400
نصیحت اسلامی

تألیف:
احمد عزالدین بیانونی

ترجمه:
س. محمد یوسف رحمتی

 
بسم الله الرحمن الرحیم
فهرست مطالب
مقدمه    5
400 نصیحت اسلامی    7
«طهارت»    8
«وضوء»    9
«غسل»    9
«نماز»    10
«نماز جمعه»    12
«صدقه»    12
«روزه»    13
«حج»    14
«جهاد»    15
«قرائت قرآن»    16
«ذکر و دعاء»    16
«خرید و فروش»    17
«نکاح»    18
«لباس»    21
«نوشیدنی و خوراکی»    21
«ریاست»    22
«حد و مرز»    23
«البر والصله»    24
«أدب و معرفت»    24
«در پایان»    28

 
مقدمه
الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله وعلی آله وصحبه أجمعين وبعد:
نصیحت یعنی اخلاص، و از آنجائیکه دین ما دین نصیحت است وظیفه‌ی هر فرد مسلمانی است که بدون ریا به برادر دینی‌اش نصیحت کرده و آن را از مشکلات و فراز و نشیب این دنیای فانی آگاه کند.
بنده نیز با مطالعه‌ی این کتاب و نصیحت‌های باارزش آن بر خود واجب دانستم که بدون کم و کاست به زبان فارسی ترجمه کرده تا هموطنان عزیزم بتوانند از این نصایح در زندگی خود استفاده کنند. ان شاءالله.
«مترجم»

 
400
نصیحت اسلامی
1- نیت خویش را برای خدای تعالی خالص گردان و از دورویی در کردار و گفتار دوری کن.
2- در جمیع گفتار و رفتار و اخلاق پیرو سنت محمدی باش.
3- تقوای خدا پیشه و عزم کن، اوامر الهی را پذیرفته و از گناهان دوری جوی.
4- به سوی خدای تعالی توبه‌ی نصوح کن و بر استغفار بیفزا.
5- خدای تعالی را مراقب تمام حرکات و اعمالت قرار بده.
6- تسلیم احکام دین اسلام باش، چرا که کلمه‌ی اسلام گرفته شده از کلمه‌ی تسلیم است، و اوامر الهی بوسیله‌ی عقلت اندازه‌گیری مکن، زیرا برای عقل نیز بمانند قدرت بینائی چشم اندازه‌ی معین و محدود وجود دارد.
7- با علماء نشست و برخاست داشته و آن‌ها را گرامی و از مجالست با آنان استفاده برده، و همچنین فرزندان خویش را به همنشینی با آنان تشویق کن، زیرا علماء وارثان پیامبرانند.
8- به اندرز علوم دینی گوش فرا ده و استفاده نما.
9- حق را بپذیر گرچه گوینده از شما کوچک‌تر باشد و از لجاجت و تکبر بپرهیز.
10- عقیده‌ات را براساس کتاب و سنت رسول اصلاح بگردان، و از عقاید و الفاظ کفرآمیز دوری کن
11- به خدای تعالی، فرشتگانش، کتاب‌هایش، پیامبرانش، روز جزا، قضا و قدرش ایمان داشته باش.
12- کورکورانه از کسی تقلید مکن.
13- در ترجمه‌ی قرآن به گفته‌ی گذشتگان (مفسرین معتبر) اعتماد کن، و به نظرات خود چندان مطمین نباش.
14- کتاب‌های علمی مطالعه کن و سعی داشته باش از آنچه یاد می‌گیری به دیگران نیز بیاموزی، چرا که بهترین مردم آنانند که یاد می‌گیرند و یاد می‌دهند.
15- برای اصول فقهی‌ات و احکام آن قرآن را سرمشق خود قرار ده.
16- از مطالعه‌ی کتاب‌های: ریاض الصالحین «امام نووی» و نورالیقین از «خضری» و کتاب الأذکار «امام نووی» استفاده کن.
17-  از مطالعه‌ی مجلات فاسد و عاری از عفت و کتاب‌های غیر اسلامی دوری کن.
18-  چنان در انجام عمل خیر کوشا باش تا دیگران تو را الگو قرار دهند، در این صورت تو نیز در جزای عمل نیک ایشان سهیم خواهی بود.
 «طهارت»
19- ابتدای ورود به دستشوئی (توالت) با پای چپ و در حین ورود بگو: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ». و صحبت دیگری نکن، در ضمن موقع خروج نیز با پای راست خارج شو و بگو «غُفْرَانَكَ».
20- در جائی که باعث آزار و اذیت مردم است از قبیل مسیر عبور و مرور مردم یا سایه‌ای که مردم از آن استفاده می‌کنند هرگز ادرار نکن.
21- به هنگام دستشوئی مواظب قبله باش که رو یا پشت به قبله نکنی.
22- از ادرار بصورت ایستاده بپرهیز.
23- جهت طهارت در صورت عدم دسترسی به آب می‌توان از سنگ یا کاغذ استفاده کرد.
24- آب بینی‌ات را با دست چپ بگیر و در طهارت و کارهای کم‌ارزش از دست راست استفاده نکن.
25- پسرانت را در کوچکی ختنه کن، چون از سنت‌های اسلام است.
«وضوء»
26- مواظب وضویت باش، و سعی کن همیشه طهارت داشته باشی.
27- قبل از خواب طهارت بگیر.
28- وضوءگرفتن را با بسم الله شروع کن.
29- بموقع وضوء برای نماز از مسواک استفاده کن.
30- در موقع روزه دهانت را هرقدر می‌توانی بشوی.
31- در شستن اعضای وضو کوشا باش ریشت را خلال و مابین انگشتان دست و پایت را تمیز کن.
32- از راست شروع کن.
33- مسح سر را انجام ده.
34- داخل و خارج گوش را تمیز کن.
35- بعد از هر وضوء دو رکعت نماز بخوان.
«غسل»
36- درست نیست که خود یا یکی از اعضای خانواده در غسل تأخیر کنند که باعث از دست‌رفتن نماز بوقت خود شود.
37- در حالیکه جنب هستی به مسجد نرو، مگر به قصد عبور از آن و زنانی که در حال حیض و نفاس هستند نیز ورودشان را منع کن.
38- عورت خود را برهنه نساز و با نرمی و لطافت دیگران را از لختی و برهنگی نهی کن.
39- به زنانت اجازه‌ی رفتن به حمام‌های عمومی را مده، چرا که برایشان زیان اخلاقی دارد.
40- قبل از غسل وضوء بگیر.
41- تمام بدنت را به نرمی و لطافت دست بکش و بشوی.
42- قبل از غسل آب را به نیت غسل بر سر بریز و ابتداء سمت راست را بشوی سپس سمت چپ سه‌باره سه بار.
«نماز»
43- به هنگام نماز سعی کن جواب مؤذن را بطوریکه در سنت آمده به زبان آورده وکلام یا عمل دیگر تو را مشغول نکند.
44- بعد از اذان بر محمد صلوات بفرست و دعای روایت‌شده را بخوان: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلَاةِ الْقَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَهُ».
45- بعد از اذان از مسجد خارج نشو مگر برای عذر ضروری.
46- قبل از نماز در صورت عدم حضور در مسجد سنّت است که أذان را به پای داری.
47- برای هر نماز فرضی اقامه بگو.
48- در بین اذان و اقامه جهت حل مشکلات خود و برادران مسلمانت در دنیا و آخرت دعا کن.
49- مردم را در بناء مسجد در اماکن محروم بطور مالی یا جانی یارو یاور باش.
50- مساجد را گرامی بدار، با پای راست برآن وارد شده در نظافت آن کوشا باش، و سخن زشت به زبان نیاورده، دویدن و خندیدن در مسجد صحیح نیست، هنگام خروج از مسجد ابتداء پای چپ را بیرون بگذار.
51- هرگز آب بینی‌ات بر زمین مسجد و یا رو به قبله نینداز.
52- چه خوب است نماز اول وقت را در مسجد با جماعت بخوانی به خصوص نماز عشاء و صبح.
53- وقت نماز را به تأخیر نینداز.
54- بعد از نماز صبح و عصر نمازی نخوان، مگر برای آن دلیلی داشته باشی.
55- بعد از نماز صبح و عصر در مصلایت بنشین.
56- سعی کن اوقات فراغت خود را در مسجد بمانی و به طاعت خدا مشغول شوی.
57- خوراکی‌های بدبو از قبیل سیر و پیاز یا از کشیدن سیگار که باعت اذیت دیگران می‌شود خودداری کن.
58- نماز ستون دین است، زنانت را به محافظت از نماز تشویق کن.
59- زنانت را به خواندن نماز در خانه علاقمند ساز.
60- برای فرزندانت در سن 7 سالگی‌شان از طریق هشدار و نصیحت و در سن 10 سالگی از راه تنبیه جهت خواندن نماز اقدام کن، و هرگز در امر نماز سهل انگار برایشان نباش.
61- برای افراد و نزدیکان بی‌نمازت فضل نماز پنجگانه و عقوبت ترک آن را بیان کن.
62- به قدر استطاعت نمازهای سنت، قبلیه و بعدیه و موکده و غیر موکده را به جای بیاور.
63- نماز آخر شب را بخوان.
64- بر خواندن نماز ضحی (چاشت) که اقل آن دو رکعت و افضل آن هشت رکعت است مداومت کن.
65- سعی کن اذکار (دعا و تسبیحات) بعد از هر نماز فرضی را بخوانی.
66- نماز شب را با میل و رغبت بخوان و در خواندن نماز روزانه سستی و تنبلی مکن.
67- سعی کن دعاهای روایت‌شده قبل و بعد از خواب را فراموش نکنی.
68- طاهر و پاکیزه بخواب، در حال پاکیزگی و ذکر خدا و با نیت برخاستن برای نماز تهجد بخواب.
69- محافظه نماز تهجد خود باش تا خانواده و فرزندانت را نجات دهی.
70- نماز خورشیدگرفتکی و ماه‌گرفتی در موقع‌اش بخوان.
71- نماز جنازه را بر هر میت مسلمانی بخوان.
72- در امور مهم زندگی نماز استخاره همراه با دعایش را بخوان.
73- در صف نماز مواظب باش، مستقیم و بدون رخنه صف را ببندی.
75- بکوش خود را همیشه در صف اول و بدون مزاحمت دیگران ببینی.
76- دعای افتتاح را فراموش مکن، و آمین بگو و اذکار رکوع و سجود را به جای بیاور.
77-  با اطمئنان رکوع و سجود کن، در نشستن بین دو سجده متعادل باش.
78- از مقابل شخص نمازگزار تا حد دسترس رد نشو.
79- در مکانی که می‌خواهی نماز بخوانی اگر محل عبور و مرور مردم است چیزی را جلوی سجده‌گاه خود جهت حافظ (ستر) بگذار.
«نماز جمعه»
80- زود هنگام به نماز جمعه برو و اگر اذان شنیدی جواب بده.
81- برای نماز جمعه غسل کن، اگرچه زمستان باشد یا تابستان.
82- ناخن‌هایت را هر هفته کوتاه کن، زیرا نظافت از ایمان است.
83- از خوشبوی (عطر) استفاده و بهترین لباس‌هایت را بپوش.
84- از عبورکردن بر روی دوش مردم برای جلورفتن بپرهیز.
85- در موقع خطبه صحبت نکن.
86- در روز جمعه سعی کن سوره‌ی الکهف را به قدر توانایی‌ات بخوانی.
87- در روز جمعه بکوش بر محمد و آل محمد سلام و صلوات بفرستی، به خصوص شب‌های جمعه.
«صدقه»
88- از جمله‌ی سخاوتمندان باش نه بخیلان، زیرا خدای تعالی سخاوتمند است و سخاوتمندان را دوست دارد.
89- زکات واجب را بده و در حق مستحقین بخیل مباش.
90- اگر برایت پیشآمدی (واقعه‌ای) رخ داد بدان که خواست خدا بوده و آن را به مخلوق ارتباط مده.
91- آنچه که به شما داده شود بدون رضایت صاحب آن بر ندار.
92- به صدقه‌دادن خود را عادت بده.
93- صدقه بده از آن چیزی که دوست داری، زیرا که پاداش کسب نمی‌کنی، مگر آن که از چیزی که دوست داری صدقه بدهی: ﴿لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَ﴾.
94- صدقه را پنهان و مخفی ولی زکات را علنی بده تا دیگران از تو تقلید کنند.
95- در صدقه‌دادن به محتاجین ابتداء از صله رحم قدم بردار.
96- اگر تهیدستی، محتاجی از تو تقاضای قرض کرد به او قرض بده.
97- بنگر به فقرا آیا برایشان قرض و دَیْنی باقی مانده است یا نه.
98- صدقه جاریه را می‌توانی از طریق مشارکت در بناء مسجد و نشر علوم دینی انجام داد.
99- به همسرت اجازه بده تا از مال تو صدقه دهد.
100- همسرت را برحذر دار از صدقه‌دادن آنچه که به آن اجازه نداده‌ایی.
101- به مردم غذا و آب بده و چیزی از کار خوب کوچک نشمار.
102- در مقابل کار خوب از شخص تشکر کن و با عملی متقابل جبران کن و برای انجام‌دهنده کار خیر دعا کن.
«روزه»
103- روزه را با ایمان قوی و برای خدا بگیر.
104- در رمضان بدون عذر روزه‌ات را نخور.
105- در ماه رمضان شب زنده‌دار باش به خصوص لیلة القدر.
106- شش روز از شوال را روزه بگیر.
107- روز تاسوعا و عاشورا روزه بگیر.
108- ماه شعبان به قدر استطاعت روزه بگیر.
109- روزهای دوشنبه و پنجشنبه روزه بگیر.
110- روزهای سفید هرماه (سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم) را روزه بگیر.
111- برحذر دار همسرت از این که روزه‌ی سنت بگیرد، در صورتی که تو هستی مگر این که با اجازه‌ی تو باشد.
112- سحری را به تأخیر بینداز و در افطار عجله کن، مگر در روزی که هوا ابری است.
113- روزه‌ات را با رطب (خرما) و در صورت عدم دسترسی با آب افطار کن.
114- افطار و سحریت از مال حلال باشد.
115- روزه‌داران دیگر نیز افطاری بده، چرا که ماه رمضان ماه جود و کرم و بخشش است.
116- آداب روزه را به جای بیاور، غیبت نکن، دروغ نگو، فحش نده.
117- سعی کن 10 روز آخر ماه رمضان در کارهای خیر شرکت کنی.
118- زکات فطر را با دلی پاک و عاری از وسوسه بده.
119- شب‌های عید (عید فطر، عید قربان) با نماز و انواع دیگر عبادت زنده نگهدار.
120- در روزهای عید و ایام تشریق (11 و 12 و 13 – ذی الحجه) با صدای بلند تکبیر بگو.
121- در صورت توانایی هرسال قربانی کن.
122- چیزی از گوشت قربانیات نفروش، و از آن گوشت به عنوان مزد به قصاب نده.
«حج»
123- در صورت استطاعت بدون تأخیر به حج و عمره برو و تکرار کن حتی اگر هرپنج سال یکبار باشد.
124- با کسانی که آشنائی و علم کامل در مناسک حج دارند مرافقت کن.
125- قبل از خروج جهت حج توبه نصوح کرده و بده‌کاری‌های خود را بپرداز.
126- در سفر حج به قدر استطاعت انفاق کن.
127- هرگز با مال حرام حج نرو.
128- در رمضان به عمره برو.
129- تکبیر را با صدای بلند بگو.
130- بر طوافت بیفزا و حجرالأسود را لمس کن، همچنین گوشه سمت راست خانه کعبه یا به سویش با دست اشاره کن.
131- برای مردم (حجاج) مزاحمت ایجاد مکن تا نه آزارت به کسی برسد و نه کسی تو را آزار دهد.
132- با نوشیدن بسیار از آب زمزم خود را سیراب نما.
133- بر اعمال صالحت در دهم ذی الحجه بیفزا.
134- آماده توقف در عرفه جهت پاکیزگی باطن خویش از آفات باش.
135- برای سنگ‌زدن به شیاطین و انجام تمام مناسک حج در اول وقت مبادرت کن.
136- به زنت با نامحرم اجازه‌ی حج نده، مگر با محرم باشد.
137- در مسجد مکه و مدینه و بیت المقدس بر نماز خود بیفزا.
138- کسی از اهل مکه و مدینه را اذیت نکرده و همچنین حرمت جوار مبارک (حرمین) را کم نکن.
139- هیچ وقت بی‌خبر بر اهل خانواده‌ات به هنگام برگشت از سفر وارد مشو.
«جهاد»
140- شجاع و نترس باشد، زیرا نبی ترسو را رد کرده است.
141- بدون اجازه‌ی والدین وارد جهاد نشو.
142- اگر جهاد در راه خدا برایت مقدر شد از حدود (مرز) مسلمین دفاع کن.
143- از خداوند شهادت در راهش را طلب کن.
144- در جهاد بر اعمال صالحت بیفزا (روزه و ذکر خدا) و بدهکاری‌هات را بده، زیرا بدهکاری بر شهید هم بخشیده نخواهد شد.
145- تیراندازی و طرز استفاده تمام آلات جهاد را یاد بگیر و آن را بعد از یادگیری فراموش مکن.
146- در جهاد از روی کینه‌ی شخصی کسی را نکش، مگر به خاطر خدا باشد.
147- خالصانه جهاد کن و به قصد أخذ غنیمت و یا به دست‌آوردن شهرت و آوازه به جهاد نرو.
148- در جهاد هرگز فرار مکن، چونکه از گناهان کبیره است.
149- مبادا خیانت کنی و قبل از این که غنائم را تقسیم کنند چیزی را از آن خود گردانی.
150- با خود برای جهاد به بحث بپرداز، اگر برایت عملاً میسر نشد در دل نیت جهاد داشته باش تا در به هنگام مرگ از زمره‌ی منافقان نباشی.
«قرائت قرآن»
151- به فرزندان و خویشاوندانت قرآن بیاموز و بخواه تا به دیگران بیاموزند.
152- سعی کن تلاوت قرآن را با لحنی زیبا بخوانی.
153- قرآن را با تدبیر معنایش بخوان، مطیع امرش بوده و از نهی‌اش دوری کن.
«ذکر و دعاء»
154- مدام بر ذکر خدای تعالی در ظاهر و باطن خود بیفزا مبادا غافل شوی.
155- در مجالس ذکر (حدیث، قرآن و سخنرانی) شرکت کن، چرا که از ریاض الجنه می‌باشد.
156- از شرکت در مجالسی که در آن از خدا و ذکر خدا و نبی خبری نیست خودداری کن.
157- به هنگام خروج از مجلس این دعا را بخوان: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِك أَشْهَدُ أَنْ لاَ إلهَ إلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إلَيْكَ».
158- اذکار (دعای روایت‌شده و تسبیحات) بعد از نماز را فراموش مکن.
159- از خدای تعالی در سجودت و بعد از نمازت و در دل هر نیمه شب کمک بطلب و دعا کن.
160- خدای تعالی را در موقع غفلت و سر در گمی همانند بازار و غیره یاد کن.
161- از خداوند تعالی بخشش (عفو و عافیت) را در دنیا و آخرت بخواه.
162- به خدای تعالی حسن ظن داشته هرچند دعایت دیر مستجاب شود و همیشه امرت را به وی بسپار.
163- به هنگام دعا با قلبی خاشع و فروتن دعا کن و بدون حضور دل دعا مکن.
164- خدای تعالی را با دعاهای اثرگذار دعا کن، زیرا بهتر است.
165- دعا با حمد و ثنای خدا، سپس صلوات بر پیامبر شروع و با همان دعا را ختم کن.
166- دعا برای برادر مسلمانت در غیابش فراموش مکن.
167- بیشتر در شب از خداوند طلب آمرزش به خصوص موقع سحر کن.
168- بر نماز و عبادت و صلوات خود بیفزا، به خصوص در شب‌های جمعه.
«خرید و فروش»
169- در طلب روزی سحر خیز، و از کسالت و تنبلی برحذر باش.
170- در تجارت برابر با شرع به خرید و فروش بپرداز و از تجارت فاسد بپرهیز.
171- از معاملات حرام و ربا دوری جو.
172- از جنسی که می‌فروشی تعریف مکن، بگذار مشتری خودش انتخاب کند.
173- در کار از اعمالی که باعث شک و شبهه‌ی دیگران می‌شود به دور باش.
174- در خرید و فروش با گذشت و خوش‌حساب باش.
175- از شخص پشیمان لغزشش در معامله بپذیر و درگذر، زیرا کسی که فسخ‌کردن داد و ستد شخص پشیمان را بپذیرد خداوند روز قیامت از لغزش او درمی‌گذرد.
176- در اندازه‌گیری یا وزن‌جنسی که می‌فروشی خسیس نباش.
177- در خرید و فروش و غیره مبادا غل و غش کنی.
178- بر روی فروش برادرت نفروش و بر روی صحبتش حرف نزن.
179- هرگز اجناست را احتکار نکن.
180- در کارت راستگو باش و از دروغ‌گفتن و قسم‌خوردن بپرهیز.
181- امین (امانت‌دار) باش، خیانت مکن و امانت کسی را که تو را امین خود دانسته به وی برگردان، و به کسی که به تو خیانت کرد خیانت مکن.
182- خود را به قرض‌گرفتن عادت نده و اگر قرض گرفتی در اولین فرصت قرض خویش را بده.
183- در صورت استطاعت مالی عدم پرداخت، دین ظلم محسوب می‌شود.
184- اگر برای میتی (مرده‌ایی) خواهان خیرهستی قرضش را بپرداز.
185- از دروغ (حرف‌های دوپهلو) که مفهوم آن دوگانه است بپرهیز.
186- از ربا، غصب اموال مردم، سرقت و خیانت به دور باش.
187- بی‌اجازه چیزی از کسی بر ندار حتی اگر موقت باشد.
188- حق کارگر را بده قبل از این که عرقش خشک شود.
189- اموالت را بی‌فایده تلف مکن.
«نکاح»
190- چشم‌چرانی مکن، چرا که چشم‌چرانی همچون تیریست مسموم که از کمان رها می‌شود.
191- در راه اگر با دو زن مواجه شدی، هرگز از بین آن‌ها عبور مکن، بلکه از سمت چپ یا راست آن‌ها بگذر.
192- ازدواج بر تو واجب است شخص متأهل از بسیاری معاصی به دور می‌شود.
193- طبق قوانین دین عمل کن.
194- به طلاق روی نیاور، زیرا مبغوض‌ترین عمل حلال نزد خداوند طلاق است.
195- از زنان و دختران و نزدیکان خود نخواه که با کمترین اختلاف طلاق بگیرند.
196- هرگز قسم برای طلاق به زبان نیاور.
197- جلو شهوت خویش را بگیر، اگر توانایی ازدواج نداری به توسط روزه‌گرفتن این غریزه را تا حدودی از بین ببر.
198- اگر شخصی دین و اخلاقش مورد پسندتان است، به او زن بدهید و از بالابردن مهریه خودداری کنید.
199- مراسم عقد و ازدواج را رسمی (علنی) و در صورت استطاعت از مردم پذیرائی کن.
200- در مراسم ازدواج از منکرات (آلات لهو و اعمال غیر اسلامی) به دور باش.
201- در دادن مهریه‌ی زنانت وفادار و حق ایشان را بپرداز.
202- حقوق زناشوئی را به همسرانت بیاموز.
203- به زنانت به هنگام حیض و نفاس نزدیک نشو.
204- به زنانت احکام دین را بیاموز و اجازه نده که بر چیزهای باطل گردن نهند.
205- بین همسرانت با عدالت رفتار کن مبادا تبعیض قائل شوی یا ظلم کنی.
206- در قبال زن و فرزندان خود سخاوتمند باش مبادا بخیل باشی.
207- افرادی که تو مسئول خرج آن‌ها هستی (پدر، مادر، زن، فرزند، خواهر یا برادر) مبادا آن‌ها را از دست بدهی.
208- برای فرزند خود اسم نیکو انتخاب کن.
209- پسرانت بر دخترانت ترجیح نده.
210- در دادن پول یا مایحتاج به فرزندان خود تبعیض قائل نشو.
211- فرزندانت را درست تربیت کن و آن‌ها را در سنین کم احکام دین را بیاموز تا عادت کنند.
212- در تربیت فرزندانت با همسرت اتفاق داشته باش، چرا که اختلاف شما به ضرر فرزندان خواهد بود.
213- فرزندانت در سن بلوغ امکانات مراسم ازدواج‌شان را فراهم کن.
214- وای بر تو اگر بین یک زن و همسر یا دو شریک فساد کنی و به هم بزنی.
215- زنانت را همیشه به حجاب کاملی که اسلام فرض نموده وادار نما تا سعادت خود و جامعه را فراهم سازی، زیرا بی‌حجابی جامعه را به فساد و بی‌بند و باری خواهد کشید.
216- حجاب برای نامحرمانی همچون پسر عمو، پسر دائی و برادرت استثناء ندارد.
217- به زنانت اجازه نده که برای دوختن لباس‌هایشان نزد زنان غیر مسلمان بروند.
218- اجازه نده به زنانت که لباس‌های بدون آستین یا آستین کوتاه حتی زیر چادر بپوشند، چون ناخودآگاه و بدون قصد پیدا خواهد شد.
219- زنانت را از پوشیدن جوراب شفاف (نازک) یارنگی برحذر دار، و اجازه نده به جز ستر سیاه‌رنگ دیگر بپوشند.
220- زنانت را از پوشیدن کفش‌های مزخرف که مورد جلب نظر مردان می‌شوند منع کن.
221- زنانت را از رفتن به بازار به تنهایی منع کن.
222- نذر روغن و شمع و غیره بر قبر اولیاء غیر شرعی است و به فرزندانت این اجازه را نده.
223- نذر ترک (نخوردن) بعضی از خوراکی‌ها غیر شرعی است آن‌ها را منع کن.
224- زنانت را از شرکت در تشییع جنازه منع کن.
225- به زنت و دخترانت بیاموز که اسرار شوهر خود را حفظ کنید.
226- زن و دخترانت را از مخالفت با شوهر خود چه با عمل و چه با زبان برحذر دار.
227- زنانت را از مخلوط‌شدن با زنان غیر محجبه و بی‌بندوبار برحذر دار، چرا که رضایت به گناه، گناه محسوب می‌شود.
228- زنانت را از حضور در عروسی‌هایی که در آن خواننده و رقاصه و نوازنده است منع کن.
229- زنانت را از صحبت‌های مسخره و همراه با خنده در جمع برحذر بدار.
230- زنانت را از صحبت‌کردن با مهمانان خود در جلو در خانه منع کن.
231- زنانت را از صحبت‌کردن با مردان منع کن، الا در موقع ضرورت و از پشت حجاب.
232- به زنانت ماندن در خانه را بیاموز، چرا که آن‌ها برای خانه خلق شده‌اند و بدون اجازه‌ی تو نباید بیرن روند.
«لباس»
234- عمامه بپوش و دیشداشته (لباس عربی) چرا که برای شخص مسلم بسنده‌تر است.
235- لباست زیاد بلند نباشد و در موقع راه‌رفتن به مانند زنان ادا از خود درنیاور.
236- لباس خود را شبیه لباس مسلمین بپوش و شبیه کافر یا فاسدان خود را نپوشان.
237- لباست را از راست بپوش و از چپ دربیاور.
238- به خانواده‌ات اجازه‌ی پوشیدن لباس‌های کوتاه و تنگ را که باعث مشخص‌شدن و مجسم‌شدن اندام بدن می‌شود را نده.
239- لباس حریر و طلا بر مردان حرام است و از پوشیدن آن برحذر باش.
240- خود را شبیه زنان مکن و نگذار زنانت خود را شبیه مردان کنند.
241- برحذر باش از دو نوع لباس: از نوع عالی و گرانقیمت، و از نوع بی‌ارزش و ارزان‌قیمت.
242- اگر لباس جدیدی را پوشیدی لباس قدیمت را صدقه بده.
243- ریش بگذار به قول نبی، سبیل را کوتاه و ریش را بلند بگذارید.
«نوشیدنی و خوراکی»
244- به کم قانع باش و از دست آورد خود اگر توانستی بخور.
245- نخور، مگر این که حلال و پاک باشد.
246- قبل از غذا و بعد از غذا دست‌تان خود را بشوی.
247- شروع غذا را با بسم الله و بعد از غذا الحمد لله بگو.
248- با دست راست بخور، با دست راست بنوش، با دست راست بگیر و با دست راستت بده.
249- از مقابل خود غذا بخور.
250- به اندازه‌ای که میل غذا داری بخور.
251- به هنگام غذاخوردن خانواده‌ات را به گرد هم جمع کن.
252- اگر دعوت شدی اجابت کن، مگر این که در آن مجلس از منکرات و فساد اخلاقی باشد.
253- بدون دعوت به مهمانی نرو.
254- شخص بی‌تقوا غذایش را نخور و نگذار غذایت را بخورد.
255- از ظرف‌های غذا که از طلا و نقره و امثال آن ساخته شده استفاده مکن، زیرا حرام می‌باشد.
256- مهمانت را گرامی بدار و در قبالش نه بخیل باش و نه ولخرج.
257- اگر به مهمانی کسی رفتی بارش را سنگین مکن.
258- بهترین ذبح ذبحی است که طبق شرع باشد، و آنچه کشتنش بهتر دانسته ذبح کن، و به هنگام ذبح حیوان را عذاب نده.
«ریاست»
259- از ریاست و پست و مقام دوری کن، زیرا بزرگ‌ترین ضرر بر تو غالب خواهد شد.
260- اگر به پست یا ریاستی برگزیده شدی عادل باش.
261- برادری ناصح پیدا کن، تا در امور زندگی با وی مشورت کنی.
262- مبادا ظلم کنی چون ظلم از ظلمات (تاریک‌های) روز قیامت است.
263- رشوه‌خوار نشو.
264- اگر خواستی شخصی را جانشین خود برگزینی بهترین آن‌ها را انتخاب کن.
165- از ولی‌امر در تمام امورات مطابق شرع اسلام اطاعت کن، و برای صلاحیت و سلامتی‌اش دعا کن.
266- هرگز به شخص ظالم رجوع مکن، به جز در موقع ضرورت بیش از حد.
267- هرگز از شخص باطلی بر باطل‌بودنش و هیچ ظالمی بر ظالم‌بودنش دفاع مکن.
268- رضایت مردم را بر رضای خداوند ترجیح نده.
269- راستگو و از حرف مردم بی‌پروا باش و توقع تشکر دیگران از خود را نداشته باش.
270- گواهی دروغ مده حتی با زور، و هرگز حرف حق را کتمان نکن.
«حد و مرز»
271- چاپلوس مباش و برای خدای تعالی هیچوقت از حرف مردم نترس.
272- امر به معروف و نهی از منکر کن، و بر هر مصیبتی که به تو می‌رسد صبور باش.
273- مواظب باش گفتار و کردارت مخالف همدیگر نباشد.
274- شفاعتی که در حدی از حدود خداوند باشد نکن.
275- چشم از ناموس مسلمین بپوش و به دنبال آن نرو.
276- از تمامی گناهان صغیره و کبیره به دور و معصیت خدا نکن، و بر معصیت کسی تمجید مکن.
277- گناهان صغیره را کوچک نشمار، چرا که همین گناهان صغیره انسان را هلاک می‌کنند.
278- از نوشیدن خمر و خرید و فروش آن و از مجالسه با اشخاصی که در حال نوشیدن آن هستند بپرهیز.
279- هرگز به زنا نزدیک مشو حتی اگر شخص فاحشه باشد.
280- وای بر تو اگر به عمل کثیف لواط (هم جنس بازی) روی آوری.
281- مبادا خودکشی کنی، چرا که خودکشی از گناهان کبیره است.
«البر والصله»
282- بر توست که به پدر و مادرت احترام گذاری و حق‌شان را ضایع نکنی.
283- صله رحم را به جای بیاور مبادا قطع رابطه کنی.
284- در حق یتیمان دلسوز و گرامی‌شان بدار.
285- با همسایه‌ات مهربان باش، آزارش نده و اگر آزارت داد تحمل کن.
286- به زیارت (دیدنی) صالحان و برادرانت که در راه خدا می‌کوشند بیشتر برو.
287- برای رضای خدا دوست بدار، برای رضای خدا غضب بگیر که این خالص‌ترین صورت ایمان است.
288- با صالحان نشست و برخاست داشته و از همنشینی با افراد بد بپرهیز.
289- با اهل معاصی (گناهکاران) همنشین نشو، و صحبت‌های‌شان را گوش نده.
290- درختانی که دارای ثمر می‌شوند بکار تا برای خود و دیگران باارزش باشد.
291- اگر چیزی به کسی بخشیدی، پس نگیر و آن را فراموش کن.
292- در حل مشکلات مسلمانان کوشا باش، و همیشه باعث شادی و خوشحالی‌شان باش.
«أدب و معرفت»
293- همیشه اسم خدای تبارک و تعالی را با عظمت به زبان بیاور.
294- اسم نبی را همیشه با سلام و صلوات ذکر کن.
295- اسامی اولیاء خدا را با ادب و احترام خاص و بعد از اسم‌شان () بگو، نه هر صاحب مرقدی که دیدی.
296- باحیاء باش از بی‌عفتی بپرهیز، چرا که از حیاء چیزی جز خیر نصیبت نخواهد شد.
297- با هرکس به اندازه‌ی فهم و درکش صحبت کن.
298- از فحش و دشنام بپرهیز.
299- خوش‌اخلاق باش، بدان که بهترین مردم خوش‌اخلاق‌ترین آنانند.
300- غضبت را به دور و خشونت خود را دفع کن.
301- همیشه با لطافت و مهربانی سخن بگو، با صبر و حوصله باش و دستپاچه نشو.
302- چهره‌ی خود را با لبخندی و کلامی زیبا همیشه آرایش ده، و أخم و بدخلقی را از خود دور کن.
303- صحبت دیگران را قطع نکن، گوش بده سپس صحبت کن.
304- اگر سه نفر هستید، صحبتت عادلانه باشد نه این که برای یکی از آن دو صحبت کنی.
305- سلام کن چه شخص مقابلت را بشناسی چه نشناسی.
306- با زبان سلام کن «السلام علیکم» نه با اشاره‌ی دست یا سر.
307- سعی نکن دل همه را به دست آوری.
308- هنگام سلام دست مردم را بگیر، چرا که گناهانت آمرزیده می‌شود.
309- بدون اجازه وارد منزل کسی نشو.
310- تجسس در کار دیگران و استراق سمع نکن.
311- اگر ترس از دست‌دادن ایمانت را داری در اجتماعات و مراسم‌هایی که زن در آن شرکت می‌کند گوشه‌گیر باش و شرکت نکن.
312- هیچوقت از کسی قهر نکن، مگر به خاطر رضای خدا، و از کینه و دشمنی اجتناب کن.
313- کسی را فحش نده و یا تهمت به چیزی نزن.
314- کسی را لعنت مکن، حتی حیوانات و یا اشیاء مانند ماشین، در، دیوار و غیره.
315- مبادا به کسی تهمت بزنی، زیرا که از گناهان کبیره است.
316- هیچ مسلمی را نترسان و اذیتش مکن.
317- بین مردم صلح و آشتی برقرار کن، حتی اگر مجبور شوی دروغ مباح بگویی.
318- اگر از تو پوزش خواستند عذرشان را بپذیر، سعی کن همیشه تو عذرخواهی کنی.
319- برای کسی لقب انتخاب نکن، بلکه مردم را با اسم نیک صدا بزن.
320- مبادا سخن‌چینی کنی، به خصوص صحبت‌هایی بین مردم در صورت فاسد‌بودن این صحبت‌ها.
321- غیبت نکن، حتی اگر حرفی رو به رو بزنی که شخص مخاطبت ناراحت شود.
322- طعنه نزن و هیچکس را با اسم یا لقبی که دوست ندارد صدا نزن.
323- آنچیز که گفتنش روا نیست شنیدنش به جا نیست.
324- حُسن ظن داشته باش، چرا که بعضی ظن‌ها گناه است.
326- حرف حق را بزن و گرنه ساکت باش.
327- پاکدل باش و از حسادت و چموشی دوری کن.
328- متواضع باش و بر دیگران تکبر و فخرفروشی مکن.
329- از خود و کارهای فوق العاده‌ی خود تعجب نکن، زیرا هرآن ممکن است انسان چشم خودش نیز کار دستش بدهد.
330- از خود تعریف نکن و خود را بیش از حدی که هستی نشان نده.
331- به شخص فاسق و کافر یا غیر مسلمان نگو سرورم یا آقای من.
332- راستگو باش، دروغ نگو، چونکه دروغ از گناهان کبیره است.
333- دورو نباش.
334- فقط برای خدای تعالی سوگند یاد کن نه به غیر، زیاد قسم نخور، حتی اگر به راستی چیزی باشد.
335- هرگز دیگری را تحقیر مکن، زیرا کسی بر کسی برتر نیست مگر با تقواترین‌شان.
336- راه را برای مردم هموار ساز.
337- در محل عبور مردم و قهوه خانه‌ها و محل لهو لعب هرگز منشین.
338- وفادار باش و برخلاف وعده‌ات عمل مکن.
339- به پیش کف‌شناس منجم نرو و حرف‌های‌شان را باور مکن.
340- عکس انسان یا حیوان را هرگز نکش، چرا که شدیدترین عذاب‌ها روز قیامت در انتظار نقاشان خواهد بود.
341- عکس چیزهایی که دارای روح هستند در منزلت آویزان مکن، چرا که ملائکه وارد چنین خانه‌ایی نخواهد شد.
342- بازی‌هایی که وقتت را تلف می‌کند، و آخر باعث ناراحتی و پشیمانی‌ات می‌شود انجام مده.
343- هرگز ترانه‌های عاری از عفت نخوان و گوش نده.
344- از شنیدن آلات موسیقی خودداری و از به دست‌آوری این آلات برحذر باش.
345- کبوترباز نباش.
346- بلبل و امثال آن را در فقس محبوس مکن.
347- جایی که محافظ به دیوار نیست نخواب: پشت بام.
348- دمر (بر روی شکم) نخواب، زیرا خواب شیطانی است و مورد خشم غضب خداوند تعالی خواهی شد.
349- بین سایه و آفتاب ننشین.
350- به هنگام خمیازه پشت دست چپت جلودهان گرفته همراه آن فریاد نکش.
351- اگر کسی عطسه کرد، بگو «یرحمکم الله»، در صورتی که «الحمد لله» بگوید، وی نیز در جواب شما می‌گوید «یهدیکم الله ویصلح بالکم».
352- عقیده‌ی خرافاتی نداشته باش اگر اتفاقی (حادثه‌ایی) یا خبر خوشی برایت آمد، بدان که از طرف خدای تعالی است، به شخص و چیز دیگری ارتباط نده.
353- زنگ (بر گردن حیوانات آویزان نکن) و سگ را در خانه نگهداری نکن، مگر برای صید یا نگهبانی.
354- از سوت‌زدن و کف‌زدن به هنگام تشویق و تصدیق چیزی پرهیز کن، چرا که از شعار کفار است.
«در پایان»
355- زاهد دنیا و راغب آخرت باش.
356- در دنیا به اندازه‌ای که تو را کفایت می‌کند پس‌انداز کن.
357- برای هر گناهت به توبه روی آور و تابع اعمال حسنه باش.
358- توبه‌ات همراه با پشیمانی استحکام بخش، و عزم کن گناه مرتکب شده را تکرار نکنی، استغفار کن، قضای نماز، روزه و زکاتت را به جای بیاور و حق طلبکارانت را داده و از آنچه در ذمه‌ات هست پاک گردان.
359- اوقات فراغتت به عبادت خدای تعالی بگذران و طاعتش را بپذیر.
360- بر اعمال صالحت بیفزا، به خصوص در زمانی که فساد و گمراهی همه جا را فرا گرفته است.
361- بگذار اعمال نیکت مستمر و مداوم باشد، زیرا دوست‌داشتنی‌ترین عمل نزد خدای متعال استمرار و پشتکاری بر عمل نیک است.
362- به دنیا اهمیت مده، از فقر و تنگدستی نترس و به خدای متعال پناه ببر، زیرا پناه‌بردن به خداوند در رأس کار صالحان است.
363- از آنچه خداوند برای تو قسمت فرموده راضی بوده و ناشکر نباش.
364- آنچه در دست مردم هست از آن‌ها مخواه، تا تو را دوست داشته باشند و آنچه در دنیا هست نخواه، تا خدا تو را دوست داشته باشد.
365- در امر دین ننگر به کسی که مقامش از تو پائین‌تر است، بنگر به کسی که مقامش از تو بالاتر است.
366- در امر دنیا ننگر به کسی که از تو مال و دارائی‌اش بیشتر است، بنگر به کسی که از تو پائین‌تر است.
367- طلب روزی حلال باش که از فرایض است.
368- از مال مسروقه مخور که تو نیز در گناه آن شریک خواهی شد.
369- خوراکی‌های پاک و حلال بخور تا دعایت قبول شود.
370- بمانند زنبور عسل اشیاء پاک و حلال بخور و دسترنج پاک بر جای بگذار.
371- مابین خود و حرام دیواره‌ای قرار ده تا وارد حرام نشوی.
372- مواظب زبانت باش و از آنچه به تو مربوط نیست سخن مگو، چرا که این هم یک حُسنِ اسلام پاک و روشن ماست.
373- امین و امانتدار باش، زیرا کسی که امانتدار نیست از دین ما نیست.
374- از خدای تعالی بترس مبادا خود را در برابرش قلدر و با جرات نشان دهی.
375- همیشه به درگاه خدای تعالی طلب عفو و بخشش کن، از خداوند عزوجل ظن نیکو داشته باش.
376- در بلاء صابرش و در خوشبختی شاکرش باش.
377- در مصیبت وارده خود را عذاب نده، و از چیزی که از دست رفته افسوس مخور.
378- دعا به گردن خود نکن و از دعاهای غیر شرعی استفاده نکن.
379- امراض خود را درمان کن، زیرا خداوند درد داده دوا هم داده است.
380- مسلمانان را به خاطر خدا دوست بدار تا خدا تو را دوست داشته باشد.
381- به عیادت بیمار برو و به آن‌ها محبت کن.
382- در غیاب مریض برایش طلب شفاعت از خداوند بکن.
383- نخواب مگر این که وصیتت را به طور عادلانه و بدون ظلم به کسی نوشته باشی.
384- آماده‌ی مرگ باش قبل از رسیدن آن.
385- به فکر نابودکننده‌ی لذت‌ها (مرگ) باش.
386- بر روی جنازه نماز بخوان و تشییع‌اش کن و به زیارت قبور برو.
387- برای خانواده‌ی متوفی غذا حاضر کن، زیرا شخص مصیبت‌دیده پذیرائی از مردم برایش مشکل است.
388- بر روی قبر ننشین، زیرا به عزت و مقام شخص مرده بی‌احترامی کرده‌ایی.
389- قبور مردگانت را زینت نده و بر روی آن مقبره نساز.
390- برای مرده طلب رحمت و آمرزش کن و از محاسنش بگو، نه این که آن را به باد فحش و ناسزا بگیری.
391- برای شخص مرده داد و فریاد و بر سر و سینه خود نزن.
392-  زنانت را از نشستن برای مرده‌یشان بغیر از شوهر بیش از 3 روز منع کن.
393- به قبر ظالمان سر نزن و حتی به طرف خانه‌هایشان نیز نرو.
394- برای بعد از مرگ خود اثری از گناه و اعمال بدخویش همچون آلات لهو و یا کتابی که افراد را به سوی گمراهی بکشد به جای نگذار.
395- به اعمال صالح از قبیل ساختن مسجد، جاده، مدرسه و غیره روی بیاور که برای بعد از مرگ اجری برایت باقی بماند.
396- با تقوی باش تا از اولیاء خدا باشی.
397- متکبر و مغرور مباش که از شر بندگان خدا خواهی بود.
398- از خداوند تعالی بهشت را بطلب و بخواه تا از آتش جهنم به دور باشی.
399- با کسی که اعمال خود را طبق شرع خدا انجام می‌دهد در مطابقت با این وصایا هم‌صحبت شو.
400- بگذار «لا إله إلا الله» خالص‌ترین و آخر الفاظت باشد.

«وَمِنَ اللّهَ التَّوْفِيْق»