόν στη θρησκεία και να είναι Χουναφά’ (να απέχουν από τον πολυθεϊσμό και να κλίνουν προς το Μονοθεϊσμό), και να καθιερώνουν τις προσευχές (τακτικά) και να δίνουν τη Ζακά (ετήσια υποχρεωτική ελεημοσύνη): και αυτή είναι η ορθή θρησκεία.»
Ο Αλλάχ, ο Ύψιστος είπε:
«Δεν είναι ούτε το κρέας τους ούτε το αίμα τους που φτάνει στον Αλλάχ, μα είναι η ευσέβειά σας που φτάνει σ’ Αυτόν.»
"Ο Αλλάχ, ο Ύψιστος είπε:
«Πες (ω, Μωχάμμαντ): "Είτε κρύβετε ό,τι βρίσκεται στα στήθη σας, είτε το αποκαλύπτετε, ο Αλλάχ το γνωρίζει.".»

١. عَنْ أَميرِ الْمُؤْمِنِينَ أبي حفْصٍ عُمرَ بنِ الْخَطَّابِ بْن نُفَيْل بْنِ عَبْد الْعُزَّى بن رياح بْن عبدِ اللَّهِ بْن قُرْطِ بْنِ رزاح بْنِ عَدِيِّ بْن كَعْبِ بْن لُؤَيِّ بن غالبٍ القُرَشِيِّ العدويِّ رضي الله عنه ، قال: سمعْتُ رسُولَ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقُولُ:
" إنَّما الأَعمالُ بالنِّيَّات ، وإِنَّمَا لِكُلِّ امرئٍ مَا نَوَى ، فمنْ كانَتْ هجْرَتُهُ إِلَى الله ورَسُولِهِ فهجرتُه إلى الله ورسُولِهِ ، ومنْ كاَنْت هجْرَتُه لدُنْيَا يُصيبُها ، أَو امرَأَةٍ يَنْكحُها فهْجْرَتُهُ إلى ما هَاجَر إليْهِ. " متفق عليه
1. Ο 'Όμαρ μπιν Αλ-Χαττάμπ (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Η αμοιβή των πράξεων εξαρτάται από τις προθέσεις, και κάθε άτομο θα λάβει την αμοιβή σύμφωνα με αυτό που σκόπευε. Έτσι, όποιος μεταναστεύει για τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του, τότε η μετανάστευσή του θα είναι για τον Αλλάχ και τον Αγγελιαφόρο Του. Και όποιος μεταναστεύει για εγκόσμια οφέλη ή για να παντρευτεί μια γυναίκα, η μετανάστευσή του θα είναι για ό, τι μετανάστευσε.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

٢. وَعَنْ أُمِّ الْمُؤْمِنِينَ أُمِّ عَبْدِ اللَّهِ عَائشَةَ رَضيَ الله عنها قالت: قال رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم:
" يَغْزُو جَيْشٌ الْكَعْبَةَ فَإِذَا كَانُوا ببيْداءَ مِنَ الأَرْضِ يُخْسَفُ بأَوَّلِهِم وَآخِرِهِمْ. " قَالَتْ: قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، كَيْفَ يُخْسَفُ بَأَوَّلِهِم وَآخِرِهِمْ وَفِيهِمْ أَسْوَاقُهُمْ وَمَنْ لَيْسَ مِنهُمْ؟ قَالَ: " يُخْسَفُ بِأَوَّلِهِم وَآخِرِهِمْ ، ثُمَّ يُبْعَثُون عَلَى نِيَّاتِهِمْ. " متفق عليه
2. Η Αΐσα (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτής) αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Ένας στρατός θα εισβάλει στην Κά‘μπα και όταν φτάσει σε μια έρημο, όλους τους θα τους καταπιεί η γη.» Εκείνη ρώτησε, «Ω, Αγγελιαφόρε του Αλλάχ! Γιατί όλους τους, αφού υπάρχουν ανάμεσά τους εκείνοι που έχουν κάποια εμπορική συναλλαγή μαζί τους (που δεν ήρθαν για να εισβάλουν την Κά‘μπα) και εκείνοι που δεν ανήκουν σ' αυτούς (δηλ. που αναγκάστηκαν να βγουν μαζί τους, όπως οι δούλοι κλπ.);» Είπε ﷺ: «Όλους τους θα τους καταπιεί η γη, αλλά θα αναστηθούν για την Κρίση (κατά την Ημέρα της Κρίσεως) σύμφωνα με τις προθέσεις τους.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

