سپر مؤمن
(دعا)

تألیف:
قریب الله مطیع

    شناسنامه كتاب

نام کتاب:        سپر مؤمن (دعا)
تأليف:         قریب الله مطیع
سال چاپ:        1393 ه‍ . ش / 1436 ه‍ . ق (دوم)
آدرس ایمیل:        [email protected]

سایت های مفید:        www.aqeedeh.com
www.islamhouse.com
www.sadaislam.com
www.videofarsi.com
www.islamtxt.net
www.mowahedin.com

 
بسم الله الرحمن الرحیم
فهرست مطالب
مقدمه    7
پیشگفتار    11
نظر دانشمندان غرب و شرق درباره دعا    12
دعا در لغت و اصطلاح    19
فضیلت دعا    19
فضیلت دعا از قرآن کریم    20
فضیلت دعا از سنت مطهر    20
شرطهای دعا    22
اول: توحيد و اخلاص در دعا    22
دوم: خوردن و آشاميدن و پوشيدن، از مال حلال باشد    23
آداب دعا    23
ساعات و احوالی که دعا در آنها قبول می‌گردد    33
چرا دعا قبول نمی‌گردد؟    53
1- شتاب و عجله در دعا    53
2- حکمت الهی    54
3- دعا به گناه و قطع صلۀ رحم    54
4- خوردن و نوشیدن و پوشیدن از مال حرام    54
5- عدم یقین در اجابت دعا اینکه آیا الله تعالی دعایش را خواهد پذیرفت یا نه    55
6- ترک نمودن امر به معروف و نهی از منکر    56
7- غلبه نمودن غفلت و عیش و عشرت بر نفس و پیروی از هوا و هوس    56
8-  دعا در حال غفلت دل و اشتغال ذهن    56
9- ارتکاب بعضی گناهان    57
چرا پیروزی مسلمانان به تاخیر می‌افتد؟    57
برخی از احادیث ضعیف و جعلی در مورد دعا    61
دعاهایی که مسلمان از آن منع شده است    63
1- خواستن مجازات اخروی در دنیا    63
2- آرزوی مرگ    64
3- لعنت کردن انسان یا چارپایی معیّن    65
4- دشنام دادن مسلمان بدون حق    65
5- دشنام دادن مردگان بدون حق و مصلحت شرعی    66
6- دشنام دادن تب    66
7- دشنام دادن به باد    67
8- دشنام دادن خروس    67
9- گفتن چنین عبارات: «به خاطر وقت فلان یا ستارۀ فلان بر ما باران بارید»    67
10- گفتن: «آنچه الله و فلانی بخواهد»    68
11- دعا بر اولاد و اموال خود    69
12- دعا به گناه و قطع صلۀ رحم    69
نکات خواندنی دربارة دعا    70
دعا‌های بر گزیده از قرآن و سنت    75
دعا‌های بر گزیده از قرآن کریم    75
دعاهاي انتخاب شده از سنت مطهر (دعای رفع مشکلات)    86
دعاهای متفرقه    97
دعای بیرون شدن از منزل    97
دعای مسافر    98
دعای سوار شدن به وسایل سفر    98
دعای بازگشت از سفر    99
دعای طلب باران    99
دعای داخل شدن به مسجد    100
دعای بیرون شدن از مسجد    100
دعای وقت داخل شدن به بازار    101
دعای وارد شدن به دستشویی    101
دعای بیرون آمدن از دستشویی    101
دعای تعزیت و رسیدن مصیبت    102
دعای زیارت قبور    102
دعای پیش از غذا    102
دعای بعد از پایان غذا    103
دعای مهمان برای میزبان    103
دعای روزهدار برای کسی که او را افطاری داده است    103
دعای وقت افطار    104
دعای وقت عیادت مریض    104
دعای عطسه کردن    104
دعای برای کسی که ازدواج نموده است    105
دعای خیر و برکت بر کالایی که انسان خریداری می‌کند    105
دعای دیدن ماه نو    105
دعای نگاه کردن در آینه    106
دعا به هنگام شنیدن صدای رعد و برق    106
دعا به هنگام نوشیدن آب زمزم    106
دعای ختم مجلس    106
دعای وقت همبستر شدن با همسر    107
دعای قبل از خواب    107
دعای وقت بیدار شدن از خواب    107
دعای عقیقه    108
دعای قنوت    108
دعای نجات از غم و اندوه    109
دعای بی‌قراری    110
دعای رفع نا آرامی و یا ترس در خواب    111
دعای طلب علم    111
دعا برای جلوگیری از بیماریهای خطرناک    112
دعای صحت و سلامتی    112
دعای نجات از شرک    112
دعای دیدن مصیبتزده    113
دعای بعد از اذان    113
دعای درخواست اخلاق حسنه    113
دعای جنازه    114
دعا برای جنازه پسر نابالغ    115
دعای سجدة تلاوت    115
دعای شنیدن آواز خروس و آواز الاغ    115
دعا برای نجات یافتن از عادات و اخلاق ناپسند    116
دعا برای رفع مشکلات    116
دعا جهت نجات یافتن از بدهکاری    116
دعا برای پدر و مادر    117
کتابنامه    119

 
مقدمه
حمد و ثنا و ستایش، خاص اللهـ است؛ او را سپاس می‌گوییم، از او یاری و استغفار می‌طلبیم و از بدی‌‌های درون و زشتی‌های نهان به او پناه می‌بریم. هر که را الله متعال هدایت کند، او را گمراه ‌کننده‌ای نیست و هر که را گمراه کند، او را هدایتگری نیست. گواهی می‌دهم که معبودی به حق جز اللهأ نیست، یگانه است و شریکی ندارد، وگواهی می‌دهم که محمدص بنده و رسول اوست؛ درود و سلام فراوان بر او و آل و یاران او باد.
نقطه اوج عبادات، دعاست. دعا اسلحه و تکیه گاه انسان است؛ دعا بر آرندۀ نياز بنده به پروردگار است؛ اما چه بسا که شیطان این اسلحه را بر ضد آدمی به کار می‌برد. آن هنگام که بنده به جای «یا الله مدد»، یا علی مدد یا حسین مدد و یا عبدالقادر گیلانی مدد و یا فلان ولی و فلان پیر مدد می‌گوید، و به جای «یا الله به فریادم برس»، می‌گوید: یا فلان ولی و فلان شیخ و پیر ادرکنی، آن زمان است که الله قادر و توانا ندا می‌دهد:
«من از همه شریکان بی‌نیازترم؛ هرکسی در عملی برایم شریکی قرار دهد، من آن عمل را تماماً به شریک خود واگذار می‌کنم. من از همه شرکا بی‌نیازترم».
الله عزوجل چنین دعایی را قبول نمی‌کند و آن دعا را به علی و حسین و عبد القادر گیلانی و فلان ولی و فلان پیر واگذار می‌کند.
بنده باید با ذات اقدس الهی مناجات و عرض حاجت کند و نیازهای خود را با او در میان بگذارد، زیرا اوـ نه امیر گذاشته و نه حاجبی و دربانی؛ نه وزیری گماشته و نه وکیل و معرفی.
هر که خواهد گو بیا و هر چه خواهد گو بخواه
    
    کبر و ناز و حاجب و دربان درین درگاه نیست
هر کس در هر جا که خواهد می‌تواند با جناب او سخن گوید، اوـ به هر دل و زبانی آگاه است؛ نه مترجم می‌خواهد و نه واسطه و رشوه‌ای. خدا هرگز نفرموده که مقربین مرا بخوانید و یا کسی را واسطه و همراه بیاورید؛ بلکه فرموده: ایمان و تقوی و زاری خود را وسیله دانید و به وسیله اینها بجویید، نه آنکه اینها را بخوانید؛ چنانکه فرموده:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱبۡتَغُوٓاْ إِلَيۡهِ ٱلۡوَسِيلَةَ﴾ [المائدة: 35]
«ای مؤمنان از الله بترسید و بسوی او وسیله بجویید»
و نفرموده: «ادعوا الوسیلة»، یعنی وسلیه را بجویید.
در شبانه روز، پنج مرتبه از روی جود و کرم، بندگانش را به درگاه خود می‌خواند تا به او تقرب جویند و با او تجدید عهد بندگی کنند. عجب پروردگار کارساز بنده نواز دانای راز بی‌نیازی است! فشُکراً لَهُ ثُمَّ شُکراً لَهُ.
دعا هم باید مطابق با قرآن و سنت باشد؛ زیرا یکی از حقوق اللهأ بر بنده این است که او را به همان نحوی بخواند که خود او و فرستاده‌اش دستور داده و چنانکه او خواسته او را بندگی کند و از برنامه و قانون او تخلف نکند و به همان اسماء و صفاتی که اللهأ خود را معرفی کرده، او را صدا زند، نه اینکه به سلیقۀ ناقص خود اکتفا کند و او را به نام‌ها و اسم‌هایی بخواند که لایق ذاتش نیست و به بهانۀ ارادت به انبیا و اولیا بر خلاف قانون الهی عمل نکند.
متأسفانه بسیاری از مردم را می‌بینیم که بعضی از اذکار را وِرد خود ساخته و به خواندن آنها صبح و شام مبادرت می‌ورزند! درحالی که خواندن این اذکار نه از آیات قرآنی بوده و نه از احادیث نبوی؛ در هیچ حدیث و اثری نیز خواندن آنها ثابت نشده است؛ حتی در خواندن بعضی از این اذکار، مبالغه و گزافه‌گویی‌های زیادی به عمل آمده است و به منظور تشویق و ترغیب خواننده، روایات و اسنادِ بی‌اساس و بی‌محتوای ساخته و بافتۀ عده‌ای از مردم بی‌خرد و نادان در آنها مندرج و ثبت شده است. از طرف دیگر، بعضی از چاپخانه‌ها که هدفشان چیزی جز فروش کتاب‌هایشان نیست، آن را به منتشر کرده‌اند.
اثر حاضر، حاوی آداب دعا، اوقات اجابت دعا و اسباب آن است و به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا دعا قبول نمی‌گردد و چرا مسلمانان بر دشمنانشان پیروز نمی‌شوند. به علاوه، دعا‌هایی را که بندۀ مسلمان از آن منع شده است، معرفی نموده و برخی از احادیث جعلی و ضعیفی را که دربارۀ دعا بر سر زبان‌هاست، برمی‌شمارد. تمامی دعاهای جامع در این کتاب، برگرفته از آيات و احاديث می‌باشد. با اميد آنكه اين كار فقط براي رضا و خشنودي اللهأ و پيروي از سنت پاك پيامبرص باشد.

وصلی الله علی نبیه محمد وعلی آله وصحبه وسلم.
 
پیشگفتار
دعا و نیایش یکی از مهمترین وسایل ارتباط بندگان با اللهأ است و روح هر عبادتی قرب به اللهأ و راز و نیاز با او می‌باشد. دعا زمانی با اجابت مقرون می‌گردد که همراه با ایمان و اخلاص باشد و دعاکننده، مطیع دستورهای الله متعال گردد و از صمیم قلب به اجابتِ دعای خویش ایمان داشته باشد. دعا از هر کس و در هر کجا و در هر وقت و زمانی که باشد، به ویژه اوقاتی و احوالی که پیامبر اکرمص آن را بیان داشته‌اند، اگر اللهـ بخواهد، قبول می‌گردد. دعاکننده در دعای خویش همرنگیِ تمام عیاری با همۀ جهان هستی دارد: ﴿كُلّٞ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ﴾ [الروم: 26] «همه او را گردن نهاده‏اند».
اگر ما کمی دقیق در مسئلۀ دعا بنگریم، می‌بینیم که همۀ موجودات در حال درخواست از اللهـ می‌باشند: ﴿يَسۡ‍َٔلُهُۥ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ كُلَّ يَوۡمٍ هُوَ فِي شَأۡنٖ﴾ [الرحمن: 29] «هر كه در آسمانها و زمين است، از او درخواست مى‏كند؛ هر زمان او در كارى است».
 هیچ فرد مسلمانی، از اثرات روانی، اجتماعی، و تربیتی دعا بی‌خبر نمی‌باشد؛ زیرا انسان برای تقویت ارادۀ خویش و برطرف ساختن ناراحتی‌های خود، به تکیه‌گاهی احتیاج دارد که او را یاری نماید و آن، همان ذات پاک اللهأ است. دعا چراغ امید را در انسان روشن میسازد. انسان به وسیلۀ دعا و تضرع، شایستگی بیشتری برای به دست آوردن فیوضات اللهأ حاصل می‌کند  و قلب و روحش از طریق دعا پیوند نزدیکی به پروردگار پیدا می‌نماید.
چنان که ما امروز در سراسر جهان شاهد ظهور و توسعه بسياري از روش‌هاي درماني مکمل پزشکی در يک ديد کُل‌نگر  نسبت به جسم، ذهن، روان و روح انسان هستيم. اين ديدگاه، درسال‌هاي اخير، از پذيرش بالايي برخوردار گشته است. برخي از دانشمندان، با انجام مطالعات علمي، در پي يافتن شواهدي دال بر تأثير دعا بر سلامت جسمي و روحي انسان مي‌باشند.
اگر چه ما مسلمانان که به قدرت و تأثير دعا اعتقاد داريم و از ارائه اين گونه شواهد بي‌نياز هستيم، اما پرداختن به نتايج برخي از اين تحقيقات، خالي از حکمت نخواهد بود.
نظر دانشمندان غرب و شرق در باره دعا
اگر چه «دعا درماني» ‌براي‌ مسلمانان‌ بسيار قابل‌توجه است و ‌در آموزه‌هاي ديني آنان به توسل و توكل الهي بسیار تاكيد شده است، اما محققان در غرب و شرق كه ‌به ‌دوري‌ مردم ‌جوامع ـ به اصطلاح ـ مدرن از دعا و معنويت ‌واقفند، به ‌تازگي ‌به‌ تحقيق‌ در اين زمینه‌ علاقه‌مند گشته و اقدام به معرفی انواع «معنویت‌درمانی» نموده‌اند.
در سال‌‏هاى اخير مراكز تحقيقاتى مهمى در جهان تأسيس شده كه دستور كار آنها بررسى ارتباط بين دعا و سلامتى، یا مذهب و سلامتی است و تا كنون، صدها مطالعه در اين زمينه انجام شده که نتايج همۀ اين بررسى‏ها بر يك امر واحد اشاره مى‏كند:
«ميزان‏ ابتلا به بیماری‌ و مرگ در افرادِ باايمان كمتر از سايرين است؛ لذا اين افراد، سلامتى جسمى، روانى و اجتماعى و همچنين، طول عمر و رضايت بيشترى از زندگى دارند».
دکتر ویکتور فرانکل، روانشناس آلمانی، می‌گوید: «این رنج و درد نیست که باعث ناراحتی و اندوه ما می‌شود؛ بلکه فقدان معنا در زندگی باعث ناراحتی ماست». وی بنیانگذار جدید ترین مکتب روان شناسی، بنام معنادرمانی یا لوگوتِراپی( ) است.
محققين به اين نتيجه رسيده‏اند كه اصول مشتركى در دستورات مذهبى اديان عمده جهان وجود دارد كه از سلامتى پيروان آنها محافظت مى‏كند. این اصول مشترک، ریشه در معنویت دارد. معنويت  عبارت از اعتقاد به الله و يا قدرت برتر و یا هدفی والا در زندگی است. در طب معنوي تلاش مي‌شود از طرق مختلفي قدرت دفاع بيمار و اعتماد به نفس او را افزایش داده و به کنار آمدن او با مشکلات و بيماري‌هاي مزمن کمک نمايند. یکی از این روش‌ها، دعا می‌باشد که باعث آرامش واطمینان مي‌گردد.
تحقيقات ‌نشان مي‌‌دهد که دعا خواندن ‌و ذكر گفتن، ‌فشار خون ‌را پايين‌ مي‌آورد، ضربان ‌قلب ‌را آرام مي‌كند و از بيماري‌هاي ‌مرتبط با سامانه ‌دفاعي ‌بدن‌ پيشگيري‌ مي‌كند. بيماري‌‌هايي ‌همچون دیابت‌، بسياري ‌از بيماري‌هاي ‌پوست ‌و مو، برخي ‌از بيماري‌هاي كليوي ‌و ريوي ‌و برخي بيماري‌هاي ‌عفوني، ‌به ‌شدت ‌تحت ‌تأثير سامانۀ ‌دفاعي ‌بدن‌ هستند و ‌دعا درماني ‌از تعداد موارد و شدت ‌اين ‌نوع بيماري‌ها در بدن ‌ما مي‌‌كاهد. ‌دعا حتي مي‌‌تواند در جراحي‌ها، به ‌بهبودي ‌زودتر بيماران ‌و كاهش‌ مقدار آنتي ‌بيوتيك ‌مورد نياز پس ‌از عمل ‌منجر شود. همچنين ‌در پزشكي ‌جدید،‌ در تحقيقات ‌متعدد ثابت ‌شده ‌است‌ که دعا در درمان بيماري‌های ‌اعصاب ‌وروان ‌و ‌پيشگيري ‌از آنها، كه ‌در عصر حاضر شيوع ‌زيادي ‌يافته ‌است، ‌تاثير بسزايي ‌دارد.
دکتر رندولف بايرد در بيمارستان عمومي شهرستان فرانسيسکو تحقيق جالبي انجام داده است. وي 393 بيمار را که در بخش مراقبت‌هاي قلبي بيمارستان بستري بوده‌اند در دو گروه قرار داد. يک گروه به طور مرتب توسط افرادي خاص به عنوان دعاکننده، دعا مي‌شد و براي گروه دوم، هيچ گونه دعايي انجام نمي‌شد. هر دو گروه درمان‌هاي دارويي را به صورت مشابه دريافت مي‌کردند و از نظر سن، جنس و ميزان ابتلا به بيماري انسداد رگ‌های قلبي يکسان بودند. ده ماه بعد، نتايج شگفت‌انگيزي به دست آمد: بيماراني که برايشان دعا شده بود، پنج برابر کمتر از بيمارانِ دعا نشده به آنتي‌بيوتيک نياز پيدا کرده بودند. همچنین دو و نیم برابر کمتر از بيمارانِ دعا نشده دچار گرفتگیِ رگ‌های قلب شده بودند و ميزان ايست قلبي نیز در آنان کمتر بود.
دكتر دتلولينك، استاد روانشناسيِ عصبي در دانشگاه شهر بُن آلمان و متخصص اختلالات و بي‌نظمي درخواب، معتقد است كه به وسيلۀ دعا و نيايش قبل از خواب، افراد مبتلا به كابوس‌هاي مستمر شبانه مي‌توانند كنترل خواب خود را در دست گرفته و كابوس تلخ خود را به رؤياي شيرين مبدل كنند. به گفته دكتر لينك، خواندن منظم دعا قبل از خواب، مي‌تواند از طريق زدودن افكار پليد و ناپاك از ذهن، به رهايي افرادي كه از كابوس‌هاي وحشتناك رنج مي‌برند، كمك بزرگي بكند. به گفته اين دانشمند آلماني، شماري از بيماران مستأصل وي، با استفاده از اين روش دعادرماني، موفق شده‌اند تا سلامتي نسبي و خواب راحت خود را مجدداً بازيابند.
دکتر هوبرت بنسون نیز در کنفرانس ارزش‌هاي درماني دعا اعلام کرد: «دعا خواندن مغز را به کار مي‌اندازد، عوارض ايدز را کاهش مي‌دهد، از فشار خون مي‌کاهد و نازايي را درمان مي‌کند. تکرار دعاها باعث کاهش ميزان تنفس و فعاليت موجي مغز مي‌شود و گاهي چنان قدرت درماني‌ای دارد که نياز به عمل جراحي يا درمان پرهزينۀ دارويي را از بين مي‌برد.
يک دانشمند ژاپنی به نام دکتر ماسارو ایموتو به‌ وسيله فيزيک کوانتومي، تحقیقات گسترده‌ای بر روی آب، انجام داده و تاثیرات خارق‌العادۀ نيروي انديشه، واژگان، احساسات، دعا، و انواع صداها را  بر ملکول‌های آب بررسی کرده است. طبق اين کشفيات، ما نه ‌تنها مي‌توانيم بسیاری از مشکلاتمان را از طريق اين نيروها ـ به ‌خصوص نيروهاي معنوي و الهي‌ـ برطرف کنيم، بلکه مي‌توانيم بر ديگران و محيط پيرامونمان اثر گذاشته و زندگيمان را بهتر و شيرين‌تر کنيم.   
پیِر کوری، برنده جایزه نوبل، می‌گوید: «همۀ علوم و تحقیقات و دعا برای آن است که پروردگار رازهای  ابدی‌اش را بر ما آشکار کند. خداوند رازهایی دارد و فقط زمانی از آنها پرده بر می‌دارد که انسان مشتاقانه در جستجوی گشودنِ آنها باشد».
الكسيس كارل، فيزيولوژيست مشهور، در اين باره مي‌گويد:
«دعا و نماز، قوي‌ترين نيرويي است كه انسان‌ها مي‌‌توانند ايجاد كنند؛ ‌نيرويي است كه چون قوۀ ‌جاذبۀ ‌زمين، ‌وجودِ حقيقي دارد. از راه دعا، بشر مي‌كوشد نيروي محدود خود را با متوسل شدن به منبعی نامحدود [الله] افزايش دهد. فرد در هنگام دعا، ‌خود را به قوۀ محركۀ پايان‌ناپذيري که تمام كائنات را به هم پيوسته است، ‌متصل مي‌کند و از او قدرت مي‌گیرد. آثار دعا و نيايش در فعاليت‌هاي مغزي انسان، يك نوع شكفتگي و انبساط باطني و گاه، قهرماني و دلاوري را تحريك مي‌كند».
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دعا و نيايش و نيروي شفابخش حاصل از آن، موجب جلوگيري از رشد سلول‌هاي سرطاني، حفاظت از گلبول‌هاي قرمز خون، تغيير حالت شيميايي خون و افزايش اکسيژن‌رساني توسط خون به اندام‌ها و نيز بهبود سريع‌تر زخم‌ها و جراحات پوستي مي‌گردد.
مطالعاتي که در زمينه‌ي دعادرماني از راه دور بر روي افراد مبتلا به بيماري‌هاي قلبي، پُرفشاري خون، بيماري‌هاي ايدز وسرطان انجام گرفته نيز نشان‌دهندۀ تاثير مثبت دعا در سلامتي اين افراد است.
دیـل کـارنگی می‌گوید:
«دعا کردن چند احتیاج اصلی روانشناسی را کـه هـمـه کـس ـ اعـم از مؤمن و مشرک ـ در آن سهیم است، برآورده می‌کند:
الـف) در مـوقع دعا کردن چیزهایی را که باعث زحمت و ناراحتی مـا شده است، بر زبان جاری می‌سازیم. دعا کردن، عملی مانند یادداشت کردن روی کاغذ را انجام می‌دهد؛
ب) هـنـگام دعا کردن، این احساس به ما دست می‌دهد که یک شریک غم پـیدا کرده‌ایم و تنها نیستیم. تمام پزشکان روانشناس تایید می‌کـنـند که وقتی ما گرفتار هیجان و غم‌های فشرده در سینه و تألم روحـی هـستیم، برای معالجه لازم است مشکلات و گرفتاری‌های خود را بـرای کسی بگوییم و ـ‌ به اصطلاحـ خود را خالی کنیم. وقتی که مـا نمی‌توانیم به هیچ کس دیگر بگوییم، همیشه می‌توانیم الله قادر و توانا را محرم اسرار خود قرار دهیم؛
ج) دعا کردن انسان را وادار به کار می‌کند. تعدادی از مطالعات در دانشگاه دوک نشان دادکه ترکیب مشارکت فعال در یک جامعه مذهبی و دعای مکرر اثرات فوق العاده ای روی فشار خون دارد. در دانشگاه کالیفرنیا 393 بیمار قلبی را به دو دسته تقسیم کردند که یک گروه را عده‌ای دیگر دعا می‌کردند و نتیجه گرفتند که گروه مورد دعا، مرگومیر کمتر و نیاز به مداخلات پزشکی کمتری داشتند.
آری، دعا اعلام یک نیاز به موجودی بی‌نیاز، قدرتمند و بخشنده است. دعا دربردارندۀ حقيقت عبادت است. دعا نياز بنده به پروردگار است و كسي كه با تدبر و انديشه، بر كلام آشكار و صريح قرآن و سنت پاك پيامبر بنگرد، متوجه می‌شود كه حق دعا و فضل و فهم آن، متواتر، واضح و آشكار است و براي هر حقي، حقيقتي است؛ چنان كه براي هر فضل و احساني، اجر و پاداش بسياري است. آری، دعا نوعي درمان‌ شفابخش است كه با متوجه كردن ذهن و قلب به سوى ذات پروردگارـ انجام مى‏شود.
 
دعا در لغت و اصطلاح
دعا در لغت به معناى «خواندن و حاجت خواستن و استمداد» است، و گاهى مطلق خواندن از آن منظور است.
دعا در اصطلاح عبارت است از: «خواستن حاجت از اللهأ يا صدا زدن و مدد خواستن در حل مشکلات خود از الله متعال».
واژه دعا و دیگر مشتقات آن، در قرآن كريم به چندین معنا به کار رفته است که از جملۀ آنهاست: خواندن، دعا کردن، خواستن از اللهأ، ندا دادن، صدا زدن، دعوت کردن به چیزى یا به سوى کسى، استغاثه و یارى خواستن و عبادت کردن.
فضیلت دعا
دعا کردن یکی از بهترین اعمالی است که هم اللهأ در قرآن كريم و هم پیامبر اکرمص در احاديث شريف تأکید بسیاری بر آن نموده‌اند. بنابراين، دعا بهترين توشۀ روز آخرت و بزرگ‌ترين مراد و مقصود مؤمنان و نيكوكاران به شمار مي‌رود، و در عین حال، عبادت مهمی است.

فضیلت دعا از قرآن کریم
الله متعال می‌فرماید: ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَسۡتَكۡبِرُونَ عَنۡ عِبَادَتِي سَيَدۡخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ﴾ [المؤمن: 60]
«و پروردگارتان فرمود مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم در حقيقت كسانى كه از پرستش من كبر مى‏ورزند به زودى خوار در دوزخ درمى‏آيند».
همچنین می‌فرمايد: ﴿وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌۖ أُجِيبُ دَعۡوَةَ ٱلدَّاعِ إِذَا دَعَانِۖ فَلۡيَسۡتَجِيبُواْ لِي وَلۡيُؤۡمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمۡ يَرۡشُدُونَ ﴾ [البقرة: 186]
«و هرگاه بندگان من از تو در باره من بپرسند [بگو:] من نزديكم و دعاى دعاكننده را به هنگامى كه مرا بخواند، اجابت مى‏كنم؛ پس [آنان] بايد فرمان مرا گردن نهند و به من ايمان آورند؛ باشد كه راه يابند».
فضیلت دعا از سنت مطهر
رسول اکرمص فرمودند: «الدُّعاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ»( )  
«دعا همان عبادت است»؛
و فرمودند: «إِنَّ رَبَّكُمْ تَبَارَكَ وَتَعَالى حَيِيٌّ كَرِيمٌ يَسْتَحْيِي مِنْ عَبْدِهِ إِذَا رَفَعَ يَدَيْهِ إِلَيْهِ أَنْ يَرُدَّهُمَا صِفْراً [خَائِبَتَيْنِ]»( )
«پروردگار شما ـ‌ تبارك و تعالي‌ـ داراي حيا و كرم است و از بندۀ خود شرم می‌كند كه هرگاه دو دستش را به سوي او بلند كند، آن را خالي برگرداند»؛
همچنین فرمودند: «لاَ يَرُدُّ الْقَضَاءَ إِلاَّ الدُّعَاءُ، وَلاَ يَزِيدُ فِي الْعُمُرِ إِلاَّ البِرُّ»( )
«هيچ چيز قضا و سرنوشت را باز نمی‌گرداند، مگر دعا؛ و هيچ چيز جز نيكي و بخشش و طاعت، بر عمر نمی‌افزايد».
همچنین رسولص فرمودند: «ما على الأَرْضِ مُسْلِمٌ يَدْعُو اللهَ تَعَالَى بِدَعْوَةٍ إِلاَّ آتَاهُ اللهُ إِيَّاها إِمَّا أَنْ يُعَجِّلَهَا، وَإمَّا أَنْ يَدَّخِرَهَا لَهُ أَوْ صَرَفَ عَنْهُ مِنَ السُّوءِ مِثْلَهاَ، مَا لَمْ يَدْعُ بإِثْمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ، قَالَ رَجُلٌ مِنَ القَوْمِ: إِذاً نُكْثِرُ، قَالَ: اللهُ أَكْثَرُ»( )
«هيچ مسلماني بر زمين الله تعالی را به دعايي نخواند مگر اين كه اللهـ دعاي او را اجابت كند، يا زود به او دهد، يا براي روز قيامت او ذخيره كند، يا مانند آن، شر و بدي از او برگرداند، درحالي كه در دعاي او گناه و قطع رحمي نباشد». مردي از آنها گفت: اگر چنين است، زياد دعا می‌كنيم. آن حضرتص فرمودند: «الله بيشتر اجابت می‌كند».
همچنان رسول اکرمص فرمودند:«لكلِّ نَبِيٍّ دَعْوَةٌ يَدْعُو بِهَا، فَأُرِيدُ إِنْ شَاءَ اللهُ أَنْ أَخْتَبِئَ دَعْوَتِي شَفَاعَةً لأمَّتِي يَوْمَ الْقِيَامَة»( )
«هر پيامبر دعاي مخصوص به خود دارد كه با آن دعا مي‌كند و من می‌خواهم دعاي خود را پنهان كنم تا إن شاء الله روز قيامت شفاعتي براي امتم باشد».
شرط‌های دعا
اول: توحيد و اخلاص در دعا
اللهأ می‌فرمايد: ﴿قُلِ ٱللَّهَ أَعۡبُدُ مُخۡلِصٗا لَّهُۥ دِينِي ١٤ فَٱعۡبُدُواْ مَا شِئۡتُم مِّن دُونِهِۦۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَا ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡخُسۡرَانُ ٱلۡمُبِينُ ﴾ [الزمر: 14 و 15]
«بگو خدا را مى‏پرستم در حالى كه دينم را براى او بى‏آلايش مى‏گردانم. پس هر چه را غير از او مى‏خواهيد بپرستيد [ولى به آنان] بگو زيانكاران در حقيقت كسانى‏اند كه به خود و كسانشان در روز قيامت زيان رسانده‏اند. آرى، اين همان خُسرانِ آشكار است»؛
همچنین می‌فرمايد: ﴿لَهُۥ دَعۡوَةُ ٱلۡحَقِّۚ وَٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ لَا يَسۡتَجِيبُونَ لَهُم بِشَيۡءٍ إِلَّا كَبَٰسِطِ كَفَّيۡهِ إِلَى ٱلۡمَآءِ لِيَبۡلُغَ فَاهُ وَمَا هُوَ بِبَٰلِغِهِۦۚ وَمَا دُعَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ﴾ [الرعد: 14]
«دعوت حق براى اوست و كسانى كه [مشركان] جز او مىخوانند، هيچ جوابى به آنان نمىدهند؛ مگر مانند كسى كه دو دستش را به سوى آب بگشايد تا [آب] به دهانش برسد در حالى كه [آب] به [دهان] او نخواهد رسيد و دعاى كافران جز بر هدر نباشد».

دوم: خوردن و آشاميدن و پوشيدن، از مال حلال باشد
«ذَكَرَ النَّبيُّ ص الرَّجُلَ يُطِيلُ السَّفَرَ، أَشْعَثَ أغْبَرَ، يَمُدُّ يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ، يَارَبِّ، يَارَبِّ، وَمَطْعَمُهُ حَرَامٌ، وَمَشْرَبُهُ حَرَامٌ، وَمَلْبَسُهُ حَرَامٌ، وَغُذِيَ بِالْحَرَامِ، فَأَنّى يُسْتَجَابُ لِذَلِكَ؟!»( )
«رسول اکرمص از مردي ياد كردند كه سفر خود را طولاني می‌كند و با مويي پريشان و رويي گردآلود دو دستش را به سوي آسمان بلند كرده، می‌گويد: «پروردگارا، پروردگارا» در حالي كه غذايش حرام، آبش حرام، لباسش حرام و تغذيه‌‌شده به حرام است. پس چگونه الله دعاي او را اجابت كند؟ [الله دعاي چنين بندگاني را اجابت نمی‌كند]
آداب دعا
1- دعا باید با حمد و سپاس و ستايش اللهأ و درود بر پيامبر اکرمص شروع و با همین عبارت‌ها به پايان برسد.
پيامبراکرمص به كسي كه قبل از درود فرستادن بر ایشان، در دعا كردن عجله فرمود: «عجلتَ أَيُّهَا الْمُصَلِّي، إِذَاِ صَلَّيْتَ فَقَعَدْتَ فَاحْمَدِ اللهَ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَصَلِّ عَلَيَّ، ثُمَّ ادْعُهُ».
«اي نمازگزار، عجله كردي. هرگاه نماز خواندی و نشستي، الله را به آن چه سزاوار است، ستايش كن و برمن درود بفرست؛ سپس به درگاهِ الله دعا كن».
و به كسي كه اللهـ را ستايش نمود و بر ایشان درود فرستاد، فرمود: «أَيُّهَا الْمُصَلِّي ادْعُ تُجَبْ»( ).
«اي نمازگزار، دعا كن كه دعايت اجابت مي‌شود».
و در روایتی: «كُلُّ دُعَاءٍ مَحْجُوبٌ عَنِ السَّمَاءِ حَتَّى يُصَلَّى عَلَى مُحَمَّدٍ، وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ»( )
«هر دعایی از بالا رفتن به سوی آسمان منع می‌شود، تا آنکه بر محمدص و اهل بیت ایشان درود فرستاده نشود؛
2- در دعا و خواهش از الله متعال، عزم و اراده كند و یقین داشته باشدکه اللهأ دعایش را می‌پذیرد.
رسول اکرمص فرمودند: «إِذَا دَعَا أَحَدُكُمْ فَلْيَعْزِمِ الْمَسْأَلَةَ، وَلاَ يَقُولَنَّ: اللّهُمَّ إِنْ شِئْتَ فَأَعْطِنِي، فَإِنَّهُ لاَ مُسْتَكْرِهَ لَهُ»( )
«هرگاه يكی از شما دعا كرد، در دعا كردن عزم و اراده كند و نبايد بگويد: الها، اگر خواستي به من بده؛ زیرا کسی نمی‌تواند اللهـ را به انجام دادن کاری مجبور کند»؛
3- در اجابت دعا عجله نكند. پيامبراکرمص فرمودند: «يستجابُ لأَحَدِكُمْ مَا لَمْ يَعْجَلْ، يَقُولُ: دَعَوْتُ فَلَمْ يُستَجَبْ لِي»( )
«دعاي يكی از شما قبول مي‌شود تا وقتی كه عجله نكند و نگويد: دعا كردم ولي مستجاب نشد»؛
4- در دعا، سجع (سخن با قافيه) نگويد يعني با تكلف دعا نكند و صداي خود را بلند نكند. در تفسير تعدي و تجاوز در دعا، در اين آيه سجع گفته شده است: ﴿ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ﴾ [الأعراف: 55]
«پروردگار خود را به زارى و نهانى بخوانيد، كه او از حدگذرندگان را دوست نمى‏دارد».
ابن عباسب به عكرمه: فرمود: «... فَانُظرِ السَّجْعَ مِنَ الدُّعَاءِ فَاجْتَنِبْهُ، فَإِنِّي عَهِدتُّ رَسُولَ اللهِ ص وَأَصْحَابَهُ لا يَفْعَلُونَ إِلاَّ ذَلِكَ»( )
«بنگر و از سجع در دعا دوري كن؛ زيرا عهد من با رسول اللهص و اصحاب او چنين بود كه از سجع دوري می‌كردند»؛
5- در حال دعا رو به قبله بودن همراه با بلند كردن دو دست، و وضو داشتن به خصوص در دعاي طلب باران:
«دَعَا رَسُولُ اللهِ ص وَاسْتَسْقَى، ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَقَلَبَ رِدَاءَهُ»( )
«رسول اللهص براي طلب باران دعا كرده، رو به قبله ايستادند و عباي خود را زیرو رو (معکوس) بر تن كردند»،
وقد ثَبَتَ كذلكَ دعاؤُهُ ص في الاستسقاءِ في خُطبةِ الجُمُعةِ غِيرَ مستقبِلٍ القِبْلَةَ( )
«در روايتي ثابت است كه در دعاي طلب باران در خطبۀ جمعه، رو به قبله نایستادند».
و رسول اللهص در حال دعا دو دوست خود را بلند كردند تا آن جا كه عده‌اي از صحابه مانند ابوموسي و انسب سفيدي زير بغل حضرت را مشاهده نمودند( )؛
6- خشوع و حضور دل در دعا همراه با صداي كوتاه. الله تعالی می‌فرمايد:
﴿إِنَّهُمۡ كَانُواْ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَيَدۡعُونَنَا رَغَبٗا وَرَهَبٗاۖ وَكَانُواْ لَنَا خَٰشِعِينَ ﴾ [الأنبیاء: 90]
«زيرا آنها در كارهاي خير عجله می‌كردند و در حال بيم و اميد، ما را می‌خواندند و هميشه به درگاه ما متواضع و فروتن بودند».
و فرمود: ﴿ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ ٥٥﴾ [الأعراف: 55]
«پروردگار خود را با تضرع و زاري بخوانيد كه الله هرگز ستمكاران و تجاوزكنندگان را دوست ندارد».
و رسول اللهص فرمودند: «إَنَّكُمْ لَيْسَ تَدْعُونَ أَصَمَّ وَلاَ غَائِباً، إِنَّكُمْ تَدْعُونَهُ سَمِيعاً قَرِيباً وَهُوَ مَعَكُمْ»( )
«شما كر و غايب را نمیخوانيد، بلكه شنونده‌اي نزديك را می‌خوانيد كه با شماست».
7- اينكه در دعا كردن همچنان التماس و زاري نمايد؛
عايشهل گويد: «حتي إِذَا كَاَن ذَاتَ يَوْمٍ، أَوْ ذَاتَ لَيْلَةٍ، دَعَا رَسُولُ‌اللهِص، ثُمَّ دَعَا، ثُمَّ دَعَا...»( )
«شبي يا روزي بود و رسول الله ص پروردگار را خواند سپس او را خواند، سپس [باز هم] او را خواند»؛
8- در دعا كردن با نام‌های اللهأ به او توسل جويد.
اللهأ می‌فرمايد: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَيُجۡزَوۡنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ﴾ [الأعراف: 180]
«و الله دارای زیباترین نام‌هاست، او را با آن بخوانيد، و آنان را كه در نام‌هاي او به تحریف دست می‌زنند، واگذاريد كه به زودي به كردار بدشان مجازات خواهند شد».
در حدیث شریف آمده: «دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمَسْجِدَ فَإِذَا هُوَ بِرَجُلٍ قَدْ قَضَى صَلاَتَهُ وَهُوَ يَتَشَهَّدُ وَهُوَ يَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ الأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِى لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ أَنْ تَغْفِرَ لِى ذُنُوبِى إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.  قَالَ فَقَالَ: قَدْ غُفِرَ لَهُ قَدْ غُفِرَ لَهُ»( )
«روزی رسول اکرمص وارد مسجد شدند که مردی نماز خوانده و در تشهد آخر نشسته و می‌گفت: پروردگارا، من از تو می‌خواهم؛ ای الله یگانۀ بی‌نیاز که کسی را نزاده و زاده نشده و هیچ کس او را همتا نیست، اینکه گناهانم را ببخشایی؛ چرا که تو بخشندۀ مهربان هستی. آن حضرتص فرمودند: "بی‌گمان بخشیده شد، بخشیده شد"»؛
9- به اعمال نيك و صالح خود به الله توسل جويد.
در حدیث صحیح از رسول اللهص آمده است: «قصةُ ثلاثةِ رَهْطٍ، مِمَّنْ كَانُوا قَبْلَنَا، آواهمُ المبيتُ إلى غارٍ فسدَّتْ عليهمُ الغارَ صخرةٌ مِنَ الجبَلِ؛ فدعا الأَوّلُ متوسِّلاً بمزيدِ بِرِّهِ بأبوَيْه، والثاني بعِفَّتهِ عن الزِّنى مع عِظَمِ الدَّاعي إليه، والثالثُ بحفظِهِ الأمانةَ ورَدِّهاَ تامَّةً مثمَّرةً لصاحبِها، فانفرجَ في دعوةِ كلِّ واحدٍ منهمْ شيءٌ منها، فلمّا انفرجَتْ كلُّها خرجوا يمشُون»( )
«سه نفر از مردم پيش از اسلام، به غاري پناه بردند. سنگي راه ورودي غار را بست. آن‌ها به اللهـ متوسل شدند، اولين نفر به فرمانبرداري و طاعت پدر و مادر، دومي به پاكي و عفت خود از زناكاري با وجود سبب آن و نفر سوم به امانتداري و برگردانيدن تمام امانت‌ها و سود آن. با دعاي هركدام از آنها، اندكي از راه ورود باز می‌شد. با دعای آخری، یعنی سومین نفر، راه كاملاً باز شد و از غار بيرون آمدند و رفتند»؛
10- در دعا كردن، به دعاهاي كامل و جامع روي آورَد و بر آنها درنگ و تأمل كند.
در حدیث آمده است: «كانَ رَسُولُ اللهِ يَسْتَحِبُّ الْجَوَامِعَ مِنَ الدُّعَاءِ، وَيَدَعُ مَا سِوَى ذَلِكَ»( )
«رسول اللهص دعايي را مستحب می‌دانست كه كامل و جامع بود (شامل دنيا و آخرت و دعايي با عبارت كوتاه و معناي بسيار) و آن حضرت دعاهاي غير اين را ترك می‌كرد»؛
11- دعا‌ها را باید سه بار تکرار نماید، چنانکه امام بخاری: از عبدالله ابن مسعودس روایت نموده که در یکی از روزها وقتی پیامبر اکرمص در کنار کعبه به سجده رفتند، عقبة بن ابی معیط، شکمبۀ شتر را میان پشت و دو شانه آن حضرتص نهاد تا آنکه فاطمهل آمد و آن را از پشت مبارکشان دور انداخت. سپس ایشان سر خویش را بلند نموده فرمودند: «اللهم عَلَیک بِقُرَیش» «خدایا، خودت به حساب قریش برس» و سه بار این دعا را تکرار فرمودند. ایشان دعا را سه بار تکرار می‌نمودند»( )؛
12- گریه و ناله و زاری به اللهأ:
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَلاَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فِى إِبْرَاهِيمَ ﴿رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيرًا مِنَ النَّاسِ فَمَنْ تَبِعَنِى فَإِنَّهُ مِنِّى﴾ الآيَةَ. وَقَالَ عِيسَى عَلَيْهِ السَّلاَمُ ﴿إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ﴾ فَرَفَعَ يَدَيْهِ وَقَالَ «اللَّهُمَّ أُمَّتِى، أُمَّتِى». وَبَكَى فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ يَا جِبْرِيلُ اذْهَبْ إِلَى مُحَمَّدٍ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ فَسَلْهُ مَا يُبْكِيكَ فَأَتَاهُ جِبْرِيلُ عَلَيْهِ الصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ  فَسَأَلَهُ فَأَخْبَرَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِمَا قَالَ. وَهُوَ أَعْلَمُ. فَقَالَ اللَّهُ يَا جِبْرِيلُ اذْهَبْ إِلَى مُحَمَّدٍ فَقُلْ إِنَّا سَنُرْضِيكَ فِى أُمَّتِكَ وَلاَ نَسُوءُكَ( ).
 «از عبدالله بن عمرو بن‌ عاصس روایت است که وقتی پیامبر اکرمص فرمودۀ اللهـ را در مورد ابراهیم «پروردگارا، این بت‌ها، بسیاری از مردم را گمراه ساخته‌اند؛ پس هرکه از من پیروی کند، او از من است» تلاوت نمود و [همچنین] عیسی «اگر عذابشان كنى آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود توانا و حكيمى» تلاوت نمودند دو دستشان را بلند نموده فرمودند: «خدایا، امتم، امتم» و گریه نمودند. الله متعال فرمود: ای جبرئیل، نزد محمد برو و پروردگارت آگاه‌تر است و از او بپرس چه چیز تو را به گریه آورد؟ جبرئیل نزد آن حضرتص آمد و ایشان سبب گریه را به جبرئیل بازگو نمود در حالی که اللهأ داناتر است. سپس الله متعال فرمود: ای جبرئیل، برو و به محمد بگو: ما تو را در مورد امتت راضی می‌سازیم و تو را غمگین نخواهیم کرد»؛
13- دعا در همه احوال و اوضاع:
پیامبر اکرمص می‌فرماید: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَسْتَجِيبَ اللَّهُ لَهُ عِنْدَ الشَّدَائِدِ وَالكَرْبِ فَلْيُكْثِرِ الدُّعَاءَ فِي الرَّخَاءِ»( )
«آن کس که شادمان می‌شود از اینکه اللهأ دعایش را در وقت سختی و شدت و رنج قبول کند، پس باید در وقت آسایش دعای زیاد بکند»؛
14- بد دعا نکردن برای اهل و اولاد و اموال:
 پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «لاَ تَدْعُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَلاَ تَدْعُوا عَلَى أَوْلاَدِكُمْ وَلاَ تَدْعُوا عَلَى أَمْوَالِكُمْ لاَ تُوَافِقُوا مِنَ اللَّهِ سَاعَةً يُسْأَلُ فِيهَا عَطَاءٌ فَيَسْتَجِيبُ لَكُمْ»( )
«برای خودتان و بر اولاد و اموال خود دعای بد نکنید تا با ساعتی مصادف نشود که الله تعالی در آن ساعت چون از عطایی درخواست شود، برای شما اجابت کند»؛
15- به جز اللهأ از کسی دیگر چیزی نطلبد:
پیامبر اکرمص به ابن عباسب چنین توصیه نمودند: «يَا غُلاَمُ إِنِّي أُعَلِّمُكَ كَلِمَاتٍ، احْفَظِ اللَّهَ يَحْفَظْكَ، احْفَظِ اللَّهَ تَجِدْهُ تُجَاهَكَ، إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلِ اللَّهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ، وَاعْلَمْ أَنَّ الأُمَّةَ لَوْ اجْتَمَعَتْ عَلَى أَنْ يَنْفَعُوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَنْفَعُوكَ إِلاَّ بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ لَكَ، وَلَوْ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ يَضُرُّوكَ بِشَيْءٍ لَمْ يَضُرُّوكَ إِلاَّ بِشَيْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَيْكَ، رُفِعَتِ الأَقْلاَمُ وَجَفَّتْ الصُّحُفُ»( ) «ای پسر، چند سخن ارجمند به تو یاد می‌دهم: الله را حفظ کن تا تو را حفظ کند؛ به یاد الله باش که او را در برابرت بیابی؛ اگر چیزی می‌خواهی، از الله بخواه؛ اگر یاری می‌جویی، از الله بجو؛ و بدان که اگر تمام مردم جمع شوند تا به تو نفعی برسانند، نفع رسانده نمی‌توانند مگر چیزی را که الله برایت نوشته است و اگر همه جمع شوند تا به تو ضرری برسانند، ضرری نمی‌توانند رسانید، مگر آنچه را که الله برایت نوشته و مقدر کرده است؛ قلم‌ها برداشته شده و صحیفه‌ها خشک گردیده است»؛
16- به گناهان خود اعتراف کند و از اللهـ آمرزش بخواهد:
از شداد بن اوسس روایت است که پیامبر اکرمص فرمودند: «سَيِّدُ الاِسْتِغْفَارِ أَنْ تَقُولَ اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ وَأَنَا عَلَى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ أَبُوءُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ وَأَبُوءُ بِذَنْبِي اغْفِرْ لِي فَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ قَالَ، وَمَنْ قَالَهَا مِنَ النَّهَارِ مُوقِنًا بِهَا فَمَاتَ مِنْ يَوْمِهِ قَبْلَ أَنْ يُمْسِيَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ، وَمَنْ قَالَهَا مِنَ اللَّيْلِ وَهْوَ مُوقِنٌ بِهَا فَمَاتَ قَبْلَ أَنْ يُصْبِحَ فَهْوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ»( ).  
«بهترین استغفار این است که بگوید: پروردگارا، تو خدای منی؛ معبود برحقی جز تو نیست؛ مرا آفریدی و من بندۀ تو هستم و بر عهد و پیمان تو به قدرِ توان ایستاده‌ام؛ از شر و زشتی آنچه انجام داده‌ام بتو پناه می‌برم؛ به نعمتت بر خویش و هم بر گناهانم اعتراف می‌کنم، پس مرا بیامرز؛ زیرا گناهان را جز تو کسی نمی‌آمرزد. آنکه در روز آن را بگوید، در حالی که به آن یقین دارد و در همان روز پیش از آنکه شب شود بمیرد، از اهل بهشت است؛ و آنکه در شب آن را بگوید در حالی که به آن یقین دارد و پیش از آنکه صبح کند، بمیرد، از اهل بهشت است»؛
17- توبه کند و حقوق مردم را به ایشان برگرداند و از کسانی که در حقشان ظلم و تجاوز کرده، بخشش بخواهد، تا دعایش را الله متعال قبول کند. پیامبر اکرمص در مورد مردی که دو دست خود را به طرف آسمان بلند کرده و یا رب یا رب می‌گوید، فرمودند: «در حالی که طعام او از حرام، و لباس او از حرام، و با حرام تغذیه شده، چگونه دعایش مستجاب گردد؟» ( )؛   
18- بنده مسلمان باید اوقات و احوالی را که در آن دعا مستجاب می‌گردد، غنیمت بشمارد و از الله قادر و تواناأ با اظهار عجز و بیچارگی و مراعات آداب دعا، آنچه را می‌خواهد طلب نماید.
ساعات و احوالی که دعا در آنها قبول می‌گردد
1- دعا در شب  قدر:
الله عزوجل می‌فرماید: ﴿لَيۡلَةُ ٱلۡقَدۡرِ خَيۡرٞ مِّنۡ أَلۡفِ شَهۡرٖ ٣﴾ [القدر:  3]
«شب قدر بهتر از هزار ماه است».
رسول اللهص در پاسخ به سؤال عايشهب كه پرسيد: در شب قدر چه بگويد، فرمود: «قولي: اللهمَّ إِنَّكَ عَفُوٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنيِّ»( )
«بگو بار الها، تو بخشايش را دوست داري، پس مرا ببخشاي و بيامرز»؛
2- دعا در نیمه‌شب و به دنبال نماز‌های فرض:
رسول اکرمص فرمودند: «ينزِلُ رَبُّنَا تَبَارَكَ وَتَعَالَي كُلَّ لَيْلَةٍ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، حِينَ يَبْقَي ثُلُثُ اللَّيْلِ الآخِرِ، يَقُولُ:مَنْ يَدْعُونِـي فَأَسْتَجِيبَ لَهُ، مَنْ يَسْأَلُنِي فَأُعْطِيَهُ، مَنْ يَسْتَغْفِرُنِـي فَأَغْفِرَ لَهُ»( )
«الله تبارك و تعالي هر شب هنگامي كه يك‌سوم از شب باقي می‌ماند، به آسمان دنيا فرود می‌آيد و مي‌فرمايد: چه كسي مرا می‌خواند تا او را اجابت كنم و چه كسي از من چیزی می‌خواهد تا به او عطا نمايم و چه كسي مرا استغفار مي‌كند تا گناهان او را ببخشايم؟».
از پیامبر اکرمص پرسیده شد: «أَيُّ الدُّعَاءِ أَسْمَعُ؟ قَالَ: جَوْفَ اللَّيْلِ الآخِرِ، وَدُبُرَ الصَّلَوَاتِ الْمَكْتُوبَاتِ»( )
«کدام دعا بیشتر از همه قابل شنیدن و اجابت است؟ فرمودند: در میان و آخر شب و به دنبال نماز‌های واجب»؛

3- دعا در بين اذان و اقامه:
رسول اللهص فرمودند: «لاَ يُرَدُّ الدُّعَاءُ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ»( )
«دعاي بين اذان و اقامه رد نمی‌شود»؛
4- دعا در وقت اذان برای نمازهای واجب و در وقت جهاد و رویارویی با دشمن:
از سهل بن سعدس روایت است که پیامبر اکرمص فرمودند: «ثِنْتَانِ لاَ تُرَدَّانِ أَوْ قَلَّمَا تُرَدَّانِ: الدُّعَاءُ عِنْدَ النِّدَاءِ وَعِنْدَ الْبَأْسِ حِينَ يُلْحِمُ بَعْضُهُمْ بَعْضًا»( )
«دو دعا رد نمی‌شوند، یا فرمود: کمتر رد می‌شوند: دعا در وقت اذان و در وقت جنگ (جهاد)، هنگامی که برخی با برخی دیگر درگیر می‌شوند»؛
5- ساعت اجابت دعا در روز جمعه:
پيامبرص فرمودند: «فيهِ يوم الجُمُعةِ سَاَعةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي يَسْأَلُ اللهَ تَعَالَى شَيْئاً إلاَّ أَعْطَاُه إِيَّاهُ»( )
«در روز جمـعـه لحظه‌اي است كه اگر بندۀ مسلمان در آن لحظه دعا كند و از الله تعالی چيزي طلب نمايد، الله حتماً دعاي او را اجابت می‌كند».
در روایت دیگر آمده که رسول الله ص فرمودند: «هيَ بَيْنَ أَنْ يَجْلِسَ الإمَامُ إِلَى أَنْ يَقْضِيَ الصَّلاةَ»( )
«آن لحظه، زماني است بين نشستن امام بر منبر تا تمام شدن نماز».
در مورد اینکه لحظه اجابت دعا در روز جمعه دقیقاً چه زمانی است، علامه ابن‌قيّم: معتقد است ساعت اجابت دعا در روز جمعه، ترجیحاً آخرين ساعت عصر است، آن هم پس از ذكر يازده قول در تعيين آن ساعت و لحظه. به طور كلي دو قول بر ديگر اقوال ترجيح داده شده كه احاديث صحيح بر آن دلالت مي‌كند:
اول: هنگام نشستن براي خطبه تا تمام شدن نماز جمعه و دليل آن در صحيح مسلم است كه قبلاً ذكر شد؛
دوم: اينكه آخرين ساعت از عصر روز جمعه است و بيشتر احاديث بر اين قول دلالت دارد. سپس دليل آن را چنين ذكر كرده است: روايت امام احمد در مسند كه رسول اللهص فرمودند: «إِنَّ فِي الْجُمُعَةِ سَاعَةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللهَ فِيها خَيْراً إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ، وَهِيَ بَعْدَ الْعَصْرِ»( )
«در روز جمعه، ساعتي است كه هربندۀ مسلمان كه الله را بخواند، حتماً او را اجابت می‌كند و آن ساعت، پس از عصر می‌باشد».
آنچه امام ابوداود، امام ترمذي و امام نسايي از رسول اللهص روايت كرده‌اند كه فرمودند: «يَوْمُ الْجُمُعَة ثِنْتَا عَشْرَةَ يريدُ ساعةً لا يُوجَدُ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللهَ شَيْئاً إِلاَّ آتَاهُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ فَالْتَمِسُوها آخِرَ ساعَةٍ بَعْدَ العَصْرِ»( )
«روز جمعه، دوازده ساعت است. هر مسلماني از الله چیزی بخواهد، الله حتماً به او می‌دهد؛ پس آن را در آخرين ساعت پس از عصر التماس و طلب نمایید».
سپس این قیّم: در پايان چنين فرمود: «از ديدگاه من، وقت نماز نيز اميد اجابت دعا می‌رود؛ پس هردو ساعت، زمان اجابت است، گرچه ساعت پاياني عصر مخصوص اجابت می‌باشد. و همۀ راويان بر اين احاديث متفقند و رسول اللهص امت خود را در اين دو ساعت براي دعاي توأم با زاري و تضرع به سوي اللهأ ترغيب كرده است( )؛
6- دعا در ساعتی از شب:
پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «إِنَّ فِى اللَّيْلِ لَسَاعَةً لاَ يُوَافِقُهَا رَجُلٌ مُسْلِمٌ يَسْأَلُ اللَّهَ خَيْرًا مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ وَذَلِكَ كُلَّ لَيْلَةٍ»( )
«همانا در شب لحظه و ساعتی است که هرگاه مرد مسلمان آن را دریابد و خیری از کار دنیا و آخرت را از اللهأ طلبد، آن را به وی می‌دهد و آن در هر شب می‌باشد»؛

7- در وقت نوشیدن آب زمزم:
از پیامبر اکرمص روایت شده که فرمودند: «مَاءُ زَمْزَمَ، لِمَا شُرِبَ لَهُ»( )
«آب زمزم به هر نیت و قصدی که نوشیده شود سودمند است»؛
8- هنگام خواندن این دعا بعد از تکبیره احرام در نماز: [اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا وَسُبْحَانَ اللَّهِ بُكْرَةً وَأَصِيلاً]
عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ بَيْنَمَا نَحْنُ نُصَلِّى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم إِذْ قَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرًا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا وَسُبْحَانَ اللَّهِ بُكْرَةً وَأَصِيلاً. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- «مَنِ الْقَائِلُ كَلِمَةَ كَذَا وَكَذَا». قَالَ رَجُلٌ مِنَ الْقَوْمِ أَنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ «عَجِبْتُ لَهَا فُتِحَتْ لَهَا أَبْوَابُ السَّمَاءِ». قَالَ ابْنُ عُمَرَ فَمَا تَرَكْتُهُنَّ مُنْذُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ ذَلِكَ( )
«از عبدالله ابن عمرب روایت است که فرمود: در زمانی که ما با پیامبر اکرمص نماز می‌خواندیم، مردی از حاضرین گفت: «اللَّهُ أَكْبَرُ كَبِيرا وَالْحَمْدُ لِلَّهِ كَثِيرًا وَسُبْحَانَ اللَّهِ بُكْرَةً وَأَصِيلاً»، «الله تبارک و تعالی برترین و بزرگترین است و همۀ ستایش‌ها به کثرت مخصوص اوست و من صبح و شام او را تسبیح می‌گویم». رسول اکرمص فرمودند: گویندۀ این سخن کیست؟ مردی از حاضرین گفت: من هستم، یا رسول الله. فرمودند: تعجب نمودم از این کلمه؛ چون دروازه‌های آسمان به روی آن باز گردید. ابن عمرب فرمود: پس از آنکه سخن پیامبر اکرمص در مورد این کلمه را شنیدم، هرگز آن را ترک نکردم»؛
9- همچنان در هنگام خواندن این دعا بعد از تکبیر احرام در نماز: «الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ»
عَنْ أَنَسٍ أَنَّ رَجُلاً جَاءَ فَدَخَلَ الصَّفَّ وَقَدْ حَفَزَهُ النَّفَسُ فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ. فَلَمَّا قَضَى رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- صَلاَتَهُ قَالَ «أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِالْكَلِمَاتِ». فَأَرَمَّ الْقَوْمُ فَقَالَ «أَيُّكُمُ الْمُتَكَلِّمُ بِهَا فَإِنَّهُ لَمْ يَقُلْ بَأْسًا». فَقَالَ رَجُلٌ جِئْتُ وَقَدْ حَفَزَنِى النَّفَسُ فَقُلْتُهَا. فَقَالَ «لَقَدْ رَأَيْتُ اثْنَىْ عَشَرَ مَلَكًا يَبْتَدِرُونَهَا أَيُّهُمْ يَرْفَعُهَا»( )
«از انسس روایت است که مردی وارد صف نماز گردید در حالی که به سبب سریع‌ آمدن، نفس عمیق می‌کشید و گفت: «الْحَمْدُ لِلَّهِ حَمْدًا كَثِيرا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ». وقتی رسول اکرمص نماز را تمام نمود فرمودند: «چه کسی از شما این سخنان را گفت؟» مردم خاموش مانده چیزی نگفتند. سپس آنحضرتص فرمودند: «چه کسی از شما این سخنان را گفت؟ چرا که سخنی بد نگفت». مردی گفت: چون به سرعت آمدم و نفس‌های عمیق می‌کشیدم، این سخنان را گفتم. آن حضرتص فرمودند: «همانا دوازده فرشته را دیدم که به سوی آن پیشی گرفتند تا کسی از ایشان آن را  به سوی آسمان بالا ببرد»؛
10- در وقت خواندن سوره فاتحه در نماز و حضور قلب و دقت و تدبر به آنچه خوانده می‌شود.
پیامبر اکرمص فرمودند: الله تبارک وتعالی فرمود: «قَسَمْتُ الصَّلاَةَ بَيْنِى وَبَيْنَ عَبْدِى نِصْفَيْنِ وَلِعَبْدِى مَا سَأَلَ فَإِذَا قَالَ الْعَبْدُ ﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى حَمِدَنِى عَبْدِى وَإِذَا قَالَ ﴿ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ﴾ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى أَثْنَى عَلَىَّ عَبْدِى. وَإِذَا قَالَ ﴿مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ﴾ قَالَ مَجَّدَنِى عَبْدِى وَقَالَ مَرَّةً فَوَّضَ إِلَىَّ عَبْدِى فَإِذَا قَالَ ﴿إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ﴾ قَالَ هَذَا بَيْنِى وَبَيْنَ عَبْدِى وَلِعَبْدِى مَا سَأَلَ. فَإِذَا قَالَ ﴿ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ ٦ صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ﴾ قَالَ هَذَا لِعَبْدِى وَلِعَبْدِى مَا سَأَلَ»( )
«الله تبارک وتعالی می‌فرماید: من سوره فاتحه را بین خود و بنده‏ام از وسط نصف کرده‏ام و سهم بنده‏ام، آن قسمت است که در آن از من می‌خواهد، وقتی که بنده می‌گوید: «ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان» الله بزرگ می‌فرماید: بنده‏ام مرا ستایش کرد، وقتی بنده می‌گوید: «خدای بخشندۀ مهربان» الله می‌فرماید: بنده‏ام مرا مورد تمجید و سپاس قرار داد، وقتی بنده می‌گوید: «خداوند مالک روز جزا» الله بزرگ می‌فرماید: بنده‏ام مرا بزرگ داشت، و وقتی که می‌گوید: «[بار الها] تنها تو را مى‏پرستيم و تنها از تو يارى مى‏جوييم» الله می‌فرماید: این سهم من و بنده‏ام است، و بنده‏ام هر چه را بخواهد به او می‏دهم. وقتی بنده بگوید: «ما را به راه راست هدايت فرما؛ راه آنان كه گرامى‏شان داشته‏اى نه [راه] مغضوبان و نه [راه] گمراهان»، الله بزرگ می‌فرماید: این سهم بنده‏ام است و هر چه را بخواهد به او می‏دهم»؛
11-  در وقت آمین گفتن در نماز:
پیامبر اکرمص فرمودند: «إِذَا قَالَ الإِمَامُ ﴿غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ﴾ فَقُولُوا آمِينَ، فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ قَوْلُهُ قَوْلَ الْمَلاَئِكَةِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»( )
«وقتی امام گفت: ﴿غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ﴾ شما آمین بگویید؛ همانا آنکه آمین گفتنش با آمین گفتن فرشتگان همزمان باشد، گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود)»؛
12- در وقت بلند شدن از رکوع و گفتن «رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ، حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ»
عَنْ رِفَاعَةَ بْنِ رَافِعٍ الزُّرَقِيِّ قَالَ: كُنَّا يَوْمًا نُصَلِّي وَرَاءَ النَّبِيِّ: فَلَمَّا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرَّكْعَةِ، قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، قَالَ رَجُلٌ وَرَاءَهُ: رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ، حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ، فَلَمَّا انْصَرَفَ، قَالَ: «مَنِ الْمُتَكَلِّمُ ؟» قَالَ: أَنَا، قَالَ: «رَأَيْتُ بِضْعَةً وَثَلاَثِينَ مَلَكًا يَبْتَدِرُونَهَا، أَيُّهُمْ يَكْتُبُهَا أَوَّلُ»( )
«از رفاعه بن رافع الزرقی روایت است که گفت: روزی پشت سر پیامبر اکرمص نماز می‌خواندیم، وقتی سر شان را از رکوع بلند نمودند فرمودند: «سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ» شخصی بدنبال ایشان گفت: «رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ، حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيهِ» وقتی نماز را تمام نمودند فرمودند: «چه کسی سخن گفت؟» آن مرد گفت: من، فرمودند: «سی و چند فرشته را دیدم که به سوی آن پیشی گرفتند تا یکی‌شان آن را اول بنویسد»؛
13- در وقت سجود:
رسول اکرمص فرمودند: «أَقْرَبُ مَا يَكُونُ الْعَبْدُ مِن رَّبِّهِ وَهُوَ سَاجِدٌ، فَأَكْثِرُوا الدُّعَاءَ»( )
«نزديك‌ترين جاي بنده به الله در حال سجود است؛ پس در آن بسيار دعا كنيد»؛
14- پس از درود فرستادن بر رسول اللهص در تشهد آخر:
عَنْ فَضَالَةَ بْنِ عُبَيْدٍ قَالَ بَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَاعِدًا إِذْ دَخَلَ رَجُلٌ فَصَلَّى فَقَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَارْحَمْنِى. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهَ -صلى الله عليه وسلم- «عَجِلْتَ أَيُّهَا الْمُصَلِّى إِذَا صَلَّيْتَ فَقَعَدْتَ فَاحْمَدِ اللَّهَ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ وَصَلِّ عَلَىَّ ثُمَّ ادْعُهُ». قَالَ ثُمَّ صَلَّى رَجُلٌ آخَرُ بَعْدَ ذَلِكَ فَحَمِدَ اللَّهَ وَصَلَّى عَلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ لَهُ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- «أَيُّهَا الْمُصَلِّى ادْعُ تُجَبْ»( )
از فضاله بن عبیدس روایت است که گفت: در حالی که پيامبراکرمص نشسته بودند، مردی وارد مسجد شد و گفت: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى وَارْحَمْنِى». آن حضرتص فرمودند: «اي نمازگزار، عجله كردي. هرگاه نماز خواندی و نشستي، الله را به آن چه سزاوار است ستايش كن و بر من درود بفرست، سپس به درگاه الله دعا كن».
سپس مردی دیگر نماز خواند و الله را ستايش نمود و بر پیامبرص درود فرستاد. آن حضرت به وی فرمودند: «اي نمازگزار، دعا كن كه دعايت اجابت مي‌شود»؛
 15- قبل از سلام دادن و گفتن «اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ الأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِى لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ أَنْ تَغْفِرَ لِى ذُنُوبِى إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ»
دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم الْمَسْجِدَ فَإِذَا هُوَ بِرَجُلٍ قَدْ قَضَى صَلاَتَهُ وَهُوَ يَتَشَهَّدُ وَهُوَ يَقُولُ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا اللَّهُ الأَحَدُ الصَّمَدُ الَّذِى لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوًا أَحَدٌ أَنْ تَغْفِرَ لِى ذُنُوبِى إِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ.  قَالَ فَقَالَ «قَدْ غُفِرَ لَهُ قَدْ غُفِرَ لَهُ»( )
«روزی رسول اکرمص وارد مسجد شدند که نگاهش متوجه مردی شد که نماز ادا می‌کرد و در تشهد آخر نشسته و می‌گوید: پروردگارا، من از تو می‌خواهم ای الله  یگانۀ بی‌نیاز که کسی را نزاده و زاده نشده و هیچ کس او را همتا نیست، اینکه گناهانم را ببخشایی؛ چرا که تو بخشندۀ مهربان هستی. آن حضرتص فرمودند: «بی‌گمان، بخشیده شد، بخشیده شد»؛
16- همچنان قبل از سلام دادن و گفتن: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ، بِأَنَّ لَكَ الْحَمْدُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْمَنَّانُ بَدِيعُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ، يَا ذَا الْجِلاَلِ وَالإِكْرَامِ، يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ».
عَنْ أَنَسٍ، قَالَ: كُنْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ جَالِسًا، يَعْنِي وَرَجُلٌ قَائِمٌ يُصَلِّي، فَلَمَّا رَكَعَ وَسَجَدَ وَتَشَهَّدَ دَعَا، فَقَالَ: فِي دُعَائِهِ: اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ، بِأَنَّ لَكَ الْحَمْدُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْمَنَّانُ بَدِيعُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ، يَا ذَا الْجِلاَلِ وَالإِكْرَامِ، يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ، إِنِّي أَسْأَلُكُ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لأَصْحَابِهِ: «تَدْرُونَ بِمَا دَعَا، قَالُوا: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَقَدْ دَعَا بِاسْمِهِ الْعَظِيمِ، الَّذِي إِذَا دُعِيَ بِهِ أَجَابَ، وَإِذَا سُئِلَ بِهِ أَعْطَى»( ).
«از حضرت انس ابن مالکس روایت شده که گفت: شنیدم رسول‌اللهص از شخصی که [در دعای نماز] میگفت: بار الها، من از تو درخواست می‌کنم به اینکه (همۀ) ثناها و ستایش از آنِ توست؛ نیست معبودی به حق جز تو، تویی بسیار بخشایندۀ مهربان، پدیدآورندۀ آسمان‌ها و زمین، صاحب بزرگی و احترام، ای ذات زنده و پاینده، از تو درخواست می‌کنم». آن حضرتص فرمود: او از الله به اسم اعظمش درخواست نموده است؛ چنان اسم اعظم که اگر به آن اسم، از او چیزی درخواست شود، [به دعاکننده] داده شود و اگر به آن دعا شود، اجابت گردد»؛
17- پس از وضو کردن و گفتن: «أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ»
رسول اکرمص فرمودند: «مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ يَتَوَضَّأُ فَيُحْسِنُ الْوُضُوءَ ثُمَّ يَقُولُ حِينَ يَفْرُغُ مِنْ وُضُوئِهِ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ إِلاَّ فُتِحَتْ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ الثَّمَانِيَةُ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ»( )
«هیچکدام شما نیست که وضو بگیرد و آن را برساند یا کامل نماید، سپس بگوید: أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ  مگر اینکه تمام هشت دروازۀ بهشت به روی او باز می‌گردد تا از هرکدام که بخواهد داخل گردد»؛
18- دعای مسلمان برای برادر مسلمان خصوصاً در غیاب او:
از رسول کریمص روایت است که فرمودند: «دَعْوَةُ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ لأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ مُسْتَجَابَةٌ عِنْدَ رَأْسِهِ مَلَكٌ مُوَكَّلٌ كُلَّمَا دَعَا لأَخِيهِ بِخَيْرٍ قَالَ الْمَلَكُ الْمُوَكَّلُ بِهِ آمِينَ وَلَكَ بِمِثْلٍ»( )
«دعای شخص مسلمان برای برادرش و در غیاب وی مستجاب است. در بالای سرش فرشته‌ای موظف است که هرگاه برای برادرش دعای خیر کند، فرشتۀ موظف به او می‌گوید: آمین و برای تو مانند آن باد»؛
19- در هنگام بلند شدن از خواب و گفتن: «لاََ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسُبْحَانَ اللهِ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ، وَلاَ حَوْلَ، وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي»
عن عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «مَنْ تَعَارَّ مِنَ اللَّيْلِ فَقَالَ: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسُبْحَانَ اللهِ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ، وَلاَ حَوْلَ، وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي، أَوْ دَعَا اسْتُجِيبَ فَإِنْ تَوَضَّأَ وَصَلَّى قُبِلَتْ صَلاَتُهُ»( )
«از عباده بن صامتس از پیامبر اکرمص روایت است که فرمودند: کسی که در شب از خواب بر خاسته و بگوید: لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسُبْحَانَ اللهِ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَاللَّهُ أَكْبَرُ، وَلاَ حَوْلَ، وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ و بعد از آن از الله طلب آمرزش نماید، و یا چیزی بخواهد، طلبش اجابت می‌گردد؛ و اگر وضو بسازد و نماز بخواند، نمازش قبول می‌شود»؛
20- در هنگام خواندن این دعا: لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم «دَعْوَةُ ذِى النُّونِ إِذْ دَعَا وَهُوَ فِى بَطْنِ الْحُوتِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ. فَإِنَّهُ لَمْ يَدْعُ بِهَا رَجُلٌ مُسْلِمٌ فِى شَىْءٍ قَطُّ إِلاَّ اسْتَجَابَ اللَّهُ لَهُ»( )
پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «دعای ذوالنون [یونس] هنگامی که در شکم نهنگ آن را خواند لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّى كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ (بارالها، معبودی برحق جز تو نیست، منزهی تو، به راستی که من از ستمکاران بودم) هیچ شخص مسلمان نیست که در چیزی به این دعا، دعا کند مگر اینکه برای او اجابت می‌شود»؛
21- در هنگام مصیبت وقتی این دعا خوانده شود: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ اللَّهُمَّ أْجُرْنِى فِى مُصِيبَتِى وَأَخْلِفْ لِى خَيْرًا مِنْهَا»
عن أُمَّ سَلَمَةَ زَوْجَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم تَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ «مَا مِنْ عَبْدٍ تُصِيبُهُ مُصِيبَةٌ فَيَقُولُ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ اللَّهُمَّ أْجُرْنِى فِى مُصِيبَتِى وَأَخْلِفْ لِى خَيْرًا مِنْهَا إِلاَّ أَجَرَهُ اللَّهُ فِى مُصِيبَتِهِ وَأَخْلَفَ لَهُ خَيْرًا مِنْهَا». قَالَتْ فَلَمَّا تُوُفِّىَ أَبُو سَلَمَةَ قُلْتُ كَمَا أَمَرَنِى رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَأَخْلَفَ اللَّهُ لِى خَيْرًا مِنْهُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم ( )
(از ام سلمهل همسر رسول اللهص روایت است که فرمود: از رسول اللهص شنیدم که می‌فرمود: «هیچ بنده ای نیست که به مصیبتی گرفتار شود و بگوید: إنا لله وإنا إلیه راجعون؛ الها، مرا در مصیبتم مزد داده و برایم عوضی بهتر از او قرار ده. مگر اینکه الله او را در مصیبتش مزد داده و عوض بهتری برای او می‌دهد». گفت: چون ابوسلمه وفات یافت، چنان که رسول اللهص مرا امر کرده بود، گفتم و الله متعال عوضی نیکوتر از او، رسول اللهص را به من داد»؛
22- دعا در وقت باریدن باران:
از پیامبر اکرمص روایت است که فرمودند: «ثِنْتَانِ لاَ تُرَدَّانِ، أَوْ قَالَ: قَلَّ مَا تُرَدَّانِ، الدُّعَاءُ عِنْدَ النِّدَاءِ، أَوْ عِنْدَ الْبَأْسِ حِينَ يُلْحِمُ بَعْضُهُمْ بَعْضًا. قَالَ مُوسَى بْنُ يَعْقُوبَ وَحَدَّثَنِي رِزْقُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمَدَنِيُّ عَنْ أَبِي حَازِمٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: وَتَحْتَ الْمَطَرِ. هَذَا حَدِيثٌ صَحِيحُ الإِسْنَادِ وَلَمْ يُخَرِّجَاه( )
«دو دعا رد نمی‌شود، یا فرمودند: کم رد می‌شوند: دعا در وقت اذان و در وقت جنگ، هنگامی که برخی با برخی دیگر درگیر می‌شوند؛ و در روایت سعدس و زیر باران؛
23- دعای مردم به شخص مرده:
عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ قَالَتْ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى أَبِى سَلَمَةَ وَقَدْ شَقَّ بَصَرُهُ فَأَغْمَضَهُ ثُمَّ قَالَ «إِنَّ الرُّوحَ إِذَا قُبِضَ تَبِعَهُ الْبَصَرُ». فَضَجَّ نَاسٌ مِنْ أَهْلِهِ فَقَالَ «لاَ تَدْعُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ إِلاَّ بِخَيْرٍ فَإِنَّ الْمَلاَئِكَةَ يُؤَمِّنُونَ عَلَى مَا تَقُولُونَ». ثُمَّ قَالَ «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لأَبِى سَلَمَةَ وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ فِى الْمَهْدِيِّينَ وَاخْلُفْهُ فِى عَقِبِهِ فِى الْغَابِرِينَ وَاغْفِرْ لَنَا وَلَهُ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ وَافْسَحْ لَهُ فِى قَبْرِهِ. وَنَوِّرْ لَهُ فِيهِ»( )
«از ام سلمهل روایت شده که فرمود: رسول اللهص بر ابوسلمه وارد شد در حالی که چشمانش باز مانده بود؛ پس آن را پوشیده و فرمود: چون روح قبض شود، چشم به دنبالش می‌نگرد و عده‌ای از خانواده‌اش به صدای بلند گریستند. آن حضرتص فرمود: بر خویش جز دعای خیر مکنید، زیرا فرشتگان بدانچه می‌گویید آمین می‌گویند و سپس فرمود: اللهم اغفر لابی سلمه ...  بار الها؛ ابو سلمه را بیامرز و مرتبه‌اش را در میان هدایت شدگان بلند نما و بر کسانی که از وی مانده‌اند تو سرپرستی کن و ای پروردگار عالمیان، ما را و او را بیامرز و قبرش را بر وی گشاده کن و آن را برایش روشن بدار»؛
24- دعاي مظلوم:
رسول اکرمص وقتي معاذس را به يمن فرستاد به او فرمود: «... وَاتَّقِ دَعْوَةَ الْمَظْلُومِ فَإِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ اللهِ حِجَابٌ»( )
«از دعاي مظلوم بپرهيز؛ زيرا كه بين دعاي او و اللهـ حجاب و پرده‌اي نيست»؛
25- دعای پدر بر فرزند و دعای مسافر:
به دلیل فرمودۀ پیامبر اکرمص: «ثلاَثُ دَعَوَاتٍ مُسْتَجَاباَتٌ لاَ شَكَّ فِيهِنَّ: دَعْوَةُ الْمَظْلُومِ، وَدَعْوَةُ الْمُسَافِرِ، وَدَعْوَةُ الْوَالِدِ عَلَى وَلَدِهِ»( ).
«سه دعا بدون شك مورد قبول است: دعاي مظلوم، دعاي مسافر و دعاي پدر بر فرزند خود»؛
26- دعای پدر به فرزند و دعای روزه‌دار:
پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «ثَلاَثُ دَعَوَاتٍ لاَ تُرَدُّ: دَعْوَةُ الْوَالِدِ لولده، وَدَعْوَةُ الصَّائِمِ وَدَعْوَةُ الْمُسَافِرِ»( )
 «دعاي سه نفر رد نمی‌شود:  دعای پدر به فرزندش، دعای روزه‌دار، و دعای مسافر»؛
27- دعای حاکم عادل:
از رسول اکرمص روایت است که فرمودند: «الإِمَامُ الْعَادِلُ لاَ تُرَدُّ دَعْوته»( )
«دعاي حاكم عادل رد نمی‌شود»؛
28-  دعا در روز عرفه:
رسول اکرمص فرمودند: «خيرُ الدُّعَاءِ دُعَاءُ يَوْمِ عَرَفَةَ، وَخَيْرُ مَا قُلْتُ أَنَاْ وَالنَّبِيُّونَ مِنْ قَبْلِي: لاَ إلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»( )
«بهترين دعا، دعاي روزعرفه است و بهترين چيزي كه من و پيامبران قبل از من گفتند، اين است: لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»؛
29- دعاي بيچارگان:
اللهـ می‌فرمايد: ﴿أَمَّن يُجِيبُ ٱلۡمُضۡطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكۡشِفُ ٱلسُّوٓءَ وَيَجۡعَلُكُمۡ خُلَفَآءَ ٱلۡأَرۡضِۗ أَءِلَٰهٞ مَّعَ ٱللَّهِۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ﴾ [النمل: 62]
«يا [كيست] آن كس كه درمانده را چون وى را بخواند، اجابت مى‏كند و گرفتارى را برطرف مى‏گرداند و شما را جانشينان اين زمين قرار مى‏دهد؟ آيا معبودى با خداست؟ چه كم پند مى‏پذيريد!».
خواننده عزيز، انسان مؤمن بر اين حالات و لحظات و فرصت‌ها حريص می‌شود و آنها را غنيمت مي‌شمارد؛ چرا كه اميد اجابت دعا در اين مواقع هست و سود و بهره‌گرفتن از آن نزديك است؛ پس از الله متعال ياري بخواه و عاجز مشو و بر آنچه به تو نفع و فايده می‌رساند، حريص باش؛ چرا كه مؤمن، زيرك و هوشيار است.
 
چرا دعا قبول نمی‌گردد؟
1- شتاب و عجله در دعا
از پیامبر اکرمص روایت است که فرمودند: «يُسْتَجَابُ لأَحَدِكُمْ مَا لَمْ يَعْجَلْ فَيَقُولُ قَدْ دَعَوْتُ فَلاَ أَوْ فَلَمْ يُسْتَجَبْ لِى»( )
و در روایت امام مسلم: «لاَ يَزَالُ يُسْتَجَابُ لِلْعَبْدِ مَا لَمْ يَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ مَا لَمْ يَسْتَعْجِلْ». قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا الاِسْتِعْجَالُ قَالَ «يَقُولُ قَدْ دَعَوْتُ وَقَدْ دَعَوْتُ فَلَمْ أَرَ يَسْتَجِيبُ لِى فَيَسْتَحْسِرُ عِنْدَ ذَلِكَ وَيَدَعُ الدُّعَاءَ»( )
از ابو هریرهس روایت است که رسول اللهص فرمودند: « دعا برای هر یک از شما اجابت می‌شود تا زمانی‌ که شتاب نکند که بگوید: به درگاه پروردگارم دعا کردم ولی دعایم پذیرفته نشد. و در روایتی از امام مسلم آمده که: دعا همیشه برای بنده اجابت می‌شود تا زمانی به گناه و قطع صلۀ رحم دعا نکند؛ به شرطی که شتاب و عجله ننماید. گفته شد: یا رسول الله، شتاب چیست؟ فرمودند: می‌گوید: همانا دعا کردم و دعا کردم و ندیدم که برایم اجابت کند، پس در این اثنا خسته شده و دعا را ترک می‌کند».
خوانندۀ گرامی، چون اللهأ برای هر چیز وقتی معیّن قرار داده، که از آن پیش و پس نمی‌شود، از این رو شتاب و عجله در دعا درست نیست؛ و چه بسا که اثرات دعا را از میان می‌برد؛
2- حکمت الهی
عن عُبَادَةَ بْنَ الصَّامِتِ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:«مَا عَلَى الأَرْضِ مُسْلِمٌ يَدْعُو اللَّهَ بِدَعْوَةٍ إِلاَّ آتَاهُ اللَّهُ إِيَّاهَا أَوْ صَرَفَ عَنْهُ مِنَ السُّوءِ مِثْلَهَا مَا لَمْ يَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ»، فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ القَوْمِ: إِذًا نُكْثِرُ، قَالَ:«اللَّهُ أَكْثَرُ»( ). حاکم این عبارت را در روایتش افزوده است: «أو يدخر له من الأجر مثلها»( )
از عبادة بن صامتس روایت است که رسول اللهص فرمودند: «بر روی زمین مسلمانی نیست که دعایی به دربار اللهأ نماید مگر اینکه الله آن را به وی می‌دهد، یا مثل آن، بدی را از وی دور می‌گرداند. مادامی که به گناه و قطع صلۀ رحم دعا نکند. مردی از آن گروه گفت: ازین پس زیاد دعا می‌کنیم. فرمودند: الله بیشتر [یعنی احسان او از درخواست شما زیادتر است]». حاکم در روایتش افزوده: یا ذخیره کند برای او مثل پاداش او را؛  
3- دعا به گناه و قطع صلۀ رحم
به دلیل حدیث فوق؛

4- خوردن و نوشیدن و پوشیدن از مال حرام
پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «....الرَّجُلَ يُطِيلُ السَّفَرَ، أَشْعَثَ أغْبَرَ، يَمُدُّ يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ، يَارَبِّ، يَارَبِّ، وَمَطْعَمُهُ حَرَامٌ، وَمَشْرَبُهُ حَرَامٌ، وَمَلْبَسُهُ حَرَامٌ، وَغُذِيَ بِالْحَرَامِ، فَأَنّى يُسْتَجَابُ لِذَلِكَ؟!»( )
«رسول اکرمص از مردي ياد كردند كه سفر خود را طولاني می‌كند و با مويي پريشان و رويي گردآلود دو دستش را به سوي آسمان بلند كرده، می‌گويد: پروردگارا، پروردگارا، در حالي كه غذايش حرام، آبش حرام، لباسش حرام و تغذيه‌شده به حرام است؛ پس چگونه الله متعال دعاي او را اجابت كند [اللهـ دعاي چنين بندگاني را اجابت نمی‌كند»؛
5- عدم یقین در اجابت دعا اینکه آیا الله تعالی دعایش را خواهد پذیرفت یا نه
رسول اکرمص فرمودند: «إِذَا دَعَا أَحَدُكُمْ فَلْيَعْزِمِ الْمَسْأَلَةَ، وَلاَ يَقُولَنَّ: اللّهُمَّ إِنْ شِئْتَ فَأَعْطِنِي، فَإِنَّهُ لاَ مُسْتَكْرِهَ لَهُ»( )
«هرگاه يكی از شما دعا كرد، در دعا كردن عزم و اراده كند و نبايد بگويد: پروردگارا، اگر خواستي به من بده؛ زیرا کسی نمی‌تواند اللهـ را به انجام دادن کاری مجبور کند»؛

6- ترک نمودن امر به معروف و نهی از منکر
عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ الْيَمَانِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ «وَالَّذِى نَفْسِى بِيَدِهِ لَتَأْمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلَتَنْهَوُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِ أَوْ لَيُوشِكَنَّ اللَّهُ أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عِقَابًا مِنْهُ ثُمَّ تَدْعُونَهُ فَلاَ يُسْتَجَابُ لَكُمْ». قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ( )
از حذیفهس از پیامبر اکرمص روایت است که فرمودند: «سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، همانا به کارهای پسندیده امر نموده و از کارهای ناپسندیده منع می‌کنید، یا نزدیک است که الله بر شما عذابی از نزد خویش بفرستد و سپس او را بخوانید و او دعای شما را اجابت نکند»؛
7- غلبه نمودن غفلت و عیش و عشرت بر نفس و پیروی از هوا و هوس
الله متعال می‌فرماید: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ﴾ [الرعد:11]
«الله حال و وضع هیچ گروهی را تغیر نمی‌دهد، مگر اینکه آنان احوال خود را تغییر دهند»؛
8-  دعا در حال غفلت دل و اشتغال ذهن
پیامبر اکرمص در حدیثی می‌فرمایند: «...وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ لاَ يَسْتَجِيبُ دُعَاءً مِنْ قَلْبٍ غَافِلٍ لاَهٍ»( ).
« ... و بدانید که الله دعایی را از قلب غافل و مشغول اجابت نمی‌کند»؛
9- ارتکاب بعضی گناهان
پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «ثَلاَثَةٌ يَدْعُونَ اللَّهَ فَلاَ يُسْتَجَابُ لَهُمْ رَجُلٌ كَانَتْ تَحْتَهُ امْرَأَةٌ سَيِّئَةُ الْخُلُقِ فَلَمْ يُطَلِّقْهَا وَرَجُلٌ كَانَ لَهُ عَلَى رَجُلٍ مَالٍ فَلَمْ يُشْهِدْ عَلَيْهِ وَرَجُلٌ آتَى سَفِيهًا مَالَهُ وَقَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ (وَلاَ تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَكُمْ)»( )
«سه کس‌ هستند که الله را می‌خوانند ولی دعایشان اجابت نمی‌گردد: مردی که زنی بداخلاق دارد و او را طلاق نمی‌کند؛ مردی که به شخصی قرض دارد و کسی را بر وی شاهد نگرفته؛ و مردی که به نادانی و کم‌خردی مال خویش را داده است، در حالی که الله می‌فرماید: اموال کم‌خردان را، که در اصل اموال شماست، به خود آنان تحویل ندهید».
چرا پیروزی مسلمانان به تاخیر می‌افتد؟
امت اسلامی، به ویژه کسانی که به ناحق مورد ظلم و ستم قرار گرفته‌اند و از خانه و کاشانۀ خود اخراج شده‌اند به جرم این که می‌گویند: پروردگار ما الله است، شب و روز دست به دعا و نیایشند تا پیروزی نصیبشان گردد؛ لیکن این پیروزی به تأخیر می‌افتد. البته این کُندی چه بسا برای حکمتی باشد که الله آن را خواسته است. چه بسا پیروزی امت مسلمان بدین خاطر به تأخیر می‌افتد که بنیۀ آن با وجود رشد و نمو پیدا کردن، هنوز پخته و رسیده نگردیده است و با جود رسیدن به مرحلۀ بلند، هنوز کامل نشده و هنوز نیروهایشان جمع نگردیده و روی هم اندوده و انباشته نشده است و همۀ سلول‌هایشان آماده و مجهز نگردیده است تا نیروها و استعداد‌های ذخیره شده در آنها شناخته شود. اگر در این وقت، چنین ملتی به پیروزی دسترسی پیدا کند، آن را هرچه زودتر از دست می‌دهد؛ زیرا قدرت حفاظت و حمایتِ طولانی آن را ندارد.
گاهی هم پیروزی ایشان به تعویق می‌افتد تا ملت مسلمان آخرین نیرویی را که در توان دارد و آخرین اندخته‌ای را که دارد، بذل این کار کند و همۀ چیز‌های قیمتی و گرانبها را در راه اللهأ سهل و ساده فدا کند و ناچیز و بی‌ارزش انگارد.
چه بسا پیروزی به کندی صورت پذیرد تا ملت مؤمن آخرین نیروهای خود را تجربه کند و بداند و متوجه شود که این نیروها به تنهایی و بدون پشتیبانی اللهأ ضامن پیروزی نیست. پیروزی از سوی الله وقتی فرا میرسد که ملت مسلمان آخرین چیزی را که در توان دارد، بذل کند و بعد از آن، کار و بار خود را به الله واگذارد و بر او توکل نماید.
گاهی پیروزی به کُندی می‌گیرد تا ملت مسلمان پیوند خود را با الله بیشتر کند در آن حال و احوالی که رنج می‌کشد و درد می‌کشد و آنچه دارد می‌بخشد و پشتیبان و تکیه‌گاهی جز الله برای خود نمی‌یابد و نمی‌بیند و در هنگام بلا و زیان و ضرر، جز به الله رو نمی‌کند، از حق و عدل و خیری منحرف نمی‌شود و کناره‌گیری نمی‌نماید که الله در پرتو آنها پیروزی را بدو بخشیده است.
گاهی پیروزی به کندی صورت می‌پذیرد چون ملت مسلمان هنوز در مبارزات و بذل و فداکاری‌ها و جان نثاری‌های خود، تنها الله را در نظر نداشته است و فقط برای دعوت او نبوده است؛ بلکه برای غنایمی که بدست آورده جنگیده است، یا جنگیده است تا مردانگی و قهرمانی خود را بنمایاند و از خویشتن دفاع نماید، یا جنگیده است تا شجاعت و دلیری خود را به دشمنان نشان دهد. الله تعالی می‌خواهد جهاد تنها برای او و در راه او باشد و بس؛ و زدوده از همۀ احساسات و اندیشه‌های دیگری باشد که بدان می‌آمیزد. از پیامبر اکرمص پرسیده شد: یکی می‌جنگد تا غیرت خود را بنمایاند؛ دیگری می‌جنگد تا دلیری کند و شجاعت نشان دهد؛ کسی هم می‌جنگد تا ریا نماید و کار خود را به دیگران نشان دهد. کدام یک از اینها در راه الله است؟ فرمودند: «مَنْ قَاتَلَ لِتَكُونَ كَلِمَةُ اللهِ هِيَ الْعُلْيَا فَهُوَ فِي سَبِيلِ اللهِ»( )
«کسی که بجنگد تا سخن الله، والائی و برتری گیرد، او در راه الله عزوجل می‌باشد».
همچنین گاهی پیروزی به کندی حاصل می‌شود، چون در دشمنی که ملت مسلمانان با آن می‌جنگد هنوز چیزی از خیر و خوبی در لابلای آن مانده است و الله  می‌خواهد آن اندک خیر را نیز در شر بپالاید، تا شر جدا شود و تک و تنها نابود گردد و ذره‌ای از خیر همراه شر نماند و در وسط آن هدر نرود و بیهوده نابود نشود.
گاهی پیروزی به کندی صورت می‌پذیرد، بدان علت که باطلی که ملت مسلمان با آن می‌رزمد هنوز انحراف آن کاملا برای مردمان روشن و واضح نگردیده است.
اگر در این وقت، مسلمانان بر آن غلبه کنند و چیره شوند، کسانی که فریب آن باطل را خورده‌اند، آن را کمک می‌نمایند و یار و مددکارش می‌شوند، چون هنوز قانع نگردیده‌اند و برایشان روشن نشده‌ است که آن باطل، دارای فساد است و باید از میان برداشته شود. در نتیجه، ریشه‌هایی در دل‌ها و درون‌های افراد پاکی بدَواند که حقیقت برایشان هویدا نشده است.
گاهی هم پیروزی دیر حاصل می‌گردد، بدان خاطر که محیط هنوز شایان استقبال از حق و خیر و عدلی را ندارد که ملت مسلمان آنها را ترسیم و جلوه‌گر می‌سازد و در ذهن مجسم می‌دارد. اگر ملت مسلمان در این وقت پیروز گردد، با دشمنی و آشوب محیط رویارو می‌شود، دشمنی و آشوبی که با آن، برای ملت مسلمان آرام و قراری نخواهد بود. لذا مبارزه بر دوام می‌ماند تا دل‌ها و درون‌های مردمان پیرامون آن، آمادگی استقبال از حق مظفر و معزز را پیدا می‌کنند وتوانایي استقبال از حق و قدرت ماندگاری بر آن را خواهند داشت.
به خاطر همۀ چیزهای دیگری که تنها اللهـ از آنها آگاه است، پیروزی به تأخیر می‌افتد و دیر به دست می‌آید و جان‌نثاری‌ها و فداکاری‌ها چندین برابر می‌گردد و دردها و رنج‌ها فزونتر و بیشتر می‌شود. اللهـ فقط از کسانی دفاع خواهد کرد که ایمان آورده‌اند و در نهایت، پیروزی سر می‌رسد و تحقق پیدا می‌کند( ).
برخی از احادیث ضعیف و جعلی در مورد دعا
1-    توسلوا بجاهي فإن جاهي عند الله عظیم
این حدیث اصل و اساس ندارد. سخن علما در مورد این حدیث:
الف- شیخ الاسلام ابن تیمیه: :
وی در کتاب «توسل» نگاشته است: بدون شک مقام و منزلت پیامبر اکرمص نزد الله بسیار بزرگ است. او موسی را در کتاب خویش چنین وصف نموده ﴿وکان عند الله وجیها﴾ و چنان که معلوم است، پیامبر ما محمدص برتر از موسی است و بدون شک، وجیهتر از موسی نزد اللهأ می‌باشد. این یک مسئله است و مسئلۀ توسل به مقام ایشان، موضوعی دیگر است؛ زیرا مخلوق می‌تواند برای مخلوقی دیگر، بدون اجازۀ او شفاعت نماید؛ اما هیچ کسی بدون اجازۀ اللهـ نمی‌تواند کسی را شفاعت کند( )؛
ب- علامه آلبانی::
علامه آلبانی در سلسلۀ احادیث ضعیفه و موضوعه شماره (22) جلد اول در مورد آن فرموده است: این حدیث اصل ندارد؛
2- الدعاء سلاح المومن و عماد الدین و نور السماوات و الارض
سخن علما در مورد این حدیث جعلی:
أ- هیثمی در کتاب المجمع 10/147 در مورد آن فرموده: این حدیث از روایت ابویعلی است و در سند آن محمد بن الحسن بن ابی یزید وجود دارد که متروک است؛
ب- علامه آلبانی در سلسلۀ احادیث ضعیفه و موضوعه شماره (179) در مورد این حدیث چنین فرموده است:
اول اینکه: در سند آن بین علی بن الحسین و جد او علی بن ابی طالبس انقطاع وجود دارد؛ چنان که ذهبی در المیزان نگاشته است؛
دوم اینکه: مراد از محمد بن الحسن همدانی صدوق معروف نیست؛ بلکه مراد، محمد بن الحسن بن ابی یزید همدانی کذاب است؛ چنان که حاکم: فرموده است؛
3-    کان رسول اللهص اذا رفع یدیه فی الدعاء لم یحطهما حتی یمسح بهما وجهه
این حدیث ضعیف است. سخن علما در مورد این حدیث:
الف- امام نووی: در کتاب الاذکار صفحه 355 فرموده: سند این حدیث ضعیف است؛
ب- علامه آلبانی: در مشکاة المصابیح2/696 فرموده: در مورد مسح نمودن صورت بعد از دعا، حدیث صحیحی وجود ندارد؛ طوری که در کتاب ارواء الغلیل شماره 426 و 427 در مورد آن تحقیق نموده‌ام؛
4- الدعاء مُخُّ العبادة
علامه آلبانی: در مشکاة فرموده است: در سند آن، ابنلهیعه وجود دارد که در حفظ احادیث ضعیف بود؛
5-    حسبی من سؤالی علمه بحالی
این حدیث اصلالت ندارد. سخن علما در مورد این حدیث:
الف- بغوی در تفسیر سورة الانبیاء به ضعیف بودن این حدیث اشاره نموده است؛
ب- ابن عراق در کتاب «تنزیه الشریعة المرفوعة عن الاخبار الشنیعة الموضوعة» سخن شیخ الاسلام ابنتیمیه: مبنی بر جعلی بودن این حدیث را نقل نموده است؛
ج- علامه آلبانی: این حدیث را در سلسلۀ احادیث ضعیفه و موضوعه با شمارۀ (21) درج نموده است.
دعاهایی که مسلمان از آن منع شده است
1- خواستن مجازات اخروی در دنیا
عَنْ أَنَسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَادَ رَجُلاً مِنَ الْمُسْلِمِينَ قَدْ خَفَتَ فَصَارَ مِثْلَ الْفَرْخِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- «هَلْ كُنْتَ تَدْعُو بِشَىْءٍ أَوْ تَسْأَلُهُ إِيَّاهُ». قَالَ نَعَمْ كُنْتُ أَقُولُ اللَّهُمَّ مَا كُنْتَ مُعَاقِبِى بِهِ فِى الآخِرَةِ فَعَجِّلْهُ لِى فِى الدُّنْيَا. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- «سُبْحَانَ اللَّهِ لاَ تُطِيقُهُ - أَوْ لاَ تَسْتَطِيعُهُ - أَفَلاَ قُلْتَ اللَّهُمَّ آتِنَا فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ». قَالَ فَدَعَا اللَّهَ لَهُ فَشَفَاهُ( )
«از انسس روایت است که روزی رسول اکرمص به زیارت بیماری رفتند که از شدت مرض و ناتوانی مانند جوجۀ پرنده شده بود. آن حضرتص به وی فرمودند: آیا چیزی دعا می‌کردی یا از الله چیزی می‌خواستی؟ گفت: بله، میگفتم: بارالها، مجازات اخرویم را اکنون در دنیا برایم نصیب فرما. آن حضرتص فرمودند: سبحان الله، طاقت آن را نداری، یا فرمودند: توان آن را نداری؛ چرا نگفتی: پروردگارا، برای ما در دنیا خوبی بده و در آخرت خوبی بده و ما را از عذاب دوزخ رهایی بخش؟ انسس فرمود: پیامبرص از اللهأ برایش دعای صحت خواست و الله او را شفا بخشید؛
2- آرزوی مرگ
عَنْ قَيْسِ بْنِ أَبِى حَازِمٍ قَالَ دَخَلْنَا عَلَى خَبَّابٍ وَقَدِ اكْتَوَى سَبْعَ كَيَّاتٍ فِى بَطْنِهِ فَقَالَ لَوْمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَانَا أَنْ نَدْعُوَ بِالْمَوْتِ لَدَعَوْتُ بِهِ( )
«از قیس بن ابی حازمس روایت است که فرمود: در حالی بر خبابس وارد شدیم که هفت جای شکم خویش را داغ نموده بود و فرمود: اگر رسول اللهص ما را از آرزو کردن مرگ منع نمی‌کرد، من مرگ خود را طلب می‌کردم»؛
عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم: «لاَ يَتَمَنَّيَنَّ أَحَدُكُمُ الْمَوْتَ مِنْ ضُرٍّ أَصَابَهُ فَإِنْ كَانَ لاَ بُدَّ فَاعِلاً فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ أَحْيِنِي مَا كَانَتِ الْحَيَاةُ خَيْرًا لِي وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتْ الْوَفَاةُ خَيْرًا لِي»( )
«از انسس روایت است که پیامبر اکرمص فرمودند: هیچ کسی نباید به سبب بیماری، مرگ خود را طلب کند. اگر ناچار است، فقط بگوید: پروردگارا، تا وقتی زندگی برایم بهتر است، مرا زنده نگهدار؛ و وقتی که مرگ برایم بهتر باشد، مرا بمیران»؛
3- لعنت کردن انسان یا چارپایی معیّن
پیامبر اکرمص فرمودند: «لَيْسَ الْمُؤْمِنُ بِالطَّعَّانِ وَلاَ اللَّعَّانِ وَلاَ الْفَاحِشِ وَلاَ الْبَذِىءِ»( )
«مومن، طعنه‌زننده و لعنت‌کننده و بدگفتار و دشنام‌گو نیست».
همچنین پیامبر اکرمص فرمودند: «إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا لَعَنَ شَيْئًا صَعِدَتِ اللَّعْنَةُ إِلَى السَّمَاءِ فَتُغْلَقُ أَبْوَابُ السَّمَاءِ دُونَهَا، ثُمَّ تَهْبِطُ إِلَى الأَرْضِ فَتُغْلَقُ أَبْوَابُهَا دُونَهَا، ثُمَّ تَأْخُذُ يَمِينًا وَشِمَالاً، فَإِذَا لَمْ تَجِدْ مَسَاغًا رَجَعَتْ إِلَى الَّذِي لُعِنَ، فَإِنْ كَانَ لِذَلِكَ أَهْلاً وَإِلاَّ رَجَعَتْ إِلَى قَائِلِهَا».
«هرگاه بنده چیزی را لعنت کند، لعنت به سوی آسمان بالا می‌رود و دروازه‌های آسمان به روی آن بسته می‌شود. سپس به زمین فرود می‌آید و دروازه‌های زمین به روی آن بسته می‌شود. باز به راست و چپ می‌رود و اگر راهی نیافت، به کسی که لعنت شده باز می‌گردد و اگر وی اهل آن بود که هیچ؛ اگر نه، به گوینده‌اش باز می‌گردد»؛
 4- دشنام دادن مسلمان بدون حق
پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «سِبَابُ الْمُسْلِمِ فُسُوقٌ و قِتَالُهُ كُفْرٌ»( )
«دشنام دادن مسلمان فسق و جنگ با وی کفر است».
و در موضعی دیگر فرمودند: «لاَ يَرْمِي رَجُلٌ رَجُلاً بِالْفُسُوقِ، وَلاَ يَرْمِيهِ بِالْكُفْرِ إِلاَّ ارْتَدَّتْ عَلَيْهِ إِنْ لَمْ يَكُنْ صَاحِبُهُ كَذَلِكَ»( )
«هیچ مردی مرد دیگری را به فسق یا کفر متهم نمی‌کند؛ مگر اینکه فسق و کفر بر او بازمی گردد، هرآنگاه که این نسبت‌ها به وی درست نباشد»؛
5- دشنام دادن مردگان بدون حق و مصلحت شرعی
پیامبر اکرمص می‌فرمایند: «لاَ تَسُبُّوا الأَمْوَاتَ فَإِنَّهُمْ قَدْ أَفْضَوْا إِلَى مَا قَدَّمُوا»( )
«مردگان را دشنام ندهید زیرا آنان به آنچه پیش فرستادند رسیدند»؛
6- دشنام دادن تب
عن جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ عَلَى أُمِّ السَّائِبِ أَوْ أُمِّ الْمُسَيَّبِ فَقَالَ «مَا لَكِ يَا أُمَّ السَّائِبِ أَوْ يَا أُمَّ الْمُسَيَّبِ تُزَفْزِفِينَ». قَالَتِ الْحُمَّى لاَ بَارَكَ اللَّهُ فِيهَا. فَقَالَ «لاَ تَسُبِّى الْحُمَّى فَإِنَّهَا تُذْهِبُ خَطَايَا بَنِى آدَمَ كَمَا يُذْهِبُ الْكِيرُ خَبَثَ الْحَدِيدِ»( )
(از جابر بن عبداللهس روایت است که رسول اکرمص بر امسائب یا اممسیّب وارد شده و فرمودند: ای امسائب یا اممسیّب تو را چه شده؟ چرا می‌لرزی؟ گفت: تب دارم که الله برکتش ندهد. آن حضرتص فرمودند: تب را دشنام مده که تب گناهان فرزندان آدم را از بین می‌برد، همانطور که کورۀ آهنگر چرک و زنگ آهن را از بین می‌برد»؛
7- دشنام دادن به باد
پیامبر اکرمص فرمودند: «الرِّيحُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ تَأْتِى بِالرَّحْمَةِ وَتَأْتِى بِالْعَذَابِ فَإِذَا رَأَيْتُمُوهَا فَلاَ تَسُبُّوهَا وَسَلُوا اللَّهَ خَيْرَهَا وَاسْتَعِيذُوا بِاللَّهِ مِنْ شَرِّهَا»( )
«باد رحمت اللهـ بر بندگانش است که رحمت و عذاب را با خود می‌آورد. پس هرگاه آن را دیدید، دشنامش ندهید و از اللهأ خیر آن را بطلبید و به الله از بدی آن پناه جویید»؛
8- دشنام دادن خروس
رسول اکرمص فرموده‌اند: «لاَ تَسُبُّوا الدِّيكَ فَإِنَّهُ يُوقِظُ لِلصَّلاَةِ»( ).
«خروس را دشنام ندهید زیرا او [شما را] برای نماز بیدار می‌کند»؛
9- گفتن چنین عبارات: «به خاطر وقت فلان یا ستارۀ فلان بر ما باران بارید»
عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الْجُهَنِيِّ أَنَّهُ قَالَ صَلَّى لَنَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم صَلاَةَ الصُّبْحِ بِالْحُدَيْبِيَةِ عَلَى إِثْرِ سَمَاءٍ كَانَتْ مِنَ اللَّيْلَةِ فَلَمَّا انْصَرَفَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ: «هَلْ تَدْرُونَ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ قَالُوا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ أَصْبَحَ مِنْ عِبَادِي مُؤْمِنٌ بي وَكَافِرٌ فَأَمَّا مَنْ قَالَ مُطِرْنَا بِفَضْلِ اللهِ وَرَحْمَتِهِ فَذَلِكَ مُؤْمِنٌ بي وَكَافِرٌ بِالْكَوْكَبِ، وَأَمَّا مَنْ قَالَ بِنَوْءِ كَذَا وَكَذَا فَذَلِكَ كَافِرٌ بي وَمُؤْمِنٌ بِالْكَوْكَبِ»( ).
«از زید بن خالد جهنیس روایت است که فرمود: رسول اللهص نماز صبح را در حدیببیه پس از بارانی که از شب باریده بود برای ما خواندند. سپس چون نماز را تمام کردند، به مردم روی آورده فرمودند: «آیا می‌دانید که پروردگار شما چه فرمود؟ گفتند: الله و رسولش داناترند. فرمودند: بندگان مؤمن و کافر به من، شب را به صبح رساندند؛ اما کسی که گفت: به فضل و رحمت الله بر ما باران نازل شد، آن کس به من مؤمن بوده و به ستاره کافر است؛ و اما کسی که گفت بواسطۀ ستارۀ فلان بر ما باران بارید، پس او به من کافر بوده و به ستاره ایمان دارد» [زیرا فقط الله در همه اشیاء مؤثر است و بس]؛

10- گفتن: «آنچه الله و فلانی بخواهد»
عَنْ حُذَيْفَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ «لاَ تَقُولُوا مَا شَاءَ اللَّهُ وَشَاءَ فُلاَنٌ وَلَكِنْ قُولُوا مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ شَاءَ فُلاَنٌ»( ).
«از حذیفه بن یمانس روایت است که پیامبر اکرمص فرمودند: مگویید آنچه الله و فلانی بخواهد، بلکه بگویید: آنچه که اللهأ بخواهد و سپس فلانی بخواهد».
زیرا او تقاضای مشارکت را می‌کند؛ در حالی که مشیت و ارادۀ الله متعال، قدیم و ازلی است و مشیت بنده، حادث است. باید گفته شود: آنچه اللهأ بخواهد و باز فلانی اراده نماید.
11- دعا بر اولاد و اموال خود
از پیامبرص روایت است که فرمودند: «لاَ تَدْعُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَلاَ تَدْعُوا عَلَى أَوْلاَدِكُمْ وَلاَ تَدْعُوا عَلَى أَمْوَالِكُمْ لاَ تُوَافِقُوا مِنَ اللَّهِ سَاعَةً يُسْأَلُ فِيهَا عَطَاءٌ فَيَسْتَجِيبُ لَكُمْ»( )
«بر نفس‌های خود و بر اولاد و اموال خود دعای بد نکنید، تا مصادف نشود با ساعتی که الله تعالی در آن ساعت چون عطایی از او درخواست شود، برای شما اجابت کند»؛

12- دعا به گناه و قطع صلۀ رحم
«لاَ يَزَالُ يُسْتَجَابُ لِلْعَبْدِ مَا لَمْ يَدْعُ بِإِثْمٍ أَوْ قَطِيعَةِ رَحِمٍ مَا لَمْ يَسْتَعْجِلْ»( )
 «همیشه برای بنده اجابت می‌شود تا به گناه و قطع صلۀ رحم دعا نکند؛ به شرطی که شتاب و عجله ننماید».
نکات خواندنی دربارة دعا
1- پیامبر اکرم ص فرموده‌اند: «مَنْ لَمْ يَسْأَلِ اللَّهَ يَغْضَبْ عَلَيْهِ»( )
«کسی که از الله عزوجل درخواست نکند، او بر وی خشمگین می‌شود»؛
2- پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «أَفْضَلَ الْعِبَادَةِ هوَ الدّعاء»( )
«بهترین عبادت همان دعا است»؛
3- پیامبر  اکرمص فرموده‌اند: «إِنَّ أَعْجَزَ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ فِي الدُّعَاءِ، وَإِنَّ أَبْخَلَ النَّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلامِ»( )
«سست‌ترین مردم کسی است که در دعا کوتاهی می‌کند، و بخیل‌ترین مردم کسی است که به سلام دادن بخل می‌ورزد»؛
4- پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «لَيْسَ شَيْءٌ أَكْرَمَ عَلَى اللهِ سُبْحَانَهُ مِنَ الدُّعَاءِ»( )
«هیچ چیزی برای اللهـ گرامیتر از دعا نیست»؛
5- اگر می‌خواهی دعایت اجابت گردد، پس بر نماز‌های واجب مواظبت و مداومت داشته باش، و نماز نافله بسیار بخوان؛ زیرا پیامبر اکرمص از الله متعال روایت نموده‌اند که فرموده است: «مَنْ عَادَى لِي وَلِيًّا فَقَدْ آذَنْتُهُ بِالْحَرْبِ وَمَا تَقَرَّبَ إِلَيَّ عَبْدِي بِشَيْءٍ أَحَبَّ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَيْهِ وَمَا يَزَالُ عَبْدِي يَتَقَرَّبُ إِلَيَّ بِالنَّوَافِلِ حَتَّى أُحِبَّهُ فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ كُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِي يَسْمَعُ بِهِ وَبَصَرَهُ الَّذِي يُبْصِرُ بِهِ وَيَدَهُ الَّتِي يَبْطُشُ بِهَا وَرِجْلَهُ الَّتِي يَمْشِي بِهَا وَإِنْ سَأَلَنِي لأُعْطِيَنَّهُ وَلَئِنِ اسْتَعَاذَنِي لأُعِيذَنَّهُ»( )
«کسی که با یکی از دوستانم دشمنی کند، با او اعلان جنگ می‌کنم. بهترین وسیلۀ تقرب بنده‌ام به من، ادای عباداتی است که بر وی فرض کرده‌ام. بنده‌ام همیشه به وسیلۀ نوافل به من تقرب می‌جوید، تا اینکه او را دوست می‌دارم. چون وی را دوست داشتم، من شنوایی‌اش می‌شوم که بدان می‌شنود، و بینایی‌اش که بدان می‌بیند، و دستی که بدان چنگ می‌زد، و پایی که بدان می‌رود [یعنی تمام اعضا و جوارح وی، مطیع الله می‌شوند] و اگر از من چیزی بطلبد، به وی می‌دهم و اگر از من پناه جوید، به وی پناه می‌دهم»؛
6- اصل در اجابت دعا، تقوا و دیانت و صلاح بنده است، لکن در برخی احوال قبولیت دعا خلاف آن می‌باشد و شاید استدراج بنده باشد. الله متعال می‌فرماید:
 ﴿أَفَرَءَيۡتَ ٱلَّذِي كَفَرَ بِ‍َٔايَٰتِنَا وَقَالَ لَأُوتَيَنَّ مَالٗا وَوَلَدًا ٧٧  أَطَّلَعَ ٱلۡغَيۡبَ أَمِ ٱتَّخَذَ عِندَ ٱلرَّحۡمَٰنِ عَهۡدٗا ٧٨ كَلَّاۚ سَنَكۡتُبُ مَا يَقُولُ وَنَمُدُّ لَهُۥ مِنَ ٱلۡعَذَابِ مَدّٗا ٧٩ وَنَرِثُهُۥ مَا يَقُولُ وَيَأۡتِينَا فَرۡدٗا﴾ [مریم: 77 تا 80] «آیا در شگفت نیستی از آن کسی که آیات ما را انکار کرده و می‌گوید: بدون شک دارایی فراوان و فرزندان زیادی به من داده خواهد شد؟ آیا او از غیب آگاه شده است؟ و یا از پیشگاه پروردگار مهربان عهد و پیمانی گرفته است؟ چنین نیست که او می‌گوید. ما آنچه را که می‌گوید می‌نویسیم، و عذاب را بر او مستمر و پیاپی خواهیم داشت. و از او به ارث می‌بریم آنچه را که از آن دم می‌زند و تک و تنها پیش ما خواهد آمد».
چنانکه قبلا دعای شیطان نیز پذیرفته شد. الله متعال در حق او می‌فرماید: ﴿قَالَ رَبِّ فَأَنظِرۡنِيٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ ٣٦ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ ٱلۡمُنظَرِينَ ٣٧  إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ﴾ [الحجر: 36 تا 38]
«[شیطان] گفت: پروردگارا، اکنون که چنین است، مرا تا روزی مهلت ده که در آن زنده می‌گردند. فرمود: هم اینک تو از مهلت‌یافتگانی. تا روزی که زمان [ فرا رسیدن] آن معلوم است»؛
7- عدم اجابت دعا، دلیل بر فساد بنده در همه احوال نیست؛ زیرا اللهـ بعضی از دعا‌های رسول اکرمص را نیز نپذیرفت. در حدیث شریف آمده است: «سَأَلْتُ رَبِّى ثَلاَثًا فَأَعْطَانِى ثِنْتَيْنِ وَمَنَعَنِى وَاحِدَةً سَأَلْتُ رَبِّى أَنْ لاَ يُهْلِكَ أُمَّتِى بِالسَّنَةِ فَأَعْطَانِيهَا وَسَأَلْتُهُ أَنْ لاَ يُهْلِكَ أُمَّتِى بِالْغَرَقِ فَأَعْطَانِيهَا وَسَأَلْتُهُ أَنْ لاَ يَجْعَلَ بَأْسَهُمْ بَيْنَهُمْ فَمَنَعَنِيهَا»( )
«سه چیز از پروردگارم طلب نمودم، دوتای آنها را به من داد و یکی را نداد: از پروردگارم خواستم امتم را با خشکسالی و قحطی و تنگیِ معیشت هلاک نکند و آن را به من داد؛ از او خواستم امتم را با غرق شدن هلاک نکند و آن را نیز به من داد؛ و از او خواستم دشمنی و عداوت را در میانشان قرار ندهد، لیکن این دعایم قبول نشد»؛
8- پیامبر اکرمص از دعایی که قبول نمی‌شود به اللهـ پناه جسته‌اند: «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْجُبْنِ وَالْبُخْلِ وَالْهَرَمِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ اللَّهُمَّ آتِ نَفْسِى تَقْوَاهَا وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا أَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلاَهَا اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لاَ يَنْفَعُ وَمِنْ قَلْبٍ لاَ يَخْشَعُ وَمِنْ نَفْسٍ لاَ تَشْبَعُ وَمِنْ دَعْوَةٍ لاَ يُسْتَجَابُ لَهَا»( )
«بارالها، من از ناتوانی و تنبلی و بخل و پیری و عذاب قبر به تو پناه می‌جویم. پروردگارا، به من تقوای نفسی عطا کن و پاکش کن، که تو بهترین کسی هستی که پاکش نموده‌ای. تو صاحب‌اختیار و مولایش می‌باشی. پروردگارا، من از علمی که نفع نمی‌رساند و دلی که [ از تو] نمی‌ترسد و نفسی که سیر نمی‌شود و دعایی که قبول نمی‌شود، به تو پناه می‌جویم»؛
9- بهتر است بنده دعاهایی را بخواند که در قرآن مجید و سنت مطهر نبویص وارد شده و اگر به غیر آن دو دعا نمود، نباید خارج از دایرۀ شرع باشد؛
10- در وقت دعای عام، دو دست را بلند می‌کنیم؛ اما در دعا‌های دیگر ـ‌ مانند دعای خروج و دخول از منزل و یا دعای دخول و خروج از دستشویی و غیره‌ـ دست را بلند نمی‌کنیم؛
11- هرگاه دعای بنده قبول شد، باید اللهأ  را شکر کند؛
12- پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «الْمَسْأَلَةُ أَنْ تَرْفَعَ يَدَيْكَ حَذْوَ مَنْكِبَيْكَ، أَوْ نَحْوَهُمَا، وَالاِسْتِغْفَارُ أَنْ تُشِيرَ بِأُصْبُعٍ وَاحِدَةٍ، وَالاِبْتِهَالُ أَنْ تَمُدَّ يَدَيْكَ جَمِيعًا»( )
«درخواست آن است که دو دستت را برابر با دو شانه‌ات یا تقریباً به آن اندازه بلند کنی؛ و استغفار آن است که با انگشت شهادتت اشاره نمایی؛ و زاری و حاجت خواستن آن است که هر دو دستت را بالا دراز نمایی»؛
13- پیامبر اکرمص فرموده‌اند: «لا يَرُدُّ الْقَضَاءَ إِلا الدُّعَاءُ، وَلا يَزِيدُ فِي الْعُمُرِ إِلا الْبِرُّ»( )
«هيچ چيز قضا و قدر را بازنمی‌گرداند، مگر دعا؛ و هيچ چيز جز نيكي و بخشش و طاعت، بر عمر نمی‌افزايد».
 
دعا‌های بر گزیده از قرآن و سنت
دعا‌های بر گزیده از قرآن کریم
1- ﴿بِسۡمِ ٱللَّهِ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ١ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٣  مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ ٤ إِيَّاكَ نَعۡبُدُ وَإِيَّاكَ نَسۡتَعِينُ ٥ ٱهۡدِنَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ ٦ صِرَٰطَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمۡتَ عَلَيۡهِمۡ غَيۡرِ ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ وَلَا ٱلضَّآلِّينَ ٧﴾ [الفاتحة]
«به نام خداوند رحمتگر مهربان، ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان، رحمتگر مهربان، [و] خداوند روز جزاست، [بار الها،] تنها تو را مى‏پرستيم و تنها از تو يارى مى‏جوييم، ما را به راه راست هدايت فرما، راه آنان كه گرامى‏شان داشته‏اى نه [راه] مغضوبان و نه [راه] گمراهان؛ [آمين]
2- ﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾ [البقرة: 201]
«بارالها، ما را از نعمت‌هاي دنيا و آخرت [هر دو] بهره‌مند گردان و از عذاب آتش دوزخ نگاه دار»؛
3- ﴿رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا كَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ﴾ [البقرة: 286]
«پروردگارا، اگر فراموش كرديم يا به خطا رفتيم بر ما مگير. پروردگارا، هيچ بار گراني بر دوش ما مگذار؛ همچنان كه بر [دوش] كساني كه پيش از ما بودند نهادي. پروردگارا، و آنچه تاب آن را نداريم بر ما تحميل مكن؛ و از ما درگذر؛ و ما را ببخشاي و بر ما رحمت آور؛ سرور ما تويي؛ پس ما را بر گروه كافران پيروز كن»؛
4- ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ﴾ [آل عمران: 8]
«پروردگارا، پس از آنكه ما را هدايت كردى، دل‌هايمان را دستخوش انحراف مگردان و از جانب خود رحمتى بر ما ارزانى دار، كه تو خود بخشايشگرى»؛
5- ﴿رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ﴾ [آل عمران: 9]
«پروردگارا به يقين تو در روزى كه هيچ ترديدى در آن نيست گردآورنده [جمله] مردمانى قطعا خداوند در وعده [خود] خلاف نمى‏كند»؛
6- ﴿ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾ [آل عمران:16]
«همان كسانى كه مى‏گويند پروردگارا ما ايمان آورديم؛ پس گناهان ما را بر ما ببخش و ما را از عذاب آتش نگاه دار»؛
7- ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ﴾ [آل‌عمران: 53]
«پروردگارا، به آنچه نازل كردى گرويديم و فرستاده[ات] را پيروى كرديم؛ پس ما را در زمره گواهان بنويس»؛
8- ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ﴾ [آل عمران: 147]
«پروردگارا، گناهان ما و زياده‏روى ما در كارمان را بر ما ببخش و گام‌هاى ما را استوار دار و ما را بر گروه كافران يارى ده»؛
9- ﴿رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ١٩١ رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ ١٩٢ رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَ‍َٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّ‍َٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ ١٩٣ رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ﴾ [آل عمران: 191 تا 194]
«پروردگارا، اينها را بيهوده نيافريده‏اى؛ منزهى تو؛ پس ما را از عذاب آتش دوزخ در امان بدار. پروردگارا، هر كه را تو در آتش درآورى يقينا رسوايش كرده‏اى و براى ستمكاران ياورانى نيست. پروردگارا، ما شنيديم كه دعوتگرى به ايمان فرا مى‏خواند كه به پروردگار خود ايمان آوريد؛ پس ايمان آورديم. پروردگارا، گناهان ما را بيامرز و بدي‌هاى ما را بزُداى و ما را در زمره نيكان بميران. پروردگارا، و آنچه را كه به وسيله فرستادگانت به ما وعده داده‏اى، به ما عطا كن و ما را روز رستاخيز رسوا مگردان؛ زيرا تو وعده‏ات را خلاف نمى‏كنى»؛
10- ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ﴾ [المائدة: 83]
«پروردگارا، ما ايمان آورده‏ايم؛ پس ما را در زمرۀ گواهان بنويس»؛
11- ﴿رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ﴾ [الأعراف: 23]
«پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم و اگر بر ما نبخشايى و به ما رحم نكنى، مسلّماً از زيانكاران خواهيم بود»؛
12- ﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ﴾ [الأعراف: 47]
«پروردگارا ما را در زمره گروه ستمكاران قرار مده»؛
13- ﴿رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰتِحِينَ﴾ [الأعراف: 89]
«پروردگارا، ميان ما و قوم ما به حق داورى كن كه تو بهترين داورانى»؛
14- ﴿رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِينَ﴾ [الأعراف: 126]
«پروردگارا، بر ما شكيبايى فرو ريز و ما را مسلمان بميران»؛
15- ﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ٨٥ وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِكَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ﴾ [یونس: 85 و 86]
«پروردگارا ما را براى قوم ستمگر [وسيله] آزمايش قرار مده؛ و ما را به رحمت ‏خويش از گروه كافران نجات ده»؛
16- ﴿رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِي وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ﴾ [إبراهیم: 38]
«پروردگارا، بی‌گمان، تو آنچه را كه پنهان مى‌داريم و آنچه را كه آشكار مى‌سازيم، می‌دانی؛ و چيزى در زمين و در آسمان بر خدا پوشيده نمى‌ماند»؛
17- ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ﴾ [إبراهیم: 41]
«پروردگارا، روزى كه حساب برپا مى‌شود، بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى»؛
18- ﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةٗ وَهَيِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا﴾ [الکهف: 10]
«پروردگارا، از جانب خود به ما رحمتى بخش و كار ما را براى ما به سامان رسان»؛
19- ﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ﴾ [المؤمنون: 109]
«پروردگارا، ايمان آورديم؛ بر ما ببخشاى و به ما رحم كن [كه] تو بهترين مهربانى»؛
20- ﴿رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا﴾ [الفرقان: 65]
«پروردگارا، عذاب جهنم را از ما بازگردان كه عذابش سخت و دايمى است»؛
21- ﴿رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا﴾ [الفرقان: 74]
 «پروردگارا، به ما از همسران و فرزندانمان آن ده كه مايه روشنى چشمان [ما] باشد و ما را پيشواى پرهيزگاران گردان»؛
22- ﴿رَبَّنَا وَسِعۡتَ كُلَّ شَيۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِينَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِيلَكَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ﴾ [المؤمن: 7]
«پروردگارا، رحمت و دانش [تو بر] هر چيز احاطه دارد كسانى را كه توبه كرده و راه تو را دنبال كرده‏اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار»؛
23- ﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِي قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٞ رَّحِيمٌ﴾ [الحشر: 10]
«پروردگارا، بر ما و بر آن برادرانمان كه در ايمان آوردن بر ما پيشى گرفتند، ببخشاى و در دل‌هايمان نسبت به كسانى كه ايمان آورده‏اند [هيچ گونه] كينه‏اى مگذار؛ پروردگارا، راستى كه تو رئوف و مهربانى»؛
24- ﴿رَّبَّنَا عَلَيۡكَ تَوَكَّلۡنَا وَإِلَيۡكَ أَنَبۡنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ ٤ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ وَٱغۡفِرۡ لَنَا رَبَّنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ﴾ [الممتحنة: 4 و 5]
«پروردگارا، بر تو اعتماد كرديم و به سوى تو بازگشتيم و فرجام به سوى توست. پروردگارا، ما را براى كسانى كه كفر ورزيده‏اند، وسيلۀ آزمايش [و آماج آزار] مگردان و بر ما ببخشاى، كه تو خود تواناى سنجيده‏كارى»؛
25- ﴿رَبَّنَآ أَتۡمِمۡ لَنَا نُورَنَا وَٱغۡفِرۡ لَنَآۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ﴾ [التحریم: 8]
«پروردگارا، نور ما را براى ما كامل گردان و بر ما ببخشاى كه تو بر هر چيز توانايى»؛
26- ﴿رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةًۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ﴾ [آل عمران: 38]
«پروردگارا، از جانب خود فرزندى پاك و پسنديده به من عطا كن كه تو شنوندۀ دعايى»؛
27- ﴿قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَعُوذُ بِكَ أَنۡ أَسۡ‍َٔلَكَ مَا لَيۡسَ لِي بِهِۦ عِلۡمٞۖ وَإِلَّا تَغۡفِرۡ لِي وَتَرۡحَمۡنِيٓ أَكُن مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ﴾ [هود: 47]
«پروردگارا، من به تو پناه مى‏برم كه از تو چيزى بخواهم كه بدان علم ندارم و اگر مرا نيامرزى و به من رحم نكنى از زيانكاران باشم»؛
28- ﴿رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا وَٱجۡنُبۡنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ﴾ [إبراهیم: 35]
«پروردگارا، اين شهر را ايمن گردان و مرا و فرزندانم را از پرستيدن بتان دور دار»؛
29- ﴿رَبِّ ٱجۡعَلۡنِي مُقِيمَ ٱلصَّلَوٰةِ وَمِن ذُرِّيَّتِيۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ﴾ [إبراهیم: 40]
«پروردگارا، مرا برپادارندۀ نماز قرار ده و از فرزندان من نيز؛ پروردگارا و دعاى مرا بپذير»؛
30- ﴿رَبِّ ٱشۡرَحۡ لِي صَدۡرِي ٢٥  وَيَسِّرۡ لِيٓ أَمۡرِي ٢٦ وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي ٢٧  يَفۡقَهُواْ قَوۡلِي﴾ [طه: 25 تا 28]
«پروردگارا، سينه‏ام را گشاده گردان و كارم را براى من آسان ساز و از زبانم گره بگشاى [تا] سخنم را بفهمند»؛
31- ﴿رَبِّ لَا تَذَرۡنِي فَرۡدٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡوَٰرِثِينَ﴾ [الأنبیاء: 89]
«پروردگارا، مرا تنها مگذار و تو بهترين ارث برندگانى»؛
32- ﴿قَٰلَ رَبِّ ٱحۡكُم بِٱلۡحَقِّۗ وَرَبُّنَا ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلۡمُسۡتَعَانُ عَلَىٰ مَا تَصِفُونَ﴾ [الأنبیاء:112]
«پروردگارا، [خودت] به حق داورى كن؛ و به رغم آنچه وصف مى‏كنيد، پروردگار ما همان بخشايشگرِ دستگير است»؛

33- ﴿رَّبِّ أَنزِلۡنِي مُنزَلٗا مُّبَارَكٗا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡمُنزِلِينَ﴾ [المؤمنون: 29]
«پروردگارا، مرا در جايى پربركت فرود آور [كه] تو نيكترين مهمان‏نوازانى»؛
34- ﴿رَبِّ فَلَا تَجۡعَلۡنِي فِي ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ﴾ [المؤمنون: 94]
«پروردگارا، پس مرا در ميان قوم ستمكار قرار مده»؛
35- ﴿رَبِّ هَبۡ لِي حُكۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ ٨٣ وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ﴾ [الشعراء: 83  و 84]
«پروردگارا، به من دانش عطا كن و مرا به صالحان ملحق فرماى و براى من در [ميان] آيندگان آوازۀ نيكو گذار»؛
36- ﴿وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ ٨٧  يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ ٨٨ إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ﴾ [الشعراء: 87 تا 89]
«و روزى كه [مردم] برانگيخته مى‏شوند رسوايم مكن؛ روزى كه هيچ مال و فرزندى سود نمى‏دهد؛ مگر كسى كه دلى پاك به سوى خدا بياورد»؛
37- ﴿رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِي بِرَحۡمَتِكَ فِي عِبَادِكَ ٱلصَّٰلِحِينَ﴾ [النمل: 19]
«پروردگارا، در دلم افكن تا نعمتى را كه به من و پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى، سپاس بگزارم و به كار شايسته‏اى كه آن را مى‏پسندى بپردازم و مرا به رحمت‏خويش در ميان بندگان شايسته‏ات داخل كن»؛
38- ﴿رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي فَٱغۡفِرۡ لِي﴾ [القصص: 16]
«پروردگارا، من بر خويشتن ستم كردم؛ مرا ببخش»؛
39- ﴿رَبِّ إِنِّي لِمَآ أَنزَلۡتَ إِلَيَّ مِنۡ خَيۡرٖ فَقِيرٞ﴾ [القصص: 24]
«پروردگارا، من به هر خيرى كه سويم بفرستى سخت نيازمندم»؛
40- ﴿رَبِّ نَجِّنِي مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ﴾ [القصص: 21]
«پروردگارا، مرا از گروه ستمكاران نجات بخش»؛
41- ﴿رَبِّ ٱنصُرۡنِي عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُفۡسِدِينَ﴾ [العنکبوت: 30]
«پروردگارا، مرا بر قوم فسادكار پیروز [و غالب] گردان»؛
42- ﴿رَبِّ هَبۡ لِي مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ﴾ [الصافات: 100]
«اى پروردگار من، مرا [فرزندى] از شايستگان بخش»؛
43- ﴿رَبِّ أَوۡزِعۡنِيٓ أَنۡ أَشۡكُرَ نِعۡمَتَكَ ٱلَّتِيٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَيَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَصۡلِحۡ لِي فِي ذُرِّيَّتِيٓۖ إِنِّي تُبۡتُ إِلَيۡكَ وَإِنِّي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ﴾ [الأحقاف: 15]
«پروردگارا، بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى سپاس گويم و كار شايسته‏اى انجام دهم كه آن را خوش دارى و فرزندانم را برايم شايسته گردان. در حقيقت، من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمانپذيرانم»؛
44- ﴿رَّبِّ ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِمَن دَخَلَ بَيۡتِيَ مُؤۡمِنٗا وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۖ وَلَا تَزِدِ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا تَبَارَۢا﴾ [النوح: 28]
«پروردگارا، بر من و پدر و مادرم و هر مؤمنى كه در سرايم درآيد و بر مردان و زنان با ايمان ببخشاى و جز بر هلاكت‏ستمگران ميفزاى»؛
45- ﴿قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ ٢٦ تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۖ وَتُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَتُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّۖ وَتَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ﴾ [آل عمران: 26 و 27]
«بگو بار خدايا تويى كه فرمانفرمايىِ هر آن كس را كه خواهى فرمانروايى بخشى، و از هر كه خواهى فرمانروايى را باز ستانى، و هر كه را خواهى عزت بخشى و هر كه را خواهى خوار گردانى. همه خوبيها به دست توست و تو بر هر چيز توانايى؛ شب را به روز در مى‏آورى و روز را به شب در مى‏آورى و زنده را از مرده بيرون مى آورى و مرده را از زنده خارج مى‏سازى و هر كه را خواهى، بى‏حساب روزى مى‏دهى»؛
46- ﴿قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ ٧٣ يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ﴾ [آل عمران: 73 و 74]
«بگو [اين] تفضل به دست ‏خداست؛ آن را به هر كس كه بخواهد مى‏دهد و خداوند گشايشگر داناست. رحمت ‏خود را به هر كس كه بخواهد مخصوص مى‏گرداند و خداوند داراى بخشش بزرگ است»؛
47- ﴿رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا﴾ [طه: 114]
«پروردگارا، بر دانشم بيفزاى»؛
48- ﴿رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّيَٰطِينِ ٩٧ وَأَعُوذُ بِكَ رَبِّ أَن يَحۡضُرُونِ﴾ [المؤمنون: 97 و 98]
«پروردگارا، از وسوسه‏هاى شيطانها به تو پناه مى‏برم، و پروردگارا از اينكه [آنها] به پيش من حاضر شوند به تو پناه مى‏برم»؛
49- ﴿رَّبِّ ٱغۡفِرۡ وَٱرۡحَمۡ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ﴾ [المؤمنون: 118]
«پروردگارا، ببخشاى و رحمت كن [كه] تو بهترين بخشايندگانى»؛
50- ﴿ٱللَّهُمَّ فَاطِرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ عَٰلِمَ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِ أَنتَ تَحۡكُمُ بَيۡنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ﴾ [الزمر: 46]
«بار الها، اى پديدآورندۀ آسمانها و زمين، [اى] داناى نهان و آشكار، تو خود در ميان بندگانت بر سر آنچه اختلاف مى‏كردند داورى مى‏كنى»؛
51- ﴿قُلۡ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡكَٰفِرُونَ ١  لَآ أَعۡبُدُ مَا تَعۡبُدُونَ ٢  وَلَآ أَنتُمۡ عَٰبِدُونَ مَآ أَعۡبُدُ ٣  وَلَآ أَنَا۠ عَابِدٞ مَّا عَبَدتُّمۡ ٤ وَلَآ أَنتُمۡ عَٰبِدُونَ مَآ أَعۡبُدُ ٥  لَكُمۡ دِينُكُمۡ وَلِيَ دِينِ ٦﴾ [الکافرون]
«بگو اى كافران، آنچه مى‏پرستيد نمى‏پرستم؛ و آنچه مى‏پرستم شما نمى‏پرستيد؛ و نه آنچه پرستيديد من مى‏پرستم؛ و نه آنچه مى‏پرستم شما مى‏پرستيد؛ دين شما براى خودتان و دين من براى خودم»؛
52- ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١  ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ ٢  لَمۡ يَلِدۡ وَلَمۡ يُولَدۡ ٣  وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ كُفُوًا أَحَدُۢ ٤﴾ [الإخلاص]
«بگو اوست‏خداى يگانه؛ خداى صمد [ثابت متعالى]؛ [كسى را] نزاده و زاده نشده است؛ و هيچ كس او را همتا نيست»؛
53- ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلۡفَلَقِ ١  مِن شَرِّ مَا خَلَقَ ٢  وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ ٣  وَمِن شَرِّ ٱلنَّفَّٰثَٰتِ فِي ٱلۡعُقَدِ ٤ وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ ٥﴾ [الفلق]
«بگو پناه مى‏برم به پروردگار سپيده دم؛ از شر آنچه آفريده؛ و از شر تاريكى چون فراگيرد؛ و از شر دمندگان افسون در گره‏ها؛ و از شر [هر] حسود آنگاه كه حسد ورزد»؛
54- ﴿قُلۡ أَعُوذُ بِرَبِّ ٱلنَّاسِ ١  مَلِكِ ٱلنَّاسِ ٢  إِلَٰهِ ٱلنَّاسِ ٣  مِن شَرِّ ٱلۡوَسۡوَاسِ ٱلۡخَنَّاسِ ٤ ٱلَّذِي يُوَسۡوِسُ فِي صُدُورِ ٱلنَّاسِ ٥ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ ٦﴾ [الناس]
«بگو پناه مى‏برم به پروردگار مردم؛ پادشاه مردم؛ معبود مردم؛ از شرِ وسوسه‏گر نهانى؛ آن كس كه در سينه‏هاى مردم وسوسه مى‏كند؛ چه از جن و [چه از] انس»؛
55- ﴿فَٱللَّهُ خَيۡرٌ حَٰفِظٗاۖ وَهُوَ أَرۡحَمُ ٱلرَّٰحِمِينَ﴾ [یوسف: 64]
«پس خدا بهترين نگهبان است و اوست مهربانترين مهربانان»؛
56- ﴿رَبَّنَا تَقَبَّلۡ مِنَّآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ﴾ [البقرة: 127]
«اى پروردگار ما، از ما بپذير كه در حقيقت، تو شنواى دانايى»؛
دعاهاي انتخاب شده از سنت مطهر (دعای رفع مشکلات)
1- «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ الْعَظِيمُ الْحَلِيمُ، لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ رَبُّ السَّمَوَاتِ وَرَبُّ الأرْضِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيم»( )
«معبودي به حق نيست مگر الله بزرگ و بردبار. معبودي به حق نيست مگر پروردگار عرش بزرگ. معبودي به حق نيست مگر پروردگار آسمان‌ها و زمين و عرش گرامی»؛
2- «لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ، أَعَزَّ جُنْدَه،ُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَغَلَبَ الأحْزَابَ وَحْدَهُ، فَلا شَيْءَ بَعْدَهُ»( )
«معبودي جز الله يكتا نيست؛ سربازان خود را عزت داد و آنان را نصرت داد و به تنهايي احزاب را مغلوب نمود؛ پس هيچ چيز پس از او نيست» [یعنی همۀ چيزها و همۀ کسانی که بر روی زمین هستند، فنا می‌گردند و تنها ذات با عظمت و ارجمند اللهأ می‌ماند و بس]؛
3- «اللَّهُمَّ رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ، مِلْءُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ، وَمِلْءُ مَا شِئْتَ مِنْ شَيْءٍ بَعْدُ، أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْمَجْدِ، أَحَقُّ مَا قَالَ الْعَبْدُ وَكُلُّنَا لَكَ عَبْدٌ»( )
«بار الها، پروردگارما، ستايش از آن توست، به اندازه‌ي پُريِ آسمان‌ها و پُريِ زمين و آن چه ميان آن دوست، و پُريِ آن چه می‌خواهي از هر چيز پس از آن. تو سزاوار مدح و بزرگي هستي، تو سزاوارتريني نسبت به آن چه بنده‌ات گفت و همۀ ما بندۀ توييم»؛
4- «اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ نُورُ السَّمَوَاتِ وَالأرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ قَيِّمُ السَّمَوَاتِ وَالأرْضِ، وَلَكَ الْحَمْدُ أَنْتَ رَبُّ السَّمَوَاتِ وَالأرْضِ وَمَنْ فِيهِنَّ، أَنْتَ الْحَقُّ، وَوَعْدُكَ الْحَقُّ، وَقَوْلُكَ الْحَقُّ، وَلِقَاؤُكَ الْحَقُّ، وَالْجَنَّةُ حَقٌّ، وَالنَّارُ حَقٌّ، وَالنَّبِيُّونَ حَقٌّ، وَالسَّاعَةُ حَقٌّ، اللَّهُمَّ لَكَ أَسْلَمْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، وَإِلَيْكَ أَنَبْتُ، وَبِكَ خَاصَمْتُ، وَإِلَيْكَ حَاكَمْتُ، فَاغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ، أَنْتَ إِلَهِي لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ»
(الها، ستايش از آن توست. تو نور آسمان‌ها و زمين هستي و ستايش از آن توست. تو تدبيركنندۀ آسمان‌ها و زمين هستي و ستايش از آن توست. تو پروردگار آسمان‌ها و زمين و هر چه در آن است،  و تو حقی و وعدۀ تو راست است و كلام تو و ديدار تو و بهشت و دوزخ حقيقت است و پيامبران برحقّند و قيامت حقيقت است. الها، خود را به تو تسليم كردم و بر تو توكل كردم و به تو ايمان آوردم و به سوي تو بازگشتم و براي تو با دشمن پيكار كردم و به دستور تو حكم كردم؛ پس گناهان گذشته و آينده و نهان و آشكار مرا بيامرز. تو معبود مني، نيست معبودي به حق، مگر تو»؛
5- «اللَّهُمَّ أَعُوذُ بِرَضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَبُمَعافَاتِك مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ، لاَ أُحْصِي ثَنَاءً عَلَيْكَ، أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ»( )
«بار الها، به رضاي تو از خشمت و به عافيت تو از عذابت، به تو از تو پناه می‌برم. نمی‌توانم بشمارم مدح تو را آن چنان كه خودت خود را مدح گفته‌اي»؛
6- «اللَّهُمَّ لا مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلا مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلا يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ»( )
(الها، بازدارنده‌اي از آن چه تو عطا فرمايي، نيست و نه دهنده‌اي از آن چه خواهي منع نمايي و هیچ توانگري، توانگري‌اش نزد تو سود ندهد»؛
7- «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمّدٍ وَعَلَي آل مُحَمَّدٍ، كَمَا صَلَّيْتَ عَلَي إِبْرَاهِيْمَ وَعَلَي آلِ إِبْرَاهِيْمَ، إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. وَبَارِكْ عَلَي مُحَمَّدٍ و عَلَي آل مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَي إِبْرَاهِيْمَ و عَلَي آل إِبْرَاهِيْمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ»( )
«بار الها، بر محمد و آل محمد درود بفرست؛ چنان كه بر ابراهيم و آل ابراهيم درود فرستادي؛ همانا تو ستايش‌شده و بزرگواري. پروردگارا، بر محمد و آل محمد بركت فرست؛ چنان كه بر ابراهيم و آل ابراهيم بركت نازل فرمودي؛ به درستي كه تو ستايش شده و بزرگواري»؛
8- «اللَّهُمَّ مُصَرِّفَ القُلُوبِ،صَرِّفْ قَلْبِي عَلَى طَاعَتِكَ»( ).
«خدایا، اي اختيار كنندۀ دل‌ها، دلم را به سوي طاعتت هدايت كن»؛
9- «اللَّهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً، وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً، وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»( ).
(بار الها، ما را از نعمت‌هاي دنيا و آخرت بهره‌مند گردان و از آتش دوزخ نگاهدار»؛
10- «اللَّهُمَّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي ظُلْمًا كَثِيرًا، وَلا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ، فَاغْفِرْ لِي مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِكَ وَارْحَمْنِي، إِنَّك أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ»( )
(بار الها، همانا من به خود ظلم كردم، ظلمي بسيار زياد و جز تو كسي گناهان را نمی‌آمرزد؛ پس مرا بيامرز. آمرزش از فضل و كرم خودت و به من رحم فرما. همانا تو بسيار آمرزنده و مهرباني»؛
11- «اللهمَّ إنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ جَهْدِ الْبَلاءِ، وَدَرَكِ الشَّقَاءِ، وَسُوءِ الْقَضَاءِ، وَشَمَاتَةِ الأعْدَاءِ»( )
«بار الها، من از شدت رنجِ بلا و بدبختي قضا و سرنوشت بد و از خوشحالي دشمن، به تو پناه می‌برم»؛
12- «اللهمَّ إنِّي أَعُوذُ بِعِزَّتِكَ الَّذِي لا إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الَّذِي لا يَمُوتُ وَالْجِنُّ وَالإنْسُ يَمُوتُونَ»( )
«بار الها، به عزت تو قسم كه معبودي به حق جز تو نيست ـ آنکه هرگز نمی‌ميردـ به تو پناه می‌برم و جن و انس میميرند»؛
13- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ النَّارِ وَعَذَابِ النَّارِ، وَفِتْنَةِ الْقَبْرِ وَعَذَابِ الْقَبْرِ، وَشَرِّ فِتْنَةِ الْغِنَى، وَشَرِّ فِتْنَةِ الْفَقْرِ»( )
«بار الها، از فتنۀ آتش و عذاب دوزخ و فتنه و عذاب قبر و از شر فتنۀ ثروتمندي و از شر فتنۀ فقر، به تو پناه می‌برم»؛
14- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ الْكَسَلِ والهَرَم، وَالْمَأْثَمِ وَالْمَغْرَمِ»( )
«بار الها، از تنبلي و پيري وگناه و بدهكاري به تو پناه مي‌برم»؛
15- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْعَجْزِ وَالْكَسَلِ وَالْجُبْنِ وَالْهَرَمِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ»( )
«بار الها، هرآينه من از ناتواني و تنبلي و ترس و پیری به تو پناه می‌برم و از عذاب قبر به تو پناه می‌برم و از فتنۀ زندگي و برزخ به تو پناه می‌برم»؛
16- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ»( )
«بار الها، از شر فتنۀ مسيح دجال [دروغگويي كه خود را مسيح می‌پندارد و انتظار دارد مردم از او پيروي كنند] به تو پناه می‌برم»؛
17- «اللَّهُمَّ اغْسِلْ قَلْبِي بِمَاءِ الثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَنَقِّ قَلْبِي مِنْ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الأبْيَضَ مِنْ الدَّنَسِ، وَبَاعِدْ بَيْنِي وَبَيْنَ خَطَايَايَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ»( )
«بار الها، دلم را با آب يخ و آب ژاله [شبنم] بشوي و از خطاها پاك گردان؛ چنان كه لباس سفيد را از چرك و آلودگي پاك كردي. و بين من و خطاهايم فاصله انداز؛ چنان كه بين مشرق و مغرب فاصله انداختي»؛
18- «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي هَزْلِي وجِدِّي، وخَطَئِي وَعَمْدِي، وَكُلُّ ذَلِكَ عِنْدِي»( )
«بار الها، شوخي من و جدي من و خطاي من و عمد من و همۀ اينها را كه نزد من است، بيامرز»؛
19- «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي مَا قَدَّمْتُ وَمَا أَخَّرْتُ، وَمَا أَسْرَرْتُ وَمَا أَعْلَنْتُ، أَنْتَ الْمُقَدِّمُ وَأَنْتَ الْمُؤَخِّرُ، وَأَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»( )
«بار الها، گناهان گذشته و آينده و نهان و آشكار مرا ببخشاي. تو پيشي دهنده و عقب اندازنده‌اي و تو برهمه چيز توانايي»؛
20- «اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِي قَلْبِي نُورًا، وَفِي بَصَرِي نُورًا، وَفِي سَمْعِي نُورًا، وَعَنْ يَمِينِي نُورًا وَعَنْ يَسَارِي نُورًا، وَفَوْقِي نُورًا وَتَحْتِي نُورًا، وَأَمَامِي نُورًا وَخَلْفِي نُورًا، وَاجْعَلْ لِي نُورًا»( )
«بار الها، در قلبم نوري قرار ده و در چشمم نوري و درگوشم نوري. و از سمت راستم نوري و از سمت چپم نوري قرار ده. و از بالايم و از پايينم و از جلويم و از پشت سرم نوري و برايم نوري قرار ده»؛
21- «اللَّهُمَّ أَصْلِحْ لِي دِينِي الَّذِي هُوَ عِصْمَةُ أَمْرِي، وَأَصْلِحْ لِي دُنْيَايَ الَّتِي فِيهَا مَعَاشِي، وَأَصْلِحْ لِي آخِرَتِي الَّتِي فِيهَا مَعَادِي، وَاجْعَلِ الْحَيَاةَ زِيَادَةً لِي فِي كُلِّ خَيْرٍ، وَاجْعَلِ الْمَوْتَ رَاحَةً لِي مِنْ كُلِّ شَرٍّ»( ).
«بار الها، دين مرا اصلاح كن كه حفظ كار من در آن است؛ و دنيايم را اصلاح كن كه روزي من در آن است؛ و آخرت مرا اصلاح كن كه معاد و بازگشت من به آن است؛ و زندگي را در خير بسيار و مرگ را از هر شر برايم راحت بگردان»؛
22- «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي ذَنْبِي كُلَّهُ، دِقَّهُ وَجِلَّهُ، وَأَوَّلَهُ وَآخِرَهُ، وَعَلانِيَتَهُ وَسِرَّهُ»( )
«بار الها، مرا بيامرز. همۀ گناهانم را، كم آن و زياد آن، اول آن و آخر آن، آشكار آن و نهان آن را»؛
23- «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَارْحَمْنِي، وَاهْدِنِي،وَعَافِنِي، وَارْزُقْنِي»( )
«بار الها، از گناهان و تقصيراتم درگذر و به من رحم كن و مرا هدايت فرما و عافيت ده و روزي‌ام ده»؛
24- «اللَّهُمَّ اهْدِنِي وَسَدِّدْنِي»( )
«بار الها، مرا هدايت فرما و بر راه راست پايداري ده»؛
25- «اللَّهُمَّ آتِ نَفْسِي تَقْوَاهَا، وَزَكِّهَا أَنْتَ خَيْرُ مَنْ زَكَّاهَا، أَنْتَ وَلِيُّهَا وَمَوْلاهَا»( )
«بار الها، به نفسم تقوا عطا فرما و آن را پاك گردان؛ كه تو بهترين پاك‌كنندگاني. تو مالك نفس من و صاحب آن هستي»؛
26- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الهُدَى وَالتُّقَى، وَالْعَفَافَ وَالْغِنَى»( )
«بار الها، از تو هدايت و تقوا و پاكي و بي‌نيازي خواهانم»؛
27- «اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِكَ، وَتَحَوُّلِ عَافِيَتِكَ، وَفُجَاءَةِ نِقْمَتِكَ، وَجَمِيعِ سَخَطِكَ»( )
«بار الها، من از زوال و نيست شدن نعمتت بر خودم و از برگشتن تندرستي‌ام (به سوي بيماري و ناخوشي) و از عقوبت ناگهانی‌ات و از خشم و غضبت به تو پناه می‌برم»؛
28- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا عَمِلْتُ وَمِنْ شَرِّ مَا لَمْ أَعْمَلْ»( )
«بار الها، از شر آنچه انجام داده‌ام و از شر آن چه انجام نداده‌ام، به تو پناه می‌برم»؛
29- «اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَاوَاتِ وَرَبَّ الأرْضِ وَرَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ، رَبَّنَا وَرَبَّ كُلِّ شَيْءٍ، فَالِقَ الْحَبِّ وَالنَّوَى، وَمُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَالإنْجِيلِ وَالْفُرْقَانِ، أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كُلِّ شَيْءٍ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهِ، اللَّهُمَّ أَنْتَ الأوَّلُ فَلَيْسَ قَبْلَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الآخِرُ فَلَيْسَ بَعْدَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَيْسَ فَوْقَكَ شَيْءٌ، وَأَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَيْسَ دُونَكَ شَيْءٌ، اقْضِ عَنَّا الدَّيْنَ وَأَغْنِنَا مِنْ الْفَقْرِ»( )
«بار الها، اي پروردگار هفت آسمان و پروردگار عرش بزرگ، اي پروردگار ما و پروردگار همه چيز، شكافندۀ دانه‌ها و هسته‌ها، نازل كنندۀ تورات و انجيل و قرآن، از شر هر چيزي كه تو گيرنده و مهاركنندۀ آن هستي به تو پناه می‌برم. بار الها، تو نخستيني كه پيش از تو چيزي نيست و تو آخريني كه پس از تو چيزي نيست و تو آشكاري كه آشكارتر از تو چيزي نيست و تو پنهاني كه پنهان‌تر از تو چيزي نيست، وام و بدهكاري ما را ادا كن و از تنگدستي، توانگرمان فرما»؛
30- «اللَّهُمَّ رَبَّ جَبْرَائِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَإِسْرَافِيلَ، فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ، عَالِمَ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ، أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ، اهْدِنِي لِمَا اخْتُلِفَ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِكَ، إِنَّكَ تَهْدِي مَنْ تَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ»( )
«بار الها، اي پروردگار جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل، اي آفرينندۀ آسمان‌ها و زمين، ای آگاه به نهان و آشكار، تو ميان بندگانت در چيزي كه آنها در آن اختلاف كنند، حكم می‌كني. مرا در آن چه اختلاف كرده شده، به سوي حق هدايت فرما. به راستي كه تو هركه را خواهي، به راه راست هدايت می‌كني»؛
31- «اللَّهُمَّ أَنْتَ الْمَلِكُ لا إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، أَنْتَ رَبِّي وَأَنَا عَبْدُكَ، ظَلَمْتُ نَفْسِي وَاعْتَرَفْتُ بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي ذُنُوبِي جَمِيعًا، إِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ أَنْتَ»( )
«بار الها، تو پادشاهي؛ غير از تو پروردگاري نيست. تو معبود مني و من بندۀ تو هستم. به خود ستم كرده‌ام و به گناهم اعتراف دارم. همۀ گناهان مرا ببخشاي؛ زيرا غير از تو هيچ كس گناهان را نمی‌بخشايد»؛
32- «اللَّهُمَّ اهْدِنِي لأَحْسَنِ الأخْلاقِ لا يَهْدِي لأَحْسَنِهَا إِلا أَنْتَ، وَاصْرِفْ عَنِّي سَيِّئَهَا لا يَصْرِفُ عَنِّي سَيِّئَهَا إِلاَّ أَنْتَ»( )
«بار الها، مرا به بهترين رفتار و اخلاق هدايت فرما كه هيچ كس جز تو، به اخلاق خوب هدايت نمی‌كند و اخلاق بد را از من بران؛ چون هيچ كس جز تو از اخلاق بد نمیراند»؛
33- «اللَّهُمَّ أَنْتَ رَبِّي لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ، خَلَقْتَنِي وَأَنَا عَبْدُكَ، وَأَنَا عَلَى عَهْدِكَ وَوَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ، أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ، أَبُوءُ لَكَ بِنِعْمَتِكَ عَلَيَّ، وَأَبُوءُ [ لَكَ ] بِذَنْبِي فَاغْفِرْ لِي، فَإِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلا أَنْتَ»( )
«بار الها، تو پروردگار مني. معبودي به حق جز تـو  نیست، مرا آفريدي، و من بندۀ تو هستم و تا جايي كه بتوانم به پيمان و عهد تو پايدارم. از شـر آنچـه انجام داده‌ام، به تو پناه می‌برم. از نعمت تو بر خود آگاهم و به گناهم اعتراف دارم. مرا هرآينه بيامرز؛ زيرا جز تو كسي آمرزنده نيست»؛
34- «اللَّهُمَّ أَحْينِي مَا كَانَتِ الحَيَاةُ خَيْراً ليِ، وَتَوَفَّنِي إِذَا كَانَتِ الوَفَاةُ خَيْراً لِي»( )
«بار الها، اگر زنده ماندنم بهتر است، مرا زنده بدار و اگر مردنم بهتر است، مرا بميران»؛
35- «اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لا يَنْفَعُ، وَمِنْ قَلْبٍ لا يَخْشَعُ، وَمِنْ نَفْسٍ لا تَشْبَعُ، وَمِنْ دَعْوَةٍ لا يُسْتَجَابُ لَهَا»( )
«بار الها، از علم و دانشي كه سود و فايده اي نمی‌رساند و از دلي كه فروتن نمی‌شود و از نفسي كه سير نمی‌شود و از دعايي كه مستجاب نمی‌شود، به تو پناه می‌برم».
 
دعاهای متفرقه
دعای بیرون شدن از منزل
«بِسْمِ اللهِ تَوَّكَّلْتُ عَلَى اللهِ وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ»( )
«به نام الله بیرون می‌روم و بر الله توکل می‌کنم، و هیچ جای بازگشتی و قوتی جز الله نیست؛
«اللَّهُمَ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ أَنْ أَضِلَّ أَوْ أُضَلَّ أَوْ أَزِلَّ، أَوْ أُزَلَّ، أَوْ أَظْلِمَ أَوْ أُظْلَمَ، أَوْ أَجْهَلَ أَوْ يُجْهَلَ عَلَيَّ»( )
«بار الها، من به تو پناه می‌برم از اینکه کسی را گمراه بسازم، و یا کسی من را گمراه بسازد، و یا کسی را بلغزانم، و یا کسی من را بلغزاند، و یا به کسی ظلم نمایم، و یا کسی به من ظلم نماید، و یا به کسی جهالت نمایم، و یا کسی به من جهالت نماید»؛
«بِسْمِ اللهِ وَلَجْنَا، وَبِسْمِ اللهِ خَرَجْنَا، وَعَلَى رَبِّنَا تَوَكَّلْنَا»( )
«به نام الله [به منزل] داخل شدیم و به نام الله [از منزل] خارج شدیم و بر پروردگارمان توکل کردیم».
دعای مسافر
شخص وقتی می‌خواهد سفر نماید با دوستان و نزدیکان خود چنین وداع می‌کند:
«أَسْتَوْدِعُ اللهَ دِيْنَكَ، وَأَمَانَتَكَ، وَخَوَاتِيْمَ عَمَلِكَ»( )
«من دین و امانت و خاتمۀ عمل تو را به الله می‌سپارم»؛
«أَسْتَوْدِعُكُمُ اللهَ الَّذِيْ لاَ تَضِيْعُ وَدَائِعُهُ»( )
«تو را به الله می‌سپارم، آن ذاتی که چون به او چیزی سپرده شود، ضایع نمی‌گردد».
دعای سوار شدن به وسایل سفر
«اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ، اللهُ أَكْبَرُ ﴿سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُۥ مُقۡرِنِينَ ١٣ وَإِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ﴾ اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ فِيْ سَفَرِنَا هَذَا الْبِرَّ وَالتَّقْوَى، وَمِنَ الْعَمَلِ مَا تَرْضَى، اللَّهُمَّ هَوِّنْ عَلَيْنَا سَفَرَنَا هَذَا وَاطْوِ عَنَّا بُعْدَهُ، اللَّهُمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِيْ السَّفَرِ، وَالْخَلِيْفَةُ فِيْ اْلأَهْلِ، اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ وَعَثَاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ الْمَنْظَرِ، وَسُوْءِ الْمُنْقَلَبِ فِيْ الْمَالِ وَاْلأَهْلِ»( )
«الله بزرگ است، الله بزرگ است، الله بزرگ است، پاک است آنکه برای [استفادۀ] ما این [وسیلۀ سواری] را رام ساخت، و ما خود به [تسخیر] آن دسترسی نداشتیم، حقا که ما به سوی پروردگار خود بازگشتنی هستیم. بار الها، ما از تو در این سفر، نیکوکاری و پرهیزگاری خواستاریم و نیز عملی را که پسندیدۀ بارگاه توست. بار الها، بر ما این سفرمان را سهل و آسان بساز و فاصلۀ دور آن را بر ما نزدیک بگردان. بار الها، تویی صاحب [من] در سفر و جانشین [من] در خانواده. بار الها، به تو پناه می‌برم از مشقت‌های سفر و منظر بد و از دگرگونی و بدحالی در مال و فرزند».
دعای بازگشت از سفر
علاوه بر دعای سفر مذکور این دعا را در پی آن بخواند:
«آيِبُوْنَ، تَائِبُوْنَ، عَابِدُوْنَ، لِرَبِّنَا حَامِدُوْنَ»( )
«[ما] رجوع‌کنندگان [از سفر] و توبه‌کاران و عبادت‌کنندگان و ستایشگران پروردگارمان [هستیم]».
دعای طلب باران
«﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٢ ٱلرَّحۡمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ٣ مَٰلِكِ يَوۡمِ ٱلدِّينِ ٤﴾، لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ، اللَّهُمَّ أَنْتَ اللَّهُ لَا إلَهَ إلَّا أَنْتَ: أَنْتَ الْغَنِيُّ وَنَحْنُ الْفُقَرَاءُ. أَنْزِلْ عَلَيْنَا الْغَيْثَ، وَاجْعَلْ مَا أَنْزَلْت عَلَيْنَا قُوَّةً وَبَلاغًا إلَى حِينٍ»( ).
«ستايش خدايى را كه پروردگار جهانيان، رحمتگر مهربان، [و] خداوند روز جزاست؛ نیست معبودی جز الله؛ آنچه را اراده نماید انجام می‌دهد. بار الها، تو اللّهی و جز تو معبودی نیست. تو بی‌نیازی، و ما محتاجیم. بر ما باران  نازل فرما، و آنچه را که بر ما نازل نمودی [سبب] قوت و بسنده بگردان  تا میعاد معینی».
دعای داخل شدن به مسجد
«أَعُوْذُ بِاللهِ الْعَظِيْمِ وَبِوَجْهِهِ الْكَرِيْمِ وَسُلْطَانِهِ الْقَدِيْمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الَّرَجِيْمِ»( )
«پناه می‌برم به الله بزرگ، و به ذات کریم او، و قدرت و غلبۀ قدیم او از شر شیطان رانده شده»؛
«بِسْمِ اللهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ اللَّهُمَّ اغفر لِيْ ذُنٌوبِيْ وافْتَحْ لِيْ أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ»( )
«به نام الله و درود و سلام بر رسول اللهص بار الها، گناهان مرا بیامرز و دروازه‌های رحمت خویش را برایم بگشای».
دعای بیرون شدن از مسجد
«بِسْمِ اللهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ ذُنُوبِيْ وافْتَحْ لِيْ أَبْوَابَ فَضْلِكَ»( )
به نام الله و درود و سلام بر رسول اللهص بار الها، گناهان مرا بیامرز و دروازه‌های فضل خویش را برایم بگشای».
دعای وقت داخل شدن به بازار
«لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِيْ وَيُمِيْتُ وَهُوَ حَيٌّ لاَ يَمُوْتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ»( )
«معبودی جز الله نیست و او یگانه و یکتاست. برای او هیچ شریکی نیست و پادشاهی از آن او است، و [همۀ] ستایش از آن او است؛ زنده می‌گرداند و میمیراند و او است زندۀ ابدی که هیچ نمی‌میرد، و خیرها به دست اوست، و او بر همه چیزها تواناست».
دعای وارد شدن به دستشویی
«بِسْمِ اللهِ، اللهُمَّ إِنّي أعُوذُ بِكَ مِنَ الخُبُثِ والخبائِثِ»( )
«به نام الله؛ بار الها، من به تو پناه می‌برم از [شر] شیطان‌های نر و ماده».
دعای بیرون آمدن از دستشویی
«غُفْرانَكَ» ( ) و «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَذْهَبَ عَنِّى الأَذَى وَعَافَانِى»( )
«آمرزش تو را می‌طلبم» و «ثنا و ستایش برای الله است که از من چیزهای مؤذی را دور نموده و مرا عافیت بخشیده است».
دعای تعزیت و رسیدن مصیبت
«إِنَّ ِللهِ مَا أَخَذَ، وَلَهُ مَا أَعْطَى وَكُلُّ شَيْءٍ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمَّى، فَلِتَصْبِرْ وَلِتَحْتَسِبْ»( )
«کسی را که میرانیده است، از آن الله بوده است. همۀ چیزهایی را که داده است از آن اوست. هر چیز در نزد الله میعاد معیّنی دارد؛ پس صبر کن؛ الله برایت مزد و پاداش می‌دهد».
دعای زیارت قبور
«السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُسْلِمِيْنَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللهُ بِكُمْ لاَحِقُوْنَ وَيَرْحَمُ اللهُ الْمُسْتَقْدِمِيْنَ مِنَّا وَالْمُسْتَأْخِرِيْنَ أَسْأَلُ اللهَ لَنَا وَلَكُمُ الْعَافِيَةَ»( )
«سلام باد بر شما اهل دیار از مؤمنان و مسلمانان، و بدون شک، ما هم اگر الله عزوجل بخواهد، به شما حتما پیوست‌شدنی هستیم. الله گذشتگان و آیندگان ما را مورد رحمت خود قرار دهد. از الله برای خود و شما عافیت [سلامتی از عذاب دنیا و آخرت را] می‌خواهم».
دعای پیش از غذا
وقتی انسان می‌خواهد غذا بخورد «بسم الله» می‌گوید و اگر گفتن «بسم الله» در آغاز غذا خوردن از یادش رفت، این دعا را بخواند:
«بِسْمِ اللهِ فِيْ أَوَّلِهِ وَآخِرِهِ»( )
«به نام الله، در اول و آخر غذا شروع مینمایم».
دعای بعد از پایان غذا
«الْحَمْدُ ِللهِ الَّذِيْ أَطْعَمَنِيْ هَذَا وَرَزَقَنِيْهِ، مِنْ غَيْرِ حَوْلٍ مِنِّيْ وَلاَ قُوَّةٍ»( )
«ثنا و ستایش الله را که مرا طعام داده است و روزی را بدون صرف نمودن قوت و قدرت من، برایم ارزانی نموده است».
دعای مهمان برای میزبان
«اللهُمَّ أَطْعِمْ مَنْ أطْعَمَني وأَسْقِ مَنْ سْقَاني»( )
«بار الها، به کسی که به من غذا داده است، غذا بده و کسی که مرا نوشانیده است، بنوشان».
دعای روزه‌دار برای کسی که او را افطاری داده است
«أَفْطَرَ عِنْدَكُمُ الصَّائِمُوْنَ، وَأَكَلَ طَعَامَكُمْ الأَبْرَارُ، وَصَلَّتْ عَلَيْكُمْ المَلاَئِكَةُ»( )
«روزه‌داران در نزد شما افطار نمودند و نیکوکاران از طعام شما خوردند و فرشتگان بر شما رحمت فرستادند».
دعای وقت افطار
«ذَهَبَ الظَّمَأُ وَابْتَلَّتِ الْعُرُوْقُ وَثَبَتَ اْلأَجْرُ إِنْ شَاءَ اللهُ»( )
«تشنگی از بین رفت و رگ‌ها تر شد و ثواب حاصل گردید، اگر الله بخواهد».
دعای وقت عیادت مریض
«لاَ بَأْسَ طَهُوْرٌ إِنْ شَاءَ اللهُ»( )
«کدام حرجی نیست [این بیماری] اگر الله بخواهد [وسیلۀ] پاکی گناهانت می‌گردد».
دعای عطسه کردن
زمانی که انسان عطسه می‌زند بگوید: «الحَمْدُ ِللهِ» «ثنا و ستایش شایسته الله است» و کسی که به پیش اوست بگوید: «يَرْحَمُكَ اللهُ» «الله تو را مورد رحمت خود قرار ده» و عطسهزننده در جوابش  این  دعا را بگوید: «يَهْدِيْكُمُ اللهُ وَيُصْلِحُ بَالَكُمْ»( )
«الله شما را هدایت کند و حال تو را درست بگرداند».

دعای برای کسی که ازدواج نموده است
«بَارَكَ اللهُ لَكَ، وَبَارَكَ عَلَيْكَ، وَجَمَعَ بَيْنَـكُمَا فِيْ خَيْر»( )
«الله به شما برکت عنایت فرماید و کار شما را با برکت کند و پیوندتان را مبارک و باعث خیر گرداند».
دعای خیر و برکت بر کالایی که انسان خریداری می‌کند
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ خَيْرَهَا وَخَيْرَ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ وَأَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّهَا وَشَرِّ مَا جَبَلْتَهَا عَلَيْهِ»( )
«بار الها، من از تو خیر این چیز و خیری را که در آن آفریدی می‌خواهم و از شر آن و شری که در آن آفریده‌ای، به تو پناه می‌برم».
دعای دیدن ماه نو
«اللهُ أَكْبَرُ، اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِاْلأَمْنِ وَاْلإِيْمَانِ، وَالسَّلاَمَةِ وَاْلإِسْلاَمِ، وَالتَّوْفِيْقِ لِمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَتَرْضَى، رَبُّنَا وَرَبُّكَ اللهُ»( )
«الله بزرگ است. بار الها، طلوع این ماه را بر ما مایۀ امن و ایمان و سلامتی و اسلام و توفیق بر چیزی بگردان که تو آن را دوست داری و به آن راضی هستی. پروردگار ما و پروردگار تو، اللهأ است».

دعای نگاه کردن در آینه
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي حَسَّنَ خَلْقِي وَخُلُقِي وَزَانَ مِنِّي مَا شَانَ مِنْ غَيْرِي»( )
«ثنا وستایش الله را که آفرینش و اخلاق مرا نیکو ساخته است و چیزهای که به دیگران عیب بوده، بر من زینت گردانیده است».
دعا به هنگام شنیدن صدای رعد و برق
«سُبْحَانَ الَّذِيْ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالمَلاَئِكَةُ مِنْ خِيْفَتِهِ»( )
«پاک است الله که رعد ستایش او را می‌نماید و فرشتگان از [بزرگی] وی ترس دارند».
دعا به هنگام نوشیدن آب زمزم
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ عِلْماً نَافِعاً، وَرِزْقاً واسِعاً و شفاءً مِن كل داءٍ»( )
«بار الها، من از تو علم پرمنفعت، روزی گسترده و شفا یافتن از هر بیماری را خواستارم».
دعای ختم مجلس
«سُبْحَاَنكَ اللَّهُمَ وَبِحَمْدِكَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ أَسْتَغْفِرُكَ وَأَتُوبُ إِلَيْكَ»( )
«ای الله، تو پاکی؛ ثنا و ستایش برای توست. گواهی می‌دهم به اینکه جز تو معبودی نیست. از تو آمرزش می‌طلبم و به درگاه تو توبه می‌کنم».
دعای وقت همبستر شدن با همسر
«بِسْمِ اللهِ، اللَّهُمَّ جَنِّبْنَا الشَّيْطَانَ، وَجَنِّبِ الشَّيْطَانَ مَا رَزَقْتَنَا»( )
«به نام الله. بار الها، ما را از [شر] شیطان نگهدار و فرزندانی که به ما عطا می‌کنی، از [شر] شیطان نگهدار».
دعای قبل از خواب
«بِاسْمِكَ اللَّهُمَّ أَمُوْتُ وَأَحْيَا»( )
«بار الها، به نام تو می‌میرم و زنده می‌گردم».
دعای وقت بیدار شدن از خواب
«الحَمْدُ للهِ الَّذِي أَحْيَانا بَعْدَ مَا أمَاتَنَا وإلَيْهِ النُّشُورُ»( )
«ثنا و ستایش الله را که ما را بعد از میراندن، زنده گردانید و حشر و نشر ما به سوی اوست».

دعای عقیقه
«بِسْمِ اللَّهِ، اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُمَّ مِنْكَ وَلَكَ هَذِهِ عَقِيقَةُ فُلانٍ»( )
«به نام الله. الله بزرگ است. بار الها، از توست و برای تو، این عقیقه فلان (نام مولود را بگوید)».
دعای قنوت
«اللَّهُمَّ إِنَّا نَسْتَعِيْنُكَ، وَنَسْتَغْفِرُكَ، ونُؤْمِنُ بِكَ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ وَنُثْنِيْ عَلَيْكَ الْخَيْرَ، وَنَشْكُرُكَ وَلاَ نَكْفُرُكَ، وَنَخْلَعُ مَنْ يَكْفُرُكَ اللَّهُمَّ إِيَّاكَ نَعْبُدُ، وَلَكَ نُصَلِّيْ وَنَسْجُدُ، وَإِلَيْكَ نَسْعَى وَنَحْفِدُ، وَنَرْجُوْ رَحْمَتَكَ، وَنَخْشَى عَذَابَكَ، إِنَّ عَذَابَكَ بِالْكُفَّارِ مُلْحَقٌ»( )
«بار الها، از تو یاری میجوییم و از تو آمرزش میخواهیم، و به تو ایمان می‌آوریم، و به تو توکل می‌کنیم، و برای تو ثنا خیر می‌گوییم، و تو را شکر می‌گوییم، و ناسپاسی نمی‌کنیم، و کسانی را که از اوامر تو سرپیچی می‌کنند ترک می‌کنیم. بار الها، فقط تو را می‌پرستیم و فقط برای تو نماز می‌گذاریم و فقط تو را سجده می‌کنیم، و به سوی تو می‌شتابیم، و به تو اخلاص می‌ورزیم؛ رحمت تو را می‌جوییم و از عذاب تو می‌ترسیم، واقعاً که عذاب تو به کافران پیوست است»؛
«اللَّهُمَّ اهْدِنِى فِيمَنْ هَدَيْتَ، وَعَافِنِى فِيمَنْ عَافَيْتَ، وَتَوَلَّنِى فِيمَنْ تَوَلَّيْتَ، وَبَارِكْ لِى فِيمَا أَعْطَيْتَ، وَقِنِى شَرَّ مَا قَضَيْتَ، إِنَّكَ تَقْضِى وَلاَ يُقْضَى عَلَيْكَ، وَإِنَّهُ لاَ يَذِلُّ مَنْ وَالَيْتَ، وَلاَ يَعِزُّ مَنْ عَادَيْتَ، تَبَارَكْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَيْتَ»( )
«الهی، مرا در زمرۀ کسانی قرار ده که آنها را هدایت کرده‌ای، و مرا جزو کسانی قرار ده که به آن‌ها عافیت عطا فرمودی. الهی، مرا جزو کسانی قرار ده که تو یاور آنانی، و هر چه که به من عنایت فرموده‌ای، مبارکش بگردان، و مرا از قضای بد حفاظت کن؛ تویی که حکم می‌کنی؛ احدی بر تو حاکمیت ندارد. همانا کسی که تو او را حمایت کنی، ذلیل و خوار نمی‌شود و کسی که تو با او دشمنی کنی، هرگز عزت نمی‌یابد. پروردگارا، بابرکت و بلند مرتبه هستی».
دعای نجات از غم و اندوه
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ عَبْدُكَ، ابْنُ عَبْدِكَ، ابْنُ أَمَتِكَ، نَاصِيَتِيْ بِيَدِكَ، مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ، عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ، أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ، سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ، أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِيْ كِتَابِكَ، أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ، أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِيْ عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ، أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيْعَ قَلْبِيْ، وَنُوْرَ صَدْرِيْ، وَجَلاَءَ حُزْنِيْ، وَذَهَابَ هَمِّيْ»( ).
«بار الها، من بندۀ تو و فرزند بندۀ تو و فرزند کنیز تو هستم؛ اختیار امورم به دست توست، حکم و تقدیر تو در مورد من، عین عدل و انصاف است، تو به هر اسمی که خود را به آن نامگذاری کرده‌ای، ندا می‌دهم، و یا اسمی که در کتاب خویش نازل فرموده‌ای، و یا اسمی که به کسی از مخلوقات خویش تعلیم داده‌ای، و یا آن اسم که در نزد خویش در علم غیبی که به آن داری اختیار نمودی، از تو می‌خواهم می‌کنم که قرآن را بهار دلم و نور سینه‌ام و وسیله‌ای برای دوری از غم و اندوهم بگردان»؛
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ، وَالْعَجْزِ وَالْكَسَلِ، وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ، وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ»( )
«بار الها، من به تو پناه می‌برم از اندوه و غم، و به تو پناه می‌برم از ناتوانی و کسالت، و به تو پناه می‌برم از  بخل و بزدلی، و به تو پناه می‌برم از بدهکاری و چيرگىِ مردمان [بر اثر هرج و مرج]».
دعای بی‌قراری
«لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ الْعَظِيْمُ الحَلِيْمُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيْمُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ رَبُّ السَّمَوَاتِ وَرَبُّ اْلأَرْضِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْكَرِيْمُ»( )
«نیست معبودی بجز الله عظیم و حلیم. نیست معبودی بجز الله پروردگار عرش بزرگ. نیست معبودی بجز الله پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمین و پروردگار عرش کریم»؛
«اللَّهُمَّ رَحْمَتَكَ أَرْجُو فَلاَ تَكِلْنِيْ إِلَى نَفْسِيْ طَرْفَةَ عَيْنٍ، وَأَصْلِحْ لِيْ شَأْنِيْ كُلَّهُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ»( )
«بار الها، امید رحمت تو را دارم مرا به اندازه یک چشم بر هم زدن به خودم مسپار و تمام کارهایم را درست فرما، نیست معبودی جز تو»؛
«لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّيْ كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِيْنَ»( )
«نیست معبودی جز تو، پاکی تو، همانا من از جملۀ ستمگاران بودم»؛
«اللهُ اللهُ رَبِّيْ لاَ أُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً»( )
«الله، الله، پروردگار من است، با او هیچ چیزی را شریک نمی‌سازم».
دعای رفع نا آرامی و یا ترس در خواب
«أَعُوْذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّاتِ مِنْ غَضَبِهِ وَعِقَابِهِ، وَشَرِّ عِبَادِهِ، وَمِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِيْنِ وَأَنْ يَحْضِرُوْنِ»( )
«پناه می‌برم به کلمه‌های تامّۀ الله از خشم و عذاب الله و از شر بندگان الله و از وسوسه‌های شیاطین، و از حاضر شدن شیطان‌ها».
دعای طلب علم
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ عِلْماً نَافِعاً و أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عِلمٍ لا يَنفع»( )
«بار الها، من از تو علم پرمنفعت می‌خواهم و پناه می‌برم به تو از علمی که در آن نفعی نمی‌باشد».

دعا برای جلوگیری از بیماری‌های خطرناک
«اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْبَرَصِ، وَالْجُذَامِ، وَالْجُنُونِ، وَسيِّئِ الأَسْقَامِ»( )
«بار الها، به تو پناه می‌برم از [مبتلا شدن به] پیسی و جُذام و دیوانگی و سایر مرض‌های بد».
دعای صحت و سلامتی
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ فِيْ الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ»( )
«بار الها، من از تو صحت و سلامتی در دنیا و آخرت را درخواست می‌نمایم».
دعای نجات از شرک
«اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ أَنْ أُشْرِكَ بِكَ وَأَنَا أَعْلَمُ، وَأَسْتَغْفِرُكَ لِمَا لاَ أَعْلَمُ»( )
«بار الها، من به تو پناه می‌برم از اینکه برای تو شریک بگیرم در حالی که آگاه هستم، و از تو آمرزش می‌طلبم از [شرک و] چیزی که من نمی‌دانم».

دعای دیدن مصیبت‌زده
«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَافَانِي مِمَّا ابْتَلاكَ بِهِ، وَفَضَّلَنِي عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضِيلاً»( ).
«ثنا و ستایش برای الله است که مرا از چیزی که تو را به آن مبتلا نموده است نجات داده است و مرا بر بسیاری از مخلوقات خود فضیلت و برتری بخشیده است».
دعای بعد از اذان
«اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّداً الْوَسِيْلَةَ وَالْفَضِيْلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوْداً الَّذِيْ وَعَدْتَهُ»( )
«بارالها، ای پروردگار این دعوت کامل و نمازِ برپا شده، به محمدص وسیله [مقامی والا در بهشت] و فضیلت عنایت بفرما و او را به مقام ستوده‌ای برسان که وعدۀ آن را فرمودهای».
دعای درخواست اخلاق حسنه
«اللَّهُمَّ كَمَا حَسَّنْتَ خَلْقِي فَحَسِّنْ خُلُقِي»( )
«بار الها، آفرینش مرا نیکو ساختی پس اخلاق مرا نیز نیکو بساز».
دعای جنازه
«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا، وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا، وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا، وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا، اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى الإِسْلاَمِ، وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الإِيمَانِ، اللَّهُمَّ لاَ تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ، وَلاَ تُضِلَّنَا بَعْدَهُ»( )
«بار الها، زنده و مرده، حاضر و غایب، کوچک و بزرگ و مرد و زن ما را بیامرز. بار الها، هرکه را از ما زنده نموده‌ای، پس او را بر اسلام زنده نگهدار  و هر که را از ما فوت ساخته‌ای، پس او را بر ایمان بمیران»؛
«اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ وَارْحَمْهُ، وَعَافِهِ، وَاعْفُ عَنْهُ، وَأَكْرِمْ نُزُلَهُ، وَوَسِّعْ مُدْخَلَهُ، وَاغْسِلْهُ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَنَقِّهِ مِنَ الْخَطَايَا كَمَا نَقَّيْتَ الثَّوْبَ الأَبْيَضَ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَبْدِلْهُ دَاراً خَيْراً مِنْ دَارِهِ، وَأَهْلاً خَيْراً مِنْ أَهْلِهِ، وَزَوْجاً خَيْراً مِنْ زَوْجِهِ، وَأَدْخِلْهُ الجَنّةَ، وَأَعِذْهُ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَعَذَابِ النَّارِ»( )
«بار الها، او را بیامرز و بر او رحم کن؛ او را عافیت ده و از او در گذر؛ مهمانی او را به عزت تمام فراهم گردان؛ قبرش را فراخ کن؛ او را به آب برف و ژاله بشوی، و او را از گناهان پاک کن، چنان که پارچه‌ای سفید را از چرک پاک می‌کنی، و او را به خانه‌ای بهتر از خانه‌اش و به اهلی بهتر از اهلش، و به همسری بهتر از همسرش عوض بده؛ او را به بهشت داخل گردان و از عذاب قبر و عذاب آتش پناه بده».
دعا برای جنازه پسر نابالغ
«اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ لَنَا فَرَطاً، وَسَلَفاً، وَأَجْراً»( )
«بار الها، او را برای ما میزبان و ذخیره و ثوابی قرار ده».
دعای سجدة تلاوت
«سَجَدَ وَجْهِيْ لِلَّذِيْ خَلَقَهُ، وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ بِحَوْلِهِ وَقُوَّتِهِ، فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ»( )
«چهرۀ من، ذاتی را که او را آفریده و صورتبندی نموده است، سجده کرده است؛ ذاتی که گوش‌ها و چشم او را به قوت و توانایی خویش، [به شنوایی و بینایی] برگشود؛ با برکت است الله و بهترین آفریدگار است».
دعای شنیدن آواز خروس و آواز الاغ
قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: «إِذَا سَمِعْتُمْ صِيَاحَ الدِّيَكَةِ فَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ فَإِنَّهَا رَأَتْ مَلَكًا وَإِذَا سَمِعْتُمْ نَهِيقَ الْحِمَارِ فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ فَإِنَّهَا رَأَتْ شَيْطَانًا»( )
«هرگاه بانگ خروس را شنیدید، نیکی‌اش از الله طلب کنید، [اللهم انی اسألک من فضلک] زیرا خروس، فرشته‌ای را دیده است، و هرگاه صدای الاغ را شنیدید، از شیطان به الله پناه ببرید؛ [اعوذ بالله من الشیطان الرجیم] زیرا الاغ، شیطان را دیده است».
دعا برای نجات یافتن از عادات و اخلاق ناپسند
«اَلَّلهُمَّ طَهِّرْ قَلْبِيْ مِنَ النِّفَاقِ وَعَمَلِيْ مِنَ الرِّيَاءِ وَلِسَانِيْ مِنَ الْكِذْبِ وَعَيْنِيْ مِنَ الخِْيَانَةِ، فَاِنَّكَ تَعْلَمُ خَائِنَةَ الأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِيْ الصُّدُوْرِ»( )
(بار الها، قلبم را از نفاق و عملم را از ریا و زبانم را از دروغ و چشمانم را از خیانت پاک بگردان. تویی که به خیانت کردن چشم‌ها علم داری و چیزهایی را که در سینه‌ها پوشیده است می‌دانی».
دعا برای رفع مشکلات
«اللَّهُمَّ لاَ سَهْلَ إِلاَّ مَا جَعَلْتَهُ سَهْلاً وَأَنْتَ تَجْعَلُ الحَزْنَ إِذَا شِئْتَ سَهْلاً»( )
«بار الها، هیچ کاری آسان نمی‌گردد مگر آن که تو او را سهل و آسان بگردانی، و تو مشکل را اگر بخواهی آسان می‌گردانی».
دعا جهت نجات یافتن از بدهکاری
«اللَّهُمَّ اكْفِنِيْ بِحَلاَلِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَأَغْنِنِيْ بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاكَ»( )
«بار الها، احتیاجات مرا از روزی حلال کفایت کن و از [خوردن] حرام مرا رهایی بخش و به فضل و مرحمت خویش، مرا از غیرخود بی‌نیاز ساز».
دعا برای پدر و مادر
﴿وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا﴾ [الإسراء: 24]
«و از سر مهربانى، بال فروتنى بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا، آن دو را رحمت كن، چنان كه مرا در خُردى پروردند».

وصلی الله علی نبینا محمد وعلی آله وصحبه وسلم وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمین
 
کتابنامه
 
1-    قرآن کریم
2-    ادب مفرد، امام بخاری
3-    اذکار صالحین، نظام الدین نافع
4-    تفسیر انوار قرآن، عبدالروف هروی
5-    تفسیر فی ظلال قرآن
6-    تفسیر کابلی
7-    تفسیر نور، دکتر خرم دل
8-    حصن المسلم
9-    دعا و درمان، سعید قحطانی
10-    دعا، ابن فضیل ضبی.
11-    دعا، ابوالفضل برقعی
12-    دعا، حسین عوایشه
13-    دعا، خالد جریسی
14-    دعا، طبرانی
15-    الدعوات، بیهقی
16-    سنن الدار قطنی
17-    سنن امام ابن ماجه
18-    سنن امام ابو داود
19-    سنن امام بیهقی
20-    سنن امام ترمذی
21-    سنن امام نسایی
22-    شعب الایمان، بیهقی
23-    صحیح ابن حبان
24-    صحیح امام بخاری
25-    صحیح امام مسلم
26-    کتب علامه آلبانی
27-    مستدرک حاکم
28-    مسند امام احمد
29-    معجم طبرانی
30-    موطأ امام مالک