٣. وعَنْ عَائِشَة رَضِيَ الله عنْهَا قَالَت قالَ النَّبِيُّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم:
" لا هِجْرَةَ بَعْدَ الْفَتْحِ، وَلكنْ جِهَادٌ وَنِيَّةٌ ، وَإِذَا اسْتُنْفرِتُمْ فانْفِرُوا. " متفق عليه
3. Η Αΐσα (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτής) αφηγήθηκε πως ο Προφήτης (ﷺ) είπε:
«Δεν υπάρχει μετανάστευση μετά την κατάκτηση (της Μέκκας, δηλ. δε θα εγκαταλείψετε τη Μέκκα ξανά από το φόβο των διογμών από τους άπιστους), αλλά το Τζιχάντ (θα συνεχιστεί) και η (αμοιβή για την) πρόθεση (για μετανάστευση ή Τζιχάντ). Άρα, αν ο Μουσουλμάνος κυβερνήτης σάς καλεί για Τζιχάντ, ανταποκριθείτε στο κάλεσμά του.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

٤. وعَنْ أبي عَبْدِ اللَّهِ جابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الأَنْصَارِيِّ رضِيَ الله عنْهُمَا قَالَ: كُنَّا مَع النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم في غَزَاة فَقَالَ:
" إِنَّ بِالْمَدِينَةِ لَرِجَالاً مَا سِرْتُمْ مَسِيراً ، وَلاَ قَطَعْتُمْ وَادِياً إِلاَّ كانُوا مَعكُم حَبَسَهُمُ الْمَرَضُ. " وَفِي روايَةِ: " إِلاَّ شَركُوكُمْ في الأَجْرِ. " رواه مسلم
4. Ο Τζάμπιρ μπιν Αμπντ Αλλάχ Αλ-Ανσάρι (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτών) ανέφερε: Συνοδεύσαμε τον Προφήτη (ﷺ) σε μια μάχη, και είπε:
«Υπάρχουν κάποιοι άνδρες στη Μεδίνα, οι οποίοι είναι μαζί σας κάθε φορά που πορεύεστε και σε όποια κοιλάδα διασχίζετε. Τους εμπόδισε η ασθένεια (το να είναι μαζί σας αυτοπροσώπως).»
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή είπε: «Μοιράζονται την ανταμοιβή μαζί σας.»
(Μόσλεμ)

٥. ورواهُ البُخَارِيُّ عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: رَجَعْنَا مِنْ غَزْوَةِ تَبُوكَ مَعَ النَّبِيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَقَالَ:
" إِنَّ أَقْوَامَاً خلْفَنَا بالمدِينةِ مَا سَلَكْنَا شِعْباً وَلاَ وَادِياً إِلاَّ وَهُمْ مَعَنَا ، حَبَسَهُمْ الْعُذْرُ. "
5. Ο Αλ-Μπουχάρι κατέγραψε πως ο Άνας μπιν Μάλικ (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) είπε:
«Επιστρέφαμε από τη μάχη του Ταμπούκ μαζί με τον Προφήτη (ﷺ), και ο Προφήτης (ﷺ) είπε: «Υπάρχουν άνθρωποι, τους οποίους αφήσαμε πίσω στη Μεδίνα, οι οποίοι μας συνόδευαν (πνευματικά) σε κάθε πέρασμα και κοιλάδα που διασχίσαμε. Έμειναν πίσω για κάποιον έγκυρο λόγο.»

٦. وَعَنْ أبي يَزِيدَ مَعْنِ بْن يَزِيدَ بْنِ الأَخْنسِ رضي الله عَنْهمْ، وَهُوَ وَأَبُوهُ وَجَدّهُ صَحَابِيُّونَ، قَال: كَانَ أبي يَزِيدُ أَخْرَجَ دَنَانِيرَ يَتصَدَّقُ بِهَا فَوَضَعَهَا عِنْدَ رَجُلٍ في الْمَسْجِدِ فَجِئْتُ فَأَخَذْتُهَا فَأَتيْتُهُ بِهَا. فَقَالَ: وَاللَّهِ مَا إِيَّاكَ أَرَدْتُ ، فَخَاصمْتُهُ إِلَى رسول اللَّهِ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم فَقَالَ:
" لَكَ مَا نويْتَ يَا يَزِيدُ ، وَلَكَ مَا أَخذْتَ يَا مَعْنُ. " رواه البخاري
6. Ο Μα‘ν μπιν Γιαζίντ μπιν Αλ-Άχνας (Η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτών) (ο ίδιος, ο πατέρας και ο παππούς του, ήταν όλοι Σύντροφοι) ανέφερε:
«Ο πατέρας μου έβαλε στην άκρη μερικά δηνάρια για ελεημοσύνη και τα έδωσε σε έναν άνδρα στο τζαμί ώστε να τα δώσει στους φτωχούς. Πήγα σε αυτόν τον άνδρα και πήρα αυτά τα δηνάρια και έπειτα πήγα μ' αυτά στον πατέρα μου. Τότε ο πατέρας μου είπε: «Μα τον Αλλάχ, δεν είχα την πρόθεση να σου δώσω απ’ αυτά!» Έτσι, πήγαμε στον Αγγελιαφόρο του Αλλάχ (ﷺ) και θέσαμε το ζήτημα ενώπιών του. Εκείνος (ﷺ) είπε στον πατέρα μου, «Γιαζίντ, έχεις ανταμειφθεί για την πρόθεση που είχες.» Και είπε σε μένα, «Μα‘ν, είσαι δικαιούχος αυτών που έλαβες (επειδή ο Μα‘ν ήταν φτωχός και άξιζε να πάρει από την ελεημοσύνη).»
(Αλ-Μπουχάρι)

٧. وَعَنْ أبي إِسْحَاقَ سعْدِ بْنِ أبي وَقَّاصٍ مَالك بن أُهَيْبِ بْنِ عَبْدِ مَنَافِ بْنِ زُهرةَ بْنِ كِلابِ بْنِ مُرَّةَ بْنِ كعْبِ بنِ لُؤىٍّ الْقُرشِيِّ الزُّهَرِيِّ رضِي اللَّهُ عَنْهُ، أَحدِ الْعَشرة الْمَشْهودِ لَهمْ بِالْجَنَّة ، رضِي اللَّهُ عَنْهُم قال:
" جَاءَنِي رسولُ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَعُودُنِي عَامَ حَجَّة الْوَداعِ مِنْ وَجعٍ اشْتدَّ بِي فَقُلْتُ: يا رسُول اللَّهِ إِنِّي قَدْ بلغَ بِي مِن الْوجعِ مَا تَرى ، وَأَنَا ذُو مَالٍ وَلاَ يَرثُنِي إِلاَّ ابْنةٌ لِي ، أَفأَتصَدَّق بثُلُثَىْ مالِي؟ قَالَ: لا ، قُلْتُ: فالشَّطُر يَارسوُلَ الله ؟ فقالَ: لا، قُلْتُ فالثُّلُثُ يا رسول اللَّه؟ قال: الثُّلثُ والثُّلُثُ كثِيرٌ أَوْ كَبِيرٌ إِنَّكَ إِنْ تَذرَ وَرثتك أغنِياءَ خَيْرٌ مِن أَنْ تذرهُمْ عالَةً يَتكفَّفُونَ النَّاس ، وَإِنَّكَ لَنْ تُنفِق نَفَقةً تبْتغِي بِهَا وجْهَ الله إِلاَّ أُجرْتَ عَلَيْهَا حَتَّى ما تَجْعلُ في امْرَأَتكَ قَال: فَقلْت: يَا رَسُولَ الله أُخَلَّفَ بَعْدَ أَصْحَابِي؟ قَال: إِنَّك لن تُخَلَّفَ فتعْمَل عَمَلاً تَبْتغِي بِهِ وَجْهَ الله إلاَّ ازْددْتَ بِهِ دَرجةً ورِفعةً ولعَلَّك أَنْ تُخلَّف حَتَى ينْتفعَ بكَ أَقَوامٌ وَيُضَرَّ بك آخرُونَ. اللَّهُمَّ أَمْضِ لأِصْحابي هجْرتَهُم، وَلاَ ترُدَّهُمْ عَلَى أَعْقَابِهم، لَكن الْبائسُ سعْدُ بْنُ خـوْلَةَ يرْثى لَهُ رسولُ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم أَن مَاتَ بمكَّةَ. " متفق عليه
7. Ο Σά‘ντ μπιν Άμπι Ουακκάς (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) (ένας από τους δέκα που είχαν λάβει τις χαρμόσυνες ειδήσεις της εισόδου στον Παράδεισο) είπε:
«Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ειρήνη σ’ αυτόν) με επισκέφτηκε κατά την ασθένειά μου, η οποία έγινε σοβαρή κατά το έτος Χίτζατ αλ-Ουαντά‘ (Αποχαιρετιστήριο Προσκύνημα). Είπα, «Ω, Αγγελιαφόρε του Αλλάχ, μπορείς να δεις τον πόνο από τον οποίο υποφέρω και είμαι ένας άνδρας με πόρους και δεν υπάρχει κανείς να κληρονομήσει από μένα, παρά μόνο μία κόρη. Να δώσω τα δύο τρίτα της ιδιοκτησίας μου σε ελεημοσύνη;» Εκείνος (ﷺ) είπε: «Όχι». Τον ρώτησα, «Τότε τα μισά, ω, Αγγελιαφόρε του Αλλάχ;» Εκείνος (ﷺ) είπε, «Όχι». Τότε ρώτησα, «Μπορώ να χαρίσω το ένα τρίτο;» Εκείνος (ﷺ) είπε, «Χάρισε το ένα τρίτο και αυτό είναι και πάλι υπερβολικό. Είναι καλύτερο να αφήσεις τους κληρονόμους σου πλούσιους παρά να τους αφήσεις φτωχούς, να επαιτούν από τους ανθρώπους. Δεν θα ξοδέψεις το παραμικρό σε ελεημοσύνη για χάρη του Αλλάχ, χωρίς να ανταμειφθείς γι’ αυτό• ακόμη και για την μπουκιά φαγητού με την οποία ταΐζεις τη γυναίκα σου.» Είπα, «Ω, Αγγελιαφόρε του Αλλάχ, θα παραμείνω εδώ (στη Μέκκα) μακριά από (τη μετανάστευση μου στη Μεδίνα) και τους συντρόφους μου;” Εκείνος (ﷺ) είπε: «Εσύ δε θα μείνεις και δε θα κάνεις μια καλή πράξη επιδιώκοντας μέσω αυτής την ευχαρίστηση του Αλλάχ, εκτός να κερδίσεις υψηλότερη θέση στην ευσέβεια και αμοιβή. Ελπίζω (από τον Αλλάχ) το να ζήσεις περισσότερο και να ωφεληθούν από σένα κάποιοι άνθρωποι (οι Μουσουλμάνοι) και κάποιοι άλλοι (οι εχθροί του Ισλάμ) να βλαφθούν από σένα! Ω, Αλλάχ, ολοκλήρωσε για τους Συντρόφους μου τη μετανάστευσή τους και μην τους κάνεις να ανακαλέσουν.» Ο Σα‘ντ μπιν Χάουλα όμως, πέθανε, και ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) θρήνησε για το θάνατό του, όταν πέθανε στη Μέκκα.”
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

٨. وَعَنْ أبي هُريْرة عَبْدِ الرَّحْمن بْنِ صخْرٍ رضي الله عَنْهُ قال: قالَ رَسُولُ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم:
" إِنَّ الله لا يَنْظُرُ إِلى أَجْسامِكْم ، وَلا إِلى صُوَرِكُمْ ، وَلَكِنْ يَنْظُرُ إِلَى قُلُوبِكُمْ وَأَعمالِكُمْ. " رواه مسلم
8. Ο Άμπου Χουράιρα (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Ο Αλλάχ δεν κοιτάζει τα σώματά σας, ούτε την εμφάνισή σας, αλλά κοιτάζει τις καρδιές και τις πράξεις σας.»
(Μόσλεμ)

٩. وعَنْ أبي مُوسَى عبْدِ اللَّهِ بْنِ قَيْسٍ الأَشعرِيِّ رضِي الله عنه قالَ: سُئِلَ رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم عَنِ الرَّجُلِ يُقاتِلُ شَجَاعَةً ، ويُقاتِلُ حَمِيَّةً ويقاتِلُ رِياءً ، أَيُّ ذلِك في سَبِيلِ اللَّهِ؟ فَقَالَ رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم:
" مَنْ قاتَلَ لِتَكُون كلِمةُ اللَّهِ هِي الْعُلْيَا فهُوَ في سَبِيلِ اللَّهِ. " متفق عليه
9. Ο Άμπου Μούσα Αλ-Άσ‘αρεϊ (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) ανέφερε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) ρωτήθηκε σχετικά με αυτόν που πολεμά στο πεδίο της μάχης από ανδρεία, ή από θυμό για χάρη του έθνους του, ή για επίδειξη, και ποιο από αυτά θεωρείται μάχη για χάρη του Αλλάχ; Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Αυτός που πολεμά προκειμένου ο Λόγος του Αλλάχ να γίνει ο ανώτερος, θεωρείται πως αγωνίζεται για χάρη του Αλλάχ.»
 (Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

١٠. وعن أبي بَكْرَة نُفيْعِ بْنِ الْحارِثِ الثَّقفِي رَضِي الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال:
" إِذَا الْتقَى الْمُسْلِمَانِ بسيْفيْهِمَا فالْقاتِلُ والمقْتُولُ في النَّارِ. " قُلْتُ: يَا رَسُول اللَّهِ ، هَذَا الْقَاتِلُ فمَا بَالُ الْمقْتُولِ ؟ قَال: " إِنَّهُ كَانَ حَرِيصاً عَلَى قَتْلِ صَاحِبِهِ. " متفق عليه
10. Ο Άμπου Μπάκρα Αθ-Θάκαφι (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) ανέφερε πως ο Προφήτης (ﷺ) είπε:
«Όταν δύο Μουσουλμάνοι εμπλέκονται σε μάχη ο ένας εναντίον του άλλου με τα ξίφη τους, (κι ένας σκοτώνεται) και οι δύο είναι καταδικασμένοι στην Κόλαση» Εγώ είπα, «Ω, Αγγελιαφόρε του Αλλάχ! Για αυτόν που σκοτώνει, είναι κατανοητό, αλλά γιατί και αυτός που σκοτώθηκε;» Εκείνος (ﷺ) απάντησε: «Ήταν πρόθυμος να σκοτώσει τον σύντροφό του.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

١١. وَعَنْ أبي هُرَيْرَةَ رَضِيَ الله عنه قال: قال رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم:
" صَلاَةُ الرَّجُلِ في جماعةٍ تزيدُ عَلَى صَلاَتِهِ في سُوقِهِ وَبَيْتِهِ بضْعاً وعِشْرينَ دَرَجَةً ، وذلِكَ أَنَّ أَحَدَهُمْ إِذا تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ، ثُمَّ أَتَى الْمَسْجِد لا يُرِيدُ إِلاَّ الصَّلاَةَ ، لا يَنْهَزُهُ إِلاَّ الصَّلاَةُ ، لَمْ يَخطُ خُطوَةً إِلاَّ رُفِعَ لَهُ بِها دَرجةٌ ، وَحُطَّ عَنْهُ بِهَا خَطيئَةٌ حتَّى يَدْخلَ الْمَسْجِدَ ، فَإِذَا دخل الْمَسْجِدَ كانَ في الصَّلاَةِ مَا كَانَتِ الصَّلاةُ هِيَ التي تحبِسُهُ ، وَالْمَلائِكَةُ يُصَلُّونَ عَلَى أَحَدكُمْ ما دام في مَجْلِسهِ الَّذي صَلَّى فِيهِ ، يقُولُونَ: اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ ، اللَّهُمَّ تُبْ عَلَيْهِ ، مالَمْ يُؤْذِ فِيهِ ، مَا لَمْ يُحْدِثْ فِيهِ. " متفق عليه وينهزه: أي يخرجه وينهضه.
11. Ο Άμπου Χουράιρα (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Η ανταμοιβή της προσευχής που τελείται από ένα άτομο στο Τζαμί με τους άλλους Μουσουλμάνους (Σαλάτ Αλ-Τζαμά‘α), είναι είκοσι κάτι φορές ανώτερη από αυτήν της προσευχής που τελείται στο σπίτι ή στον εργασιακό χώρο, γιατί αν κάποιος τελέσει νίψη (Ουντού’) και την κάνει τέλεια, κι έπειτα πάει προς το τζαμί με μόνη πρόθεση να προσφέρει προσευχή, τότε για κάθε βήμα που κάνει προς το τζαμί, ο Αλλάχ τον αναβαθμίζει κατά ένα βαθμό σε αμοιβή και (συγχωρεί) διαγράφει μία από τις αμαρτίες του (σε κάθε βήμα του) μέχρι να εισέλθει στο τζαμί. Από τη στιγμή που εισέλθει στο τζαμί θεωρείται σε (προσευχή) για όσο περιμένει για την προσευχή• και οι άγγελοι συνεχίζουν να ζητούν τη συγχώρεση του Αλλάχ γι’ αυτόν, και συνεχίζουν να λένε: ‘Ω, Αλλάχ! Συγχώρεσέ τον, Ω, Αλλάχ! Ελέησε τον, Ω, Αλλάχ! Δέξου τη μετάνοιά του’, για όσο συνεχίζει να κάθεται στο μέρος προσευχής του και δεν αερίζεται ούτε βλάπτει κανέναν.’»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

١٢. وَعَنْ أبي الْعَبَّاسِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عبَّاسِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَِّلب رَضِي الله عنهما، عَنْ رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ، فِيما يَرْوى عَنْ ربِّهِ ، تَبَارَكَ وَتَعَالَى قَالَ:
" إِنَّ الله كتَبَ الْحسناتِ والسَّيِّئاتِ ثُمَّ بَيَّنَ ذلك: فمَنْ همَّ بِحَسَنةٍ فَلمْ يعْمَلْهَا كتبَهَا اللَّهُ عِنْدَهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى عِنْدَهُ حسنةً كامِلةً وَإِنْ همَّ بهَا فَعَمِلَهَا كَتَبَهَا اللَّهُ عَشْر حَسَنَاتٍ إِلَى سَبْعِمَائِةِ ضِعْفٍ إِلَى أَضْعَافٍ كثيرةٍ ، وَإِنْ هَمَّ بِسيِّئَةِ فَلَمْ يَعْمَلْهَا كَتَبَهَا اللَّهُ عِنْدَهُ حَسَنَةً كامِلَةً ، وَإِنْ هَمَّ بِها فعَمِلهَا كَتَبَهَا اللَّهُ سَيِّئَةً وَاحِدَةً. " متفق عليه
12. Ο ‘Αμπντ Αλλάχ ιμπν ‘Αμπάς (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτών) ανέφερε: Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε πως ο Αλλάχ, ο Ένδοξος, (σε ένα Χαντίθ Κούντουσεϊ) είπε:
«Στ’ αλήθεια, ο Αλλάχ έχει διατάξει οι καλές και οι κακές πράξεις να καταγράφονται. Έπειτα, εξήγησε ξεκάθαρα (στους αγγέλους) το πώς (γράφονται): Όποιος αποφάσισε να κάνει μια καλή πράξη αλλά δεν την έκανε, τότε ο Αλλάχ θα την καταγράψει γι’ αυτόν ως μία πλήρη καλή πράξη. Αλλά αν την κάνει, τότε ο Αλλάχ θα την καταγράψει γι’ αυτόν ως δέκα μέχρι εφτακόσιες, μέχρι και πολύ πολλαπλάσιες. Μα όποιος αποφάσισε να κάνει μια κακή πράξη αλλά δεν την έκανε, τότε ο Αλλάχ θα την καταγράψει γι’ αυτόν ως μία πλήρη καλή πράξη. Μα αν την κάνει, τότε ο Αλλάχ θα την καταγράψει γι’ αυτόν ως (μόνο) μία κακή πράξη.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)

١٣. وعن أبي عَبْد الرَّحْمَن عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الْخطَّابِ، رضي الله عنهما قال: سَمِعْتُ رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يَقُولُ:
" انْطَلَقَ ثَلاَثَةُ نفر مِمَّنْ كَانَ قَبْلَكُمْ حَتَّى آوَاهُمُ الْمبِيتُ إِلَى غَارٍ فَدَخَلُوهُ، فانْحَدَرَتْ صَخْرةٌ مِنَ الْجبلِ فَسَدَّتْ عَلَيْهِمْ الْغَارَ، فَقَالُوا: إِنَّهُ لا يُنْجِيكُمْ مِنْ الصَّخْرَةِ إِلاَّ أَنْ تَدْعُوا الله تعالى بصالح أَعْمَالكُمْ. قال رجلٌ مِنهُمْ: اللَّهُمَّ كَانَ لِي أَبَوانِ شَيْخَانِ كَبِيرانِ ، وكُنْتُ لاَ أَغبِقُ قبْلهَما أَهْلاً وَلا مالاً فنأَى بي طَلَبُ الشَّجرِ يَوْماً فَلمْ أُرِحْ عَلَيْهمَا حَتَّى نَامَا فَحَلبْت لَهُمَا غبُوقَهمَا فَوَجَدْتُهُمَا نَائِميْنِ ، فَكَرِهْت أَنْ أُوقظَهمَا وَأَنْ أَغْبِقَ قَبْلَهُمَا أَهْلاً أَوْ مَالاً، فَلَبِثْتُ وَالْقَدَحُ عَلَى يَدِى أَنْتَظِرُ اسْتِيقَاظَهُما حَتَّى بَرَقَ الْفَجْرُ وَالصِّبْيَةُ يَتَضاغَوْنَ عِنْدَ قَدَمى فَاسْتَيْقظَا فَشَربَا غَبُوقَهُمَا. اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتُ فَعَلْتُ ذَلِكَ ابْتِغَاءَ وَجْهِكَ فَفَرِّجْ عَنَّا مَا نَحْنُ فِيهِ مِنْ هَذِهِ الصَّخْرَة ، فانْفَرَجَتْ شَيْئاً لا يَسْتَطيعُونَ الْخُرُوجَ مِنْهُ. قال الآخر: اللَّهُمَّ إِنَّهُ كَانتْ لِيَ ابْنَةُ عمٍّ كانتْ أَحَبَّ النَّاسِ إِلَيَّ ( وفي رواية: ) كُنْتُ أُحِبُّهَا كَأَشد مَا يُحبُّ الرِّجَالُ النِّسَاءِ ، فَأَرَدْتُهَا عَلَى نَفْسهَا فَامْتَنَعَتْ مِنِّى حَتَّى أَلَمَّتْ بِهَا سَنَةٌ مِنَ السِّنِينَ فَجَاءَتْنِى فَأَعْطَيْتُهِا عِشْرينَ وَمِائَةَ دِينَارٍ عَلَى أَنْ تُخَلِّىَ بَيْنِى وَبَيْنَ نَفْسِهَا ففَعَلَت ، حَتَّى إِذَا قَدَرْتُ عَلَيْهَا ( وفي رواية: ) فَلَمَّا قَعَدْتُ بَيْنَ رِجْليْهَا ، قَالتْ: اتَّقِ الله ولا تَفُضَّ الْخاتَمَ إِلاَّ بِحَقِّهِ ، فانْصَرَفْتُ عَنْهَا وَهِىَ أَحَبُّ النَّاسِ إِليَّ وَتركْتُ الذَّهَبَ الَّذي أَعْطَيتُهَا ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتُ فَعْلتُ ذَلِكَ ابْتِغَاءَ وَجْهِكَ فافْرُجْ عَنَّا مَا نَحْنُ فِيهِ ، فانفَرَجَتِ الصَّخْرَةُ غَيْرَ أَنَّهُمْ لا يَسْتَطِيعُونَ الْخُرُوجَ مِنْهَا. وقَالَ الثَّالِثُ: اللَّهُمَّ إِنِّي اسْتَأْجَرْتُ أُجرَاءَ وَأَعْطَيْتُهمْ أَجْرَهُمْ غَيْرَ رَجُلٍ وَاحِدٍ تَرَكَ الَّذي لَّه وذهب فثمَّرت أجره حتى كثرت منه الأموال فجائنى بعد حين فقال يا عبد الله أَدِّ إِلَيَّ أَجْرِي ، فَقُلْتُ: كُلُّ مَا تَرَى منْ أَجْرِكَ: مِنَ الإِبِلِ وَالْبَقَرِ وَالْغَنَم وَالرَّقِيق فقال: يا عَبْدَ اللَّهِ لا تَسْتهْزيْ بي ، فَقُلْتُ: لاَ أَسْتَهْزيُ بك، فَأَخَذَهُ كُلَّهُ فاسْتاقَهُ فَلَمْ يَتْرُكْ مِنْه شَيْئاً ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتُ فَعَلْتُ ذَلِكَ ابْتغَاءَ وَجْهِكَ فافْرُجْ عَنَّا مَا نَحْنُ فِيهِ ، فَانْفَرَجَتِ الصَّخْرَةُ فخرَجُوا يَمْشُونَ. " متفق عليه
13. Ο 'Αμπντ Αλλάχ μπιν ‘Όμαρ (η ευαρέστηση του Αλλάχ επ’ αυτού) αφηγήθηκε πως ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ (ﷺ) είπε:
«Τρεις άνδρες από τα έθνη πριν από σας ξεκίνησαν για ένα ταξίδι. Όταν πλησίαζε η νύχτα, κοιμήθηκαν σε μία σπηλιά στη βάση ενός βουνού. Ένας βράχος έπεσε από το βουνό και μπλόκαρε την είσοδο της σπηλιάς. Εκείνοι είπαν: ‘Τίποτα δεν θα μας σώσει από αυτό, εκτός κι αν προσευχηθούμε στον Αλλάχ αναφέροντας τις καλύτερες πράξεις που έχουμε κάνει στις ζωές μας.’ Τότε, ένας από αυτούς είπε: ‘Ω, Αλλάχ! Είχα δύο ηλικιωμένους γονείς και δεν προσέφερα ποτέ στη γυναίκα μου και στα παιδιά μου γάλα για να πιουν το βράδυ, προτού να προσφέρω σ’ αυτούς. Μια μέρα, πήγα μακριά αναζητώντας βοσκή και δεν μπόρεσα να επιστρέψω μέχρι που κοιμήθηκαν. Όταν άρμεξα όπως συνήθως και τους έφερα το γάλα, τους βρήκα και τους δύο να κοιμούνται. Δεν ήθελα να τους ενοχλήσω και ούτε μου άρεσε να δώσω γάλα στα παιδιά και στη γυναίκα μου πριν απ’ αυτούς. Τα παιδιά μου έκλαιγαν από την πείνα στα πόδια μου αλλά περίμενα με το σκεύος στο χέρι μου μέχρι να ξυπνήσουν. Όταν ξύπνησαν κατά την αυγή, ήπιαν το γάλα τους. Ω, Αλλάχ! Αν το έκανα αυτό για τη Χάρη Σου, τότε απάλλαξέ μας από την δυστυχία που μας προκαλεί αυτός ο βράχος’. Ο βράχος μετακινήθηκε λίγο αλλά δεν ήταν σε θέση να βγουν. Ο επόμενος είπε: ‘Ω, Αλλάχ! Είχα μια ξαδέρφη την οποία αγαπούσα περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο.
(σύμφωνα με μια άλλη αφήγηση είπε:)
“την οποία αγαπούσα όσο μπορεί ένας άνδρας να αγαπήσει μια γυναίκα. Θέλησα να συνευρεθώ μαζί της σεξουαλικά αλλά εκείνη αρνήθηκε. Όντας πολύ πιεσμένη κατά ένα έτος, ήρθε σε μένα αναζητώντας βοήθεια. Της έδωσα εκατόν είκοσι δηνάρια με τον όρο να βρεθούμε για σεξουαλική συνεύρεση. Εκείνη συμφώνησε και όταν έγινα σε θέση να κάνω αυτό που ήθελα,
(σύμφωνα με μια άλλη αφήγηση:)
“και όταν έκατσα μεταξύ των δύο ποδιών της, μου είπε: 'Να φοβάσαι τον Αλλάχ και να μην αφαιρέσεις την παρθενιά μου εκτός μέσω γάμου. (Ντράπηκα και) απομακρύνθηκα από εκείνη παρόλο που την αγαπούσα περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλο• και την άφησα να κρατήσει τα χρήματα που της έδωσα. Ω, Αλλάχ! Αν το έκανα αυτό για την Χάρη Σου, τότε απομάκρυνε την δυστυχία στην οποία βρισκόμαστε.’ Ο βράχος μετακινήθηκε λίγο περισσότερο, αλλά και πάλι δεν μπορούσαν να βγουν έξω. Ο τρίτος είπε: ‘Ω, Αλλάχ! Προσέλαβα ορισμένους εργάτες και τους πλήρωσα τους μισθούς τους, εκτός από έναν, ο οποίος αναχώρησε χωρίς να πάρει την αμοιβή του. Επένδυσα τα χρήματά του σε μια επιχείρηση και η επιχείρηση ευδοκίμησε σε σπουδαίο βαθμό. Μετά από καιρό ήρθε σε μένα και μου είπε: 'Ω, δούλε του Αλλάχ, πλήρωσέ μου αυτά που μου οφείλεις'. Εγώ είπα: 'Όλα όσα βλέπεις είναι δικά σου –καμήλες, βοοειδή, αίγες και δούλοι'. Εκείνος είπε: 'Ω, δούλε του Αλλάχ! Μη με χλευάζεις'. Του είπα: Δεν σε χλευάζω'. Έτσι, πήρε όλα τα πράγματα και έφυγε. Δεν άφησε τίποτα. Ω, Αλλάχ! Αν το έκανα αυτό για την Χάρη Σου, τότε απάλλαξέ μας από την δυστυχία μας!’ Ο βράχος μετακινήθηκε στην άκρη και κατάφεραν να βγουν έξω περπατώντας ελεύθερα.»
(Αλ-Μπουχάρι και Μόσλεμ